វិញ្ញាសាវប្បធម៌ទូទៅពហុជ្រើសរើសពិសេសសម្រាប់ត្រៀមប្រលងគរុកោសល្យ (វិញ្ញាសាទី៣៥)

សំណួរ

១. តើព្រះវិស្ណុមានអវតាចំនួនប៉ុន្មាន ? ចូររៀបរាប់ ។

២. ក្នុងនាមជាអ្នកបច្ចេកទេសរដ្ឋបាល តើមានលក្ខណៈអ្វីខ្លះក្នុងការទុកដាក់ឯកសារ ?

៣. ចូរនិយាយអំពីរបៀបប្រើប្រាស់ពណ៌សឺមី ។

៤. តើភាសាវិទ្យាមានមែកធាងអ្វីខ្លះ ?

៥. ចូរអ្នកបង្ហាញពីប្រវត្ថិនៃភាសាខ្មែរ ។ តើភាសាខ្មែរមានប្រវត្ថិយ៉ាងដូចម្តេច ?

ចម្លើយ

១. អវតារបស់ព្រះវិស្ណុ ឬព្រះនរាយណ៍រួមមាន ៖

• កល្កិន ៖ គឺជាមនុស្សមានក្បាលជាសេះ ជាអវតា ទៅអនាគត និងចុះមកជួយកាត់ទោសមនុស្ស ដែលប្រព្រឹត្តអាក្រក់ហើយផ្តល់វង្វាន់មនុស្សណាដែលប្រព្រឹត្តអំពើល្អ ។
• នរសិងហ ៖ គឺជាមនុស្សមានក្បាលជា សិង្ហបានសម្លាប់ យក្សដែលជាប្អូនរបស់ហិរណៈយក្សព្រោះយក្សនេះ បានដើររាតត្បាតពួកទេវៈនិងមនុស្សតាមចិត្ត ។
• ក្រឹស្ណៈ ៖ គឺជាមនុស្សផឿកឬខ្មៅជួយស្រោចស្រង់ជីវិតពួកគង្វាលគោឱ្យរួចផុតពីគ្រោះថ្នាក់ដោយរន្ធបាញ់ដោយលើកភ្នំ គោវិធន ធ្វើជាឆ័ត្របាំងការពារ ។
• មក្យ ៖ ជាអវតាត្រីជួយស្រោចស្រង់មនុស្ស លោករួចផុតពីទឹកជំនន់ ដែលបង្កើតឡើយដោយយក្សឈ្មោះហយគ្រីវ ។
• គូម៌ ៖ គឺជាអណ្តើកជួយធ្វើជាកំណល់ទ្រភ្នំមន្ទរៈនៅពេលពពួកយក្ស និងពពួកទេវៈទាញនាគវាសូជីឬវាសុកៈ ដែលព័ទ្ធជុំវិញភ្នំដើម្បីបង្វិលភ្នំកូរសមុទ្ទទឹកឱ្យរីឯក្នុងគោលបំណងយកទឹកអម្រឹតនិងវត្ថុសក្តិសិទ្ធិផ្សេងៗទៀតសម្រាប់ការពារអាណាចក្ររបស់ខ្លួន ។
• វាមនៈ ៖គឺជាមនុស្សតឿបោកបញ្ឆោតយក្សពលីយកផែនដីបានមកវិញដោយឈានតែបីជំហានផុតផែនដី ។
• បរសុរាម ៖ គឺជាមនុស្ស កាន់ពូចៅ ដែលអំណាយព្រះសិវៈជួយស្រោចស្រង់មនុស្សឱ្យរួចផុតពីស្តេចកំណាច ឈ្មោះកាតិវិត្យ ដែលសង្កត់ សង្កិនមនុស្សឯទៀតៗ ។
• វរាហៈ ៖ គឺជាជ្រូកព្រៃជួយមនុស្សឱ្យរួចចាកផុត ពីការបៀតបៀនរបយក្សហិរណយក្ស ព្រោះយក្ស នេះដែលប្រាថ្នារំលាយលោកទាំងមូលឱ្យក្លាយទៅជាទឹកសមុទ្ទ ។
• រាមា ៖ គឺជាព្រះរាមក្នុងរឿងរាមាយណៈ ឥណ្ឌាជួយបង្រ្កាបពួកយក្ស(សភាវអាក្រក់) ដែលបៀតបៀន មនុស្សស្លូតត្រង់ និងអ្នកកាន់សាសនាព្រាហ្មណ៍ ។
• ព្រះពុទ្ធ ៖ គឺជាមនុស្សធម្មតា ដែលចុះចាកពីឋានតុសិតមកធ្វើការត្រាស់ដឹង ដើម្បីសម្រេ​ចមោគធម៌បានជាព្រះអរិយសម្មាសម្ពុទ្ធ ជួយមនុស្សលោកឱ្យចេះធ្វើបុណ្យ ។

