ចូរបង្ហាញអំពីភាពខុសគ្នារវាងលិង្គរបស់នាម និងភេទនៅក្នុងភាសាខ្មែរដោយផ្តល់ឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់ផង ។

បង្ហាញពីភាពខុសគ្នារវាង លិង្គរបស់នាម និងភេបទ​នៅក្នុងភាសាខ្មែរដោយផ្តល់ឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់ៈ

ភេទរបស់នាមៈ        

          នៅក្នុងភាសាខ្មែរយើង នាមភាគច្រើនជាពាក្យអភេទ ។ នាមមួយអាចជាភេទប្រុសឬស្រីបានអាស្រ័យទៅនឹងពាក្យសម្រាប់បញ្ជាក់ភេទដែលប្រើប្រាស់ជាមួយវា ។ វាអាចស្គាល់ភេទរបស់នាមមួយជាភេទប្រុស ឬស្រីបានតាមរយៈពាក្យបញ្ជាក់ភេទ ។ ពាក្យបញ្ជាក់ភេទទាំងនោះគឺស្រី ប្រុស ឈ្មោល ញី មេ បា ខ្ទើយ ។ ភេទរបស់នាមមាន៣គឺៈ

• ភេទប្រុស ជាពាក្យបញ្ជាក់ភេទប្រុសអោយនាមៈ មានពាក្យលោក បា អា ប្រុស ឈ្មោល ។

ឧទាហរណ៍ៈ កូនប្រុស សិស្សប្រុស ក្មេងប្រុស ទាឈ្មោល ត្នោតឈ្មោល ជ្រូកបា លោកមេជុំ ... ។

• ភេទស្រី ជាពាក្យបញ្ជាក់ភេទស្រីអោយនាមៈ មាន ស្រី អ្នក មេ ញី មី...

ឧទាហរណ៍ៈ កូនស្រី សេះញី គោញី មីនាង អ្នកនាង ជីដូន

• អភេទ ជាពាក្យសម្រាប់ភាពពុំសម្គាល់ភេទ ភាពគ្មានភេទ ឬខ្ទើយ នាមភាគច្រើននៅក្នុងភាសាខ្មែរយើងជានាមអភេទតាំងពីកំណើតមកម៉េះ ។

ឧទាហរណ៍ៈបង ប្អូន កូន ចៅ គោ ក្របី តុ រនាស់ សេចក្តីសុខ ខ្មោច អ្នកនិពន្ឌ.... ។

លិង្គរបស់នាម

        នាម នាមទាំងឡាយមានភេទផ្សេងៗគ្នា ភេទរបស់នាមនោះហៅថាលិង្គ ។ លិង្គមាន ៣យ៉ាងគឺ  បុំលិង្គ ( ប៉ុងលិង្គ ) , ឥត្ថិលិង្គ , នបុំសកលិង្គ ។ បុំលិង្គគឺភេទសម្រាប់មនុស្សប្រុស សត្វ ឬវត្ថុឈ្មោល , ឥត្ថិលិង្គ គឺភេទសម្រាប់សំគាល់មនុស្សស្រី សត្វ ឬវត្ថុញី នបុំសកលលិង្គជាភេទសំគាល់មនុស្ស សត្វ ឬវត្ថុខ្ទើយ គឺភេទមិនមែនជាប្រុស ឬជាស្រី ជាឈ្មោល ឬញី ។ តាមដោយក្បួនបញ្ញត្តិ ហោរា នាមរបស់មនុស្សប្រុស ងាយរបស់មន្រ្តីដឹងជាបុំលិង្គ ។ នាមរបស់មនុស្សស្រី នាមរបស់ ស្រុក ភូមិ នគរ វត្ត សឹងជាឥត្ថិលិង្គ ។ នាមរបស់មនុស្សខ្ទើយជានបុំសកលិង្គ ។ ឯក្នុងល្បែងខ្លះ វត្ដុជាគ្រឿងលេងសឹងជា ០ត្ថិលិង្គ ដូចអង្គញ់ មេច្រប៉ឹក .... ។ លិង្គប្រើជាពាក្យសម្រាប់ប្រុសស្រី ដូចជាពាក្យថាៈ មាន ឱ តា ពូ ធំ អយ្យកា កុមារ យក្ស យក្ខ ចោរ វាទី វាទិន ភិក្ខុ សាមណេរ គោ ។

• នាមអសាធារណ៍ ឬអសាធារណនាម ជានាមដែលសម្គាល់ឈ្មោះទូទៅរបស់មនុស្ស  សត្វ រុក្ខជាតិ ទីកន្លែង វត្ថុ ណាមួយមិនទូទៅ  ។ ឧទាហរណ៍

ៈ សុខា អាត្នោត ស្វាយខ្វិះ ភ្នំពេញ ... ។

• នាមសាធារណ៍ ឬ សាធារណនាម ជានាមដែលសម្គាល់ឈ្មោះទូទៅរបស់មនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ ទីកន្លែង វត្ថុណា​មួយ មិនចំពោះ ។ ឧទាហរណ៍ៈ កសិករ គោ ស្វាយ សាលារៀន សៀភៅ .... ។
• នាមករណ៍ ឬករណនាម ជានាមដែលសម្តែងអំពីសកម្ម ឬសកម្មភាពរបស់អំពើ ។ ឧទាហរណ៍ៈ លំងាក កំណែ ការពន្យល់ភាពសមរម្យ សេចក្តីអង់អាច ឧស្សាហកម្ម ភារកិច្ច សកម្មភាព សីលធម៌សង្គមនិយម... ។
• នាមករណ៍ ឬការកនាម ជានាមដែលសម្តែងពីអ្នកធ្វើអំពើ ឬអ្នកមានសភាពលក្ខណៈបែបណា មួយ ។ឧទាហរណ៍ៈ អ្នកស៊ី អ្នកស្លូត ស្មូន អ្នកស្រែ នាយក កម្មករ សមាជិក វីរជន... ។

មុខងាររបស់នាមមានដូចតទៅៈ

· គុណនាម ( នាមទី២ គុណនាម )  ឧទាហរណ៍ៈ យុវជន កម្ពុជា ទឹកត្រី ផ្ទះថ្ម....

· កិរិយា ឧទាហរណ៍ៈ កុលាបផ្កាច្រើនណាស់ ។ ថ្ងៃនេះភ្លៀងខ្លាំងណាស់

· គុណកិរិយា ឧទារហណ៍ៈ ខ្ញុំទៅផ្សារ ។ នាងនិងម្តាយនាងមកភ្នំពេញ ។

· ប្រធាន ឧទាហរណ៍ៈ សុភី រាំរបាំ  ។ ពូសុខមកពីភ្នំពេញ ។

កម្មបទ

• កម្មបទផ្ទាល់ ឧទាហរណ៍ៈ វាទិញនំ ។ ពូសំកាត់ស្មៅ ។
• កម្មបទមិនផ្ទាល់ ឧទាហរណ៍ៈ ខ្ញុំទិញការដូជូន លោកយាយ ។ សំសរសេរសំបុត្រទៅបុប្ផា ។