ចូរពណ៌នាពីខ្លឹមសារមូលដ្ឋាននៃសីលធម៌សកល។

ការយល់ស្របជាមូលដ្ឋាន គឺតម្លៃគំរូ និងឥរិយាបថដែលមានលក្ខណៈសាមញ្ញប៉ុន្តែសំខាន់បំផុត ចូរអ្នកប្រព្រឹត្តចំពោះអ្នកដទៃដូចដែលអ្នកចង់ឱ្យអ្នកដទៃប្រព្រឹត្តមកលើអ្នកវិញ។ នេះគេហៅថា ច្បាប់មាសនៃជីវិតផ្តោតសំខាន់លើខ្លឹមសារនៃការយោគយល់ ហើយត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងប្រព័ន្ធជំនឿសាសនា និងប្រព័ន្ធ ជំនឿមិនមែនសាសនា នៅលើពិភពលោក ហើយក៏មាននៅក្នុងទស្សនវិជ្ជាសំខាន់ៗដែលមិនជឿលើសាសនាផងដែរ។ វាជាច្បាប់មូលដ្ឋាននៃការរស់នៅរួមគ្នា (សហអត្តិភាព) របស់មនុស្សប្រកបដោយសន្តិភាពដូចនេះគេអាចចាត់ទុកថាវាជាមាតានៃសីលធម៌របស់មនុស្សជាតិ។ ទស្សនវិទូអាឡឺម៉ង់ អ៊ីម៉ាទុយអែលកាន្ត ហៅច្បាប់មាសនៃជីវិតថាជា បញ្ជាដាច់ខាតនៃសហអត្តិភាពរបស់មនុស្សនៅលើភពផែនដី។ ច្បាប់នេះហាក់ដូចជាដើរតួជាច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ របស់់មនុស្សជាតិ។ ក្រៅពីនេះក៏នៅមានគំរូ និងតម្លៃសីលធម៌ជាច្រើនទៀតដែលដែលផ្សំពីជំនឿសាសនា និងជំនឿផ្សេងៗទៀតមានដូចជា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ការស្រលាញ់អាណិត អាសូរ ការយកចិត្តទុកដាក់ ចែករំលែក ភាពអយុត្តិធម៌ ភាពស្មោះត្រង់ ការការពារបរិស្ថាន សេចក្តីសុចរិក គណនេយ្យភាព....។ ទាំងនេះបង្កើតបានជាសីលធម៌សកល។

ខ្លឹមសារមូលដ្ឋាននៃសីធម៌សកល គឺ ការយល់ស្របជាមូលដ្ឋានគឺតម្លៃគំរូ និងឥរិយាបថដែលមានលក្ខណៈសាមញ្ញ ប៉ុន្តែសំខាន់បំផុត “ចូរអ្នកប្រព្រឹត្តចំពោះអ្នកដទៃ ដូចដែលអ្នកចង់ឱ្យគេប្រព្រឹត្តមកលើអ្នក”។

ច្បាប់មាសនៃជីវិត គឺជានាមសីលធម៌រួមដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ប្រព័ន្ធជំនឿសាសនា និងប្រព័ន្ធជំនឿមិនមែនសាសនាទាំងអស់នៅលើភពផែនដីនេះ។ វាជាច្បាប់មូលដ្ឋាននៃការរស់នៅរួមគ្នា (សហអត្ថិភាព) របស់មនុស្សប្រកបដោយសន្តិភាព ដូចនេះ គេអាចចាត់ទុកថា វាជាមាតានៃសីលធម៌របស់មនុស្សជាតិ។ សិក្ខាបទ ឬច្បាប់ដែលផ្សំឡើងដោយជំនឿខុសៗគ្នាទាំងនោះដកស្រង់ចេញពីច្បាប់សំខាន់ៗនៃសហអត្ថិភាណរបស់មនុស្សដែលមានដូចជា

• ចូរអ្នកគោរពជីវិតទាំងអស់ ឬ “ចូរអ្នកកុំសម្លាប់” (ប្រសិនបើអ្នកមិនចង់ឱ្យអ្នកដទៃសម្លាប់អ្នក ចូរអ្នកកុំសម្លាប់អ្នកដទៃ)។
• ចូរអ្នកប្រកបមុខរបរដោយស្មោះត្រង់ និងត្រឹមត្រូវ ឬ “ចូរអ្នកកុំលួច” (ប្រសិនបើអ្នកមិនចង់ឱ្យអ្នកដទៃលួចទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អ្នក ចូរអ្នកកុំលួចទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អ្នកដទៃ)។
• ចូរអ្នកនិយាយ និងប្រព្រឹត្តដោយស្មោះត្រង់ ឬ “ចូរអ្នកកុំនិយាយកុហក” (ប្រសិនបើអ្នកមិនចង់ឱ្យអ្នកដទៃនិយាយកុហកអ្នក ចូរអ្នកកុំនិយាយកុហកអ្នកដទៃ)។

ចូរអ្នកគោរព  និងស្រឡាញ់គ្នាទៅវិញទៅមក       “អ្នកមិនត្រូវប្រព្រឹត្តការរួមភេទដោយអសីលធម៌ទេ” ប្រសិនបើអ្នកមិនចង់ឱ្យអ្នកដទៃដណ្ដើប្រពន្ធ ឬប្ដីរបស់អ្នក ចូរអ្នកកុំដណ្ដើមប្រពន្ធ ឬប្ដីអ្នកដទៃ)។