វិញ្ញាសាវប្បធម៌ទូទៅត្រៀមប្រឡងក្របខណ្ឌផ្ទៃក្នុងនិងសិស្សពូកែ (វិញ្ញាសាទី២៩)

សំណួរ

១. ចូរនិយាយពីប្រវត្តិកាកបាទក្រហមនៅកម្ពុជា ។

២. ចូរនិយាយពីសកម្មភាពកាកបាទក្រហមនៅកម្ពុជា ។

៣. តើច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិជាអ្វី ?

៤. តើច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិមានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះចំពោះមនុស្សជាតិ ?

៥. តើការបង្កើតសមាជជាតិមានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ដល់សង្គមជាតិ ?

ចម្លើយ

១. ប្រវត្តិកាកបាទក្រហមកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៨កុម្ភៈ១៩៥៥ជាថ្ងៃបដិសន្ធិរបស់កាកបាទក្រហមកម្ពុជា ដែលក្នុងសម័យនោះ មានឈ្មោះហៅថា សមាគមជាតិកាកបាទក្រហមខ្មែរ ។ កាកបាទក្រហមខ្មែរ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងផ្តល់ជំនួយសង្រ្គោះ និងជាជំនួយការឱ្យអាជ្ញាធរសាធារណៈក្នុងវិស័យមនុស្សធម៌សមាគមជាតិកាកបាទក្រហមខ្មែរ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយ ព្រះរាជក្រិត្យលេខ ៣៧៨.នស ចុះថ្ងៃទី ១៦ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥៨ ។ បានឡាយព្រះហស្តលេខាដោយ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ។ ក្រោយពីមានការបាត់បង់គោលការណ៍ឯកភាពថ្ងៃទី ៦ ឧសភា ២០០២ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវិរក្សត្រ ព្រះវររាជបិតាជាតិខ្មែរ បានឡាយព្រះហស្តលេខាលើ ព្រះរាជក្រិត្យពីរ ។ ព្រះរាជក្រិត្យលេខ នស.រកត.០៥០២.១១៣ ស្តីពីការទទួលស្គាល់កាកបាទក្រហមកម្ពុជា និងព្រះរាជក្រិត្យលេខ នស.រកត.០៥០២.១១២ ស្តីពីការប្រើប្រាស់ និងការពារបដិរូបកាកបាទក្រហម និងអឌ្ឍចន្ទក្រហម ។ ថ្ងៃទី​ ៧ តុលា ១៩៦០ គណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិកាកបាទក្រហម ហៅកាត់ អាយ ស៊ី អរ ស៊ី បានប្រកាសទទួលស្គាល់ កាកបាទក្រហមកម្ពុជា ជាសមាគមជាតិទី ៨៥ លើសកលលោក ថ្ងៃទី ៨ តុលា ១៩៦០ កាកបាទក្រហមកម្ពុជា បានចូលជាសមាជិករបស់សហពន្ធអន្តរជាតិ នៃសមាគមកាកបាទក្រហម និង អឌ្ឍចន្ទក្រហម ។

២. សកម្មភាពកាកបាទក្រហមកម្ពុជាមានដូចខាងក្រោម ៖ តាមយុទ្ធសាស្រ្ត ២០០៣ ដល់ ២០១០ របស់ខ្លួន កាកបាទក្រហមកម្ពុជា មានទស្សនៈវិស័យ រួមចំណែកកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងការពារតម្លៃមនុស្សធម៌របស់ប្រជាពលរដ្ឋងាយរងគ្រោះ និងមានបេសកកម្មជាអង្គការមនុស្សធម៌នាំមុខគេ ដើម្បីជួយប្រជាពលរដ្ឋងាយរងគ្រោះ ដោយផ្តល់ការអប់រំសុខភាព ការត្រៀមបង្ការ និងឆ្លើយតបគ្រោះមហន្តរាយ និងលើកកម្ពស់តម្លៃមនុស្សធម៌ ។

ក. កាកបាទក្រហមកម្ពុជា បាននិងកំពុងធ្វើសកម្មភាពចម្បងៗក្នុងការពារតម្លៃ មនុស្សធម៌ របស់ប្រជាពលរដ្ឋងាយរងគ្រោះ ៖

• ផ្សព្វផ្សាយអប់រំលើកអប់រំលើកកម្ពស់យល់ដឹងពីច្បាស់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ
• ផ្សព្វផ្សាយលើកកម្ពស់យល់ដឹងពីគ្រោះថ្នាក់បង្កដោយគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភណ័្ឌសល់ពីសង្រ្គាម
• ផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់រងគ្រោះដោយសារមីន និងអ្នកងាយរងគ្រោះក្នុងតំបន់មានចំការមីន
• អប់រំលើកកម្ពស់យល់ដឹងពីភាពងាយរងគ្រោះដោយទង្វើជួញដូរមនុស្ស
• អប់រំលើកកម្ពស់សុវត្ថិភាពចរាចរ
• ស្តារទំនាក់ទំនងគ្រួសារ ដែលព្រាត់ប្រាស់ដោយសង្រ្គាមជម្លោះប្រដាប់អាវុធ កន្លងមក