២. ក្នុងនាមជាអ្នកបច្ចេកទេសរដ្ឋបាល មានលក្ខណៈ៥យ៉ាងក្នុងការទុកដាក់ឯកសារ ៖

ក. លក្ខណៈរឿងតាមកាល គឺជាលក្ខណៈងាយស្រួលបំផុត គឺគេប្រមូលយកឯកសារទាំងឡាយដាក់រៀប តាមកាលបរិច្ឆេទ ឬតាមពេលគេ ធ្វើចេញទៅ ។ ការិយាល័យជំនាញ​និងការិយាល័យរដ្ឋបាលតែងតែរក្សាឯកសារខ្លួនឯង ដែលទុកនៅក្នុងកាលប្បវត្តិតាមលេខរៀងបញ្ជីការ ។

ខ. លក្ខណៈលតាមប្រភេទ ដូចជាការទុកឯកសារដោយឡែកដាច់ពីគ្នា គឺមួយទុកជាអត្ថបទមួយសម្រាប់ទុកជាលិខិត មួយសម្រាប់ទុកជាកំណត់ ឬសេចក្តីរាយការណ៍ ។ របៀបនេះគេតែងតែធ្វើជាមួយនឹងលក្ខណៈរៀងតាមកាល ដើម្បីបង្កើតជាបណ្ណសារទូទៅ ។

គ. លក្ខណៈតាមនិទ្ទេស គឺជារបៀបដាក់តាមឈ្មោះ ។ ក្នុងការិយាល័យបុគ្គលិកឯកសារដែលទាក់ទងបុគ្គលិកម្នាក់ៗគេត្រូវដាក់តាមសំណុំ ដែលមានឈ្មោះសាមីខ្លួន ។

ឃ. លក្ខណៈតាមវិភាគ ការរៀបឯការតាមវិភាគ ប្រភេទកម្មវត្ថុ ប្រហែលជាស្រួលជាងតាមឈ្មោះ ឬកាលបរិច្ឆេទ ។ ដូចនេះសំណុំរឿងគួររៀបតាមកម្មវត្ថុ តែបើមានរឿងថ្មីត្រូវបង្កើតថែមទៀត ចំណងសំណុំរឿងត្រូវធ្វើឱ្យល្អជានិច្ច ។

ង. លក្ខណៈតាមអក្សរ គេកំណត់ពាក្យសំខាន់ៗនៅក្នុងកម្មវត្ថុនោះ គេអាចរៀបតាមលំដាប់តួអក្សរគឺ ៖

ក. ពាក្យសុំ

• ពាក្យសុំចូលបម្រើការងារ
• ពាក្យសុំឈប់សម្រាក
• ពាក្យសុំលាលែងពីមុខតំណែងជាដើម ។

ខ. សញ្ញាបត្រ

• សញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ
• សញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ
• សញ្ញាបត្រថា្នក់ឆ្នាំសិក្សាមូលដ្ឋានជាដើម ។

គ. វិញ្ញាបនបត្រ

• វិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ការសិក្សា
• វិញ្ញាបនបត្ររដ្ឋបាល
• វិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់អំពីគុណភាពជាដើម ។

ឃ. ប្រកាស

• ប្រកាសតែងតាំង
• ប្រកាសណែនាំ
• ប្រកាសជូនដំណឹងជាដើម ។

៣.​ ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការចំណាំអំពីលក្ខណៈនៃកិច្ចការមួយចំនួនដែលត្រូវដាក់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំពិនិត្យសម្រេចនិងចុះហត្ថលេខា ។ យើងគួរប្រើពណ៌សឺមី ៖

• ពណ៌ក្រប (សឺមី) លក្ខណៈ(ន័យ)

• ពណ៌ខៀវ សាមញ្ញ ធម្មតា

• ពណ៌ពងក្រសា ឬផ្ទៃមេឃ ប្រញាប់
• ពណ៌បៃតង ប្រញាប់ណាស់
• ពណ៌ក្រហម ប្រញាប់បំផុត
• ពណ៌លឿង សម្ងាត់
• ពណ៌លឿងទុំ សម្ងាត់បំផុត

