ដឹងទេ? ឆ្កែមានប្រភពមកពីណា។

   ការបកស្រាយ៖ គ្រប់គ្រួសារឆ្កែដែលកំពុងរស់នៅ គឺមានស្រឡាយមកពីសត្វដូចចចក ដែល​​ឱ្យឈ្មោះ​​ថា តូម៉ាកទូស (tomarctus) ។ បុព្វបុរសសត្វឆ្កែនេះហៅថា "ឪពុកឆ្កែ។ បានដើរចរច្រប់ក្នុងព្រៃលើផែនដី ប្រហែល ១៥.០០០.០០០ ឆ្នាំមកហើយ ។
   អត្តចរិក និងទម្លាប់រស់នៅរបស់ឆ្កែព្រៃ បានត្រូវចែករំលែកដោយឆ្កែស្រុក។ ឆ្កែស្រុក គឺជាគ្រួសារនៃចចក កូយ៉ូត និងឆ្កែព្រៃម៉្យាងជាប្រភេទឆ្កែព្រៃ។ ទាំងអស់នោះគឺជាមែកធាងនៃគ្រួសារឆ្កែ ហៅថាកានីស (Canis)។ ច្រើនឆ្នាំកន្លងមកបុរសម្នាក់បានស្ប៉ាឆ្កែព្រៃពីរ ​បីក្បាលដំបូងគេ ។ ឆ្កែទាំងនោះ អាចមានកូនចចកឆ្កែព្រៃម៉្យាង ឬមួយចំនួនទៀតជាគ្រួសារឆ្កែព្រៃ។ មនុស្សរកឃើញថាសត្វទាំងនេះ អាចមានប្រយោជន៍ ។ ពួកគេប្រើប្រាស់វាឱ្យជួយចាប់សត្វដទៃទៀត និងបក្សីធ្វើជាអាហារ
និងសំលៀកបំពាក់ ។
ហេតុការណ៏ពិត នៅពេលដែលមនុស្សមានរបៀបរស់នៅទំនើបឡើង ពួកគេរក
ឃើញថា ឆ្កែគឺជាមិត្តដ៏ល្អរបស់មនុស្ស និងជួយការពារផ្ទះ និងសត្វ ។ ក្រោយពីបង្កាត់
ពូជជាច្រើនឆ្នាំមក មានការអភិវឌ្ឍប្រហែល ៤០០ ប្រភេទសត្វឆ្កែផ្សេងៗគ្នានាពេល
បច្ចុប្បន្ន ។