ខ. លើកកំពស់ការអប់រំសុខភាព និងការថែទាំសុខភាពតាមសហគមន៍ ៖

• ទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលជម្ញឺអេដស៍ បញ្ឈប់ការរើសអើងអ្នកជម្ងឺអេដស៍
• ផ្សព្វផ្សាយជ្រើសរើសអ្នកស្ម័ត្រចិត្តផ្តល់ឈាម
• អប់រំទប់ស្កាត់ និងត្រៀមបង្ការជម្ងឺគ្រុនផ្តាសាយបក្សី
• អប់រំផ្សព្វផ្សាយការពារជម្ងឺគ្រុនឈាម និងជម្ញឺឆ្លងរាតត្បាតនានា
• សុខភាពសហគមន៍ ដែលក្នុងនោះមាន អប់រំពីអាហាររូបត្ថម្ភ ទឹកស្អាត អនាម័យ ផ្តល់អណ្តូងទឹក
• អប់រំ បណ្តុះបណ្តាលសង្រ្គោះបឋម តាមសហគមន៍
• ប្រមូលព័ត៌មាន/ទិន្នកន័យជនរងគ្រោះដោយសារមីន និងគ្រឿងផ្ទុះសល់ពីសង្រ្គាម

គ.គ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ

• ការត្រៀមបបង្ការនិងឆ្លើយតបគ្រោះមហន្តរាយផែនការយុទ្ធសាស្រ្តមានទិសដៅយុទ្ធសាស្ត្រ ៥ ក្នុងនោះរួមមានសកម្មភាព ៣២
• សកម្មភាពត្រៀមបង្ការគ្រោះមហន្តរាយតាមសហគមន៍
• សកម្មភាពត្រៀមឆ្លើយតបគ្រោះមហន្តរាយតាមសហគមន៍
• កាត់បន្ថយហានិរភ័យដែលបណ្តាលពីគ្រោះមហន្តរាយ
• កសាងទួលសុវត្ថិភាពសហគមន៍ និងទួលសុវត្ថិភាពគ្រួសារ
• ផ្តល់ជំនួយសង្រ្គោះបន្ទាន់ ពេលមានមហន្តរាយកើតឡើង
• ផ្តល់ទូកដល់សហគមន៍សម្រាប់សកម្មភាពសង្រ្គោះ និងតម្រូវការចាំបាច់ ពេលមានទឹកជំនន់ ។

៣. ច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ ជាច្បាប់ការពារប្រជាជនដែលមិនចូលរួមក្នុងការប្រយុទ្ធ ឬអ្នកដែលយល់ប្រយុទ្ធ ។ ច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ ជាក្រិត្យកំណត់ ការប្រើប្រាស់មធ្យោបាយប្រយុទ្ធ និងវិធីសាស្រ្តនៃប្រតិបត្តិការធ្វើសង្រ្គាម ។

៤. ច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិមានប្រយោជន៍ចំពោះមនុស្សជាតិដូចជា ជួយការពារមនុស្សដែលមិនចូលរួមឬបោះបង់ការប្រយុទ្ធ ដែលស្ថិតនៅក្នុងអរិភាពដូចជា ៖

• ជនស៊ីវិលទាំងឡាយ
• យុទ្ធជនទទួលបន្ទុកវេជ្ជសាស្រ្ត
• ទាហានរបួស មានជម្ងឺ និងលិចនាវា
• ឈ្លើយសឹក
• យកចិត្តទុកដាក់ថែទាំអ្នករបួស និងអ្នកជម្ងឺ ប្រមទាំងការពារបុគ្គលិកវេជ្ជសាស្រ្ត
• ធ្វើយ៉ាងណារក្សាសេចក្តីថ្លៃថ្នូរជនឈ្លើយសឹកនិងចំណាប់ខ្មាំងជាជនស៊ីវិលត្រូវបាន គាំពារដោយផ្តល់ការអនុញ្ញាតឱ្យប្រតិភូ អាយ.ស៊ី.អរ.ស៊ី បានចូលសួរសុខទុក្ខ ។ គោលការណ៍ច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិហាមប្រើអាវុធដែលធ្វើឱ្យឈឺចាប់មួយជីវិត ។​

៥. អត្ថប្រយោជន៍ដល់សង្គមជាតិ នៃការបង្កើតសមាជជាតិមានដូចតទៅ ៖

• សមាជជាតិ ជាស្ថាប័ននយោបាយមួយរបស់រដ្ឋ ដើម្បីឯកភាពនិងសាមគ្គីភាពជាតិ
• សមាជជាតិ គឺជាលទ្ធផលនៃការផ្សារភ្ជាប់រវាងរដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភា ជាមួយមហាជន ហើយក៏ជាផ្លែផ្កានៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ក្រោមរាជកិច្ចដឹកនាំរបស់អគ្គមគ្គុទេសក៏ដ៏ឆ្នើម គឺស្តេចព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ដែរ ។
• សមាជជាតិបានបើកឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិបញ្ចេញមតិយោយល់របស់ខ្លួនរាល់ទង្វើយុត្តិធម៌ និងអំពើពុករលួយរបស់មន្ត្រីដឹកនាំ និងជាអ្នកចូលរួម ទទួលខុសត្រូវចំពោះវាសនាប្រទេសជាតិក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍គ្រប់វិស័យក្នុងការ កសាង និងការពារប្រទេសជាតិ ។
• ពង្រឹងបម្រុងប្រយ័ត្នរបស់មន្ត្រីរាជការឱ្យកាន់តែមានភាពសុក្រឹត្យ
• សមាជជាតិបានធ្វើឱ្យក្រិត្យានុភាពព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដ លេចឡើងយ៉ាងត្រដែនលើអាកាសអន្តរជាតិ ។