ចំពោះកិច្ចការមិនទាន់សម្រេច សម្រេចហើយឬទុកមួយ អន្លើសិន និងប្រើពណ៌ផ្សេងៗទៀត ។

៤. ភាសាវិទ្យាមានមែកធាងដូចតទៅ ៖

ក. សួរវិទ្យា (Phonetics)

ជាមុខវិជ្ជាមួយ ដែលសិក្សាអំពីសូរសំឡេងរបស់ពាក្យ ។

ខ. សទ្ទវិទ្យា (Phonology)

គឺជាមុខវិជ្ជាមួយ ដែលសិក្សាអំពីប្រព័ន្ធសូរសំឡេងនិងធាតុអរូបីកម្មនៃសូរសំឡេង ។

គ. រូបសព្ទវិទ្យា (Morphology)

គឺជាការសិក្សាពីរូបរាងរបស់ពាក្យ ដែលប្រែប្រួលទៅតាមលិង្គ វចនៈ បុរសិៈ កាល និងមុខងារ របស់ពាក្យក្នុងល្បះ ។

ឃ. ន័យវិទ្យា (Semantics)

ជាសិក្សាអំពីន័យរបស់ពាក្យព្រមទាំងប្រវត្ថិរបស់ពាក្យ ។

ង. វចនសព្ទវិទ្យា (Lexicology)

គឺជាផ្នែកមួយនៃភាសាវិទ្យា ជាវិទ្យាសាស្រ្តដែលសិក្សាអំពីពាក្យសព្ទបានសេចក្តីថា សិក្សាទុនពាក្យសព្ទទាំងអស់របស់ភាសា ។

ច. សម្ព័ន្ធវិទ្យា (Syntax)

គឺជាការសិក្សានៅលើរចនាសម្ពន្ធនៃកន្សោមពាក្យឃ្លានិងល្បះ ដែលជាមធ្យោបាយនៃការបង្កើតចំណងល្បះ ។

ឆ. រចនាបថវិទ្យា (Stylistics)

ជ. វេយ្យាករណ៍វិទ្យា (Grammar)

ឈ. ការសិក្សាអំពីគ្រាមភាសា(Dialect) ។

៥. តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ភាសាវិទូបានបញ្ជាក់ថាភាសានៃជាតិសាសន៍នីមួយៗ មានកំណើតឡើងដំណាលគ្នា និងកំណើតនៃជាតិសាសន៍នោះដែរ ហើយបានវិវត្តប្រែប្រួលចម្រើនលូតលាស់ ឬអន់ថយទៅតាមសង្គមមនុស្ស នោះថែមទៀត ។ យ៉ាងណាមិញប្រវត្ថិសាស្រ្តខ្មែរបានចែងថាជាតិសាសន៍ខ្មែរ មានយូរយារណាស់មកហើយ (ប្រមាណ៣០០០ឆ្នាំ មុនគ.ស) គឺជាជាតិសាសន៍ធ្លាប់មានអរិយធម៌អរិយធម៌រុងរឿងក្នុងចំណោមជាតិសាសន៍ដទៃក្នុងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ។ ដូចនេះភាសាខ្មែរ ដែលមានប្រភពជាប់គ្នានិងជាតិកំណើតមនុស្សខ្មែរក៏កើតមានតាំងពីយូរណាស់មកហើយដែរ ។ ក្រោយដែលបានសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីភាសាខ្មែរអស់ រយៈពេលយូរមកភាសាវិទូបរទេស បានបញ្ចូលភាសានេះទៅក្នុងអម្បូរភាសាធំមួយក្នុងចំណោម អម្បួរភាសានៅទ្វីបអាស៊ីអគ្នេយ៍គឺអម្បូរខ្មែរ មន ឬមន​ខ្មែរនេះឯង ។ តាមទស្សនៈរបស់លោកពីណូវ អម្បូរភាសាខ្មែរមន ជាក្រុមភាសាមួយដែលគួរចាប់អារម្មណ៍ជាងគេក្នុងបណ្តាភាសាអាស៊ីភាគខាងត្បូង(អម្បូរភាសាអូស្រ្តអាស៊ីអម្បូរភាសាម៉ាឡាយូ ប៉ូលីនេស៊ី អម្បូរភាសាថៃ វៀតណាម អម្បូរភាសាខ្មែរមន) ពីព្រោះជាភាសាដែលមានប្រវត្ថិអក្សរប្លែកពីភាសាដទៃទៀត ដែលទើបតែមានភាសាសរសេរហើយខ្លះទៀតនៅតែគ្មានអក្សរសរសេរដដែល ។