វិញ្ញាសាផែនដីវិទ្យា ( វិញ្ញាសាទី២៦ )

សំនួរ

១. ចូរនិយាយពីដំណើរពុកផុយគីមីដោយអុកស៊ីសែន ។

២. ចូរនិយាយពីដំណើរពុកផុយគីមី ដោយសារពាង្គកាយមានជីវីត ។

៣. តើរបេះរូប​ និងរបេះគីមីមានលក្ខណៈដូចម្តេច ?
៤.  តើដំណើរពុកផុយមេកានិច និងដំណើរពុកផុយគីមីធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងដូចម្តេច ?

៥. តើដីជាអ្វី ?

ចម្លើយ

១. ឧស្ម័នអុកស៊ីសែននៅក្នុងខ្យល់ ជាមូលហេតុសំខាន់នៃដំណើរពុកផុយគីមី ។ ប្រសិនបើយើងដាក់លោហៈ ដូចជាដែកនៅហាលភ្លៀង យើងនឹងឃើញដែកមានប្រតិកម្មជាមួយអុកស៊ីសែនក្នុងទឹកក្នុងលំនាំមួយហៅថាអុកស៊ីតកម្ម ។ លទ្ធផលនៃអុកស៊ីតកម្មគឺច្រេះ ។ សិលាដែលមានផ្ទុកដែក ក៏ធ្វើអុកស៊ីតកម្មឬច្រេះដែរ ។ ច្រេះធ្វើឲ្យសិលាទន់ ហើយជ្រុះកម្ទេចនិងមានពណ៌ក្រហម ឬត្នោត ។

២. គ្រាប់រុក្ខជាតិដែលធ្លាក់លើដីនៅលើផ្ទៃសិលាដុះពន្លក ហើយឬសវាបានចាក់ទៅក្នុងស្នាមប្រេះនៃសិលា ។ នៅពេលឬសរុក្ខជាតិដុះលូតលាស់ វាបង្កើតបានជាអាស៊ីតខ្សោយ ហើយធ្វើឲ្យសិលានៅជុំវិញឬសរលាយយឺតៗ ។ នៅពេលរុក្ខជាតិលូតលាស់ជាតិអាស៊ីតដែលវាបង្កើតបានជ្រាបចូលក្នុងសិលា និងធ្វើឲ្យខនិជមួយចំនួនរលាយ ។ ក្នុងពេលមួយសិលាត្រូវបែកជាបំណែកតូចៗ ។

៣. របេះរូប ឬរបេះមេកានិច គឺជាឥទ្ធិពលនៃចលនាទឹក សីតុណ្ហភាព ខ្យល់ កម្តៅ និងកត្តាជីវៈ ទៅលើសិលាមេក្នុងដំណើរបង្កករលាយ ។

របេះគីមី គឺជាឥទ្ថិពលខនិជនៅក្នុងសិលាដែលមានប្រតិកម្មជាមួយនិងកត្តាផ្សេងៗដូចជា កក្តាទឹក អុកស៊ីតកម្ម កាបូនកម្ម អាស៊ីតស៊ុលផួរិច និងកត្តាអាស៊ីតរុក្ខជាតិ ។

៤. ដំណើរពុកផុយមេកានិច និងដំណើរពុកផុយគីមីតែងតែធ្វើសកម្មភាពដរួមគ្នា ។

៥. ដីគឺជាល្បាយ នៃខ្យល់ ទឹក អំបិលខនិជ សារធាតុខនិជ បានមកពីសំណឹកនៃរូបធាតុសរីរាង្គ និងសារពាង្គកាយរស់ហើយវាជាមជ្ឈដ្ឋានដែលរុក្ខជាតិអាចចាក់ឬសបាន ។