ផែនដី និងបរិស្ថានវិទ្យា [ប្រឡងឆមាសថ្នាក់ទី១២ លើទី១ ឆ្នាំ ២០១២]

ប្រឡងឆមាសថ្នាក់ទី១២ លើទី១ ឆ្នាំ ២០១២

វិញ្ញសាៈ ផែនដី និងបរិស្ថានវិទ្យា

សម័យប្រឡងៈ ១៩ មិនា ២០១២

រយៈពេលៈ ៦០នាទី ពិន្ទុៈ ៥០

I.(៧ពិន្ទុ)​

តើអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប្រើវិធីអ្វីខ្លះដើម្បីចាក់ថ្នាក់ប្រភេទសិលា? តើគេចាត់ថ្នាក់សិលាជាប៉ុន្មានប្រភេទ? អ្វីខ្លះ?

II.(៨ពិន្ទុ)

តើសំណឹកជាអ្វី? ចូររាប់ឈ្មោះភ្នាក់ងារសំណឹកសំខាន់ៗនៅលើផ្ទៃផែនដីឲ្យបានចំនួន៦។

III.(៨ពិន្ទុ)

តើរយៈពេលរង្វិលជុំរបស់ភពមួយណាឆាប់ជាងគេ និងភពមួយណាយូរជាងគេ? ហេតុអ្វី?

IV.(៨ពិន្ទុ)

គេអាចសម្គាល់រ៉ែតាមរយៈអត្តសញ្ញាណអ្វីខ្លះ? តើរ៉ែលោហៈនិងរ៉ែអលោហៈមានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចម្តេចខ្លះ?

V.(៩ពិន្ទុ)

១.គេសង្គេតឃើញទីតាំងព្រះអាទិត្យម្តងស្ថិតនៅទិសខាងជើង និងម្តងស្ថិតនៅទិសខាងត្បូង។ តើបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ?

២.ដូចម្តេចហៅថាបាតុភូតសូរ្យគ្រាស ចន្ទគ្រាស?

VI.(១០ពិន្ទុ)

១.នៅប្រទេសកម្ពុជាមានដីប៉ុន្មានប្រភេទ? អ្វីខ្លះ?

២.តើដីប្រភេទមួយណាដែលអនុគ្រោះដល់ដំណាំកៅស៊ូ និងដំណាំហូបផ្លែ? ហើយដីប្រភេទនេះមានក្នុងខេត្តណាខ្លះ?

ចម្លើយ

I.(៧ពិន្ទុ)

ក.អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រចាត់ថ្នាក់សិលាដោយអាស្រ័យលើរបៀបនៃការកកើតនិងលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យពីរគឺ សមាសធាតុ និងវាយភាព។

ខ.គេចាត់ថ្នាក់សិលាជាបីប្រភេទ គឺសិលាម៉ាក់ម៉ា សិលាកម្ទេចកំណ និងសិលាប្រែកំណើត។

II.(៨ពិន្ទុ)

សំណឹក គឺជាលំនាំនៃកម្លាំងធម្មជាតិដែលធ្វើឲ្យសិលានិងដីពុកផុយហើយផ្លាស់ទីពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយទៀត។ ភ្នាក់ងារសំណឹកសំខាន់ៗនៅលើផ្ទៃផែនដីមានដូចជាព្រះអាទិត្យ កំណក ទឹកភ្លៀង ទឹកហូរ ទឹកកក ខ្យល់ និងសមុទ្រ។

III.(៨ពិន្ទុ)

រយៈពេលរងិលជុំរបស់ភពដែលឆាប់ជាងគេ និងយូរជាងគេគឺៈ

• ភពពុធ​ មានរយៈពេលរង្វិលជុំឆាប់ជាងគេ ព្រោះភពនេះស្ថិតនៅជិតព្រះអាទិត្យជាងគេ ដែលមានគន្លងតូច ហើយកម្លាំងទំនាញរបស់ព្រះអាទិត្យទៅលើវាក៏ខ្លាំងនាំឲ្យវាវិលជុំវិញព្រះអាទិត្យឆាប់ជាងគេ។
• ភពណិបទូន មានរយៈពេលរង្វិលជុំយូរជាងគេ ព្រោះភពនេះស្ថិតនៅឆ្ងាយពីព្រះអាទិត្យជាងគេ នាំឲ្យវាមានគន្លងធំ ហើយកម្លាំងទំនាញរបស់ព្រះអាទិត្យលើវាក៏ខ្សោយនាំឲ្យវិលជុំវិញព្រះអាទិត្យយឺត។ ដូចនេះរយៈពេលរង្វិលជុំរបស់វាយូរជាងគេ។

IV.(៨ពិន្ទុ)

ក.គេកំណត់សម្គាល់អត្តសញ្ញាណបាន ដោយត្រូវប្រើគោលការណ៍វិទ្យាសាស្ត្រដើម្បីធ្វើតេស្តរ៉ែទាំងនោះដោយសង្គេតលើ ពណ៍ ស្នាម ពណ៍ផ្លេកលោហៈ ដង់ស៊ីតេ ភាពរឹង ប្រព័ន្ធគ្រាប់ក្រាម ស្នាមប្រេះ និងបំណែក។

ខ.រ៉ែលោហៈ និងរ៉ែអលោហៈមានលក្ខណៈខុសគ្នាត្រង់ៈ

• រ៉ែលោហៈ ជារូបធាតុមានលក្ខណៈពិសេស មានផ្នែកលោហៈហើយចំលងកំដៅនិងអគ្គិសនីបានល្អ ដូចជា ដែក(Fe) ទង់ដែក(Cu) ប្រាក់(Ag) មាស(Au) សំណ(Pb) អាលុយមីញ៉ូម(Al)។
• រ៉ែអលោហៈ ជារូបធាតុដែលគ្មានផ្លែកលោហៈ ហើយចំលងកំដៅនិងអគ្គិសនីខ្សោយ គេមិនអាចផែឬហូតជាលួសបានទេ។ ប្រភេទរ៉ែអលោហៈរួមមាន ក្លរ(Cl) ផូស្វាត(Po3) ស្ពាន់ធ័រ(S) កាបូន(C) ជាដើម។

V.(៩ពិន្ទុ)

១.គេសង្គេតឃើញទីតាំងព្រះអាទិត្យម្តងស្ថិតនៅទិសខាងជើង និងម្តងស្ថិតនៅទិសខាងត្បូង បណ្តាលមកពីអ័ក្សរង្វិលខ្ញាល់របស់ផែនដីស្ទើរតែរត់ត្រង់លើបន្ទាត់តែមួយជាមួយផ្កាយប៉ូលខាងជើង ហើយវាទ្រេតក្នុងមុំ 23⁰27” ហើយនឹងដំណើររង្វិលជុំរបស់ផែនដីវិលជុំវិញព្រះអាទិត្យ។

២.ដែលហៅថា

• សូគ្រាស គឺជាបាតុភូតដែលកើតឡើងនៅពេលព្រះចន្ទស្ថិតនៅចន្លោះភពផែនដី និងព្រះអាទិត្យ ហើយស្រមោលនៃព្រះចន្ទចោលមកលើផ្នែកណាមួយនៃភពផែនដី។
• ចន្ទគ្រាស គឺជាបាតុភូតដែលកើតឡើងនៅពេលភពផែនដីស្ថិតនៅចន្លោះព្រះអាទិត្យនិងព្រះចន្ទ ហើយ ស្រមោលនៃភពផែនដីចោលមកលើព្រះចន្ទ។

VI.(១០ពិន្ទុ)

១.នៅប្រទេសកម្ពុជាមានដី៥ប្រភេទគឺ៖

• ដីសិលាក្រែលាយខ្សាច់
• ដីក្រហមឬដីសិលាបាសាល់
• ដីខ្សាច់
• ដីល្បាយដីឥដ្ធ
• ដីល្បាប់។

២.ប្រភេទដីដែលអនុគ្រោះដល់ដំណាំកៅស៊ូ និងដំណាំហូបផ្លែគឺ ដីក្រហម ឬដីសិលាបាសាល់។ ដីប្រភេទនេះស្ថិតនៅខ្ពង់រាប់ទាបៗក្នុងខេត្តកំពង់ចាមនិងក្រចេះ ខេត្តបៃលិន ខ្ពង់រាបបរកែវ និងឆ្លូងលើ។