សំណួរ-ចម្លើយ ក្រមរដ្ឋប្បវេណី និងក្រមនីតិវិធីរដ្ឋប្បវេណី (ភាគ១៨)

សំណួរ

៨៦- យោងតាមគោលការណ៍ទូទៅនៃក្រមរដ្ឋប្បវេណី តើបុគ្គលដែលជាកម្មសិទ្ធិករនៃដីដែលនៅជាប់គ្នាមានសិទ្ធិទទួលផលរួមគ្នាដោយមានការធានា និងការការពារស្របច្បាប់ទៅតាមទំហំនៃសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិអ្វីខ្លះ ?

៨៧- តើអ្វីទៅជាសិទ្ធិទាមទារដោយផ្អែកលើសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិ ?

៨៨- តើអ្វីទៅជាមូលហេតុគតិយុត្តនៃសិទ្ធិកាន់កាប់ចំពោះកម្មសិទ្ធិករ ?

៨៩- តើសិទ្ធិទាមទារដោយផ្អែកលើកម្មសិទ្ធិមានអ្វីខ្លះ ? ចូររៀបរាប់ ?

៩០- តើក្នុងគោលការណ៍ការពារផលប្រយោជន៍ចំពោះអ្នកកាន់កាប់ដោយសុច្ចរិត អ្នកកាន់កាប់នោះអាចទាមទារសោហ៊ុយចំពោះការគ្រប់គ្រងនិងថែរក្សាវត្ថុអ្វីខ្លះ ?

ចម្លើយ

៨៦- យោងតាមគោលការណ៍ទូទៅនៃក្រមរដ្ឋប្បវេណី បុគ្គលដែលជាកម្មសិទ្ធិករនៃដីដែលនៅជាប់គ្នាមានសិទ្ធិទទួលផលរួមគ្នាដោយមានការធានា និងការការពារស្របច្បាប់ទៅតាមទំហំនៃសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិមានដូចជា ​៖

• ករណីយកិច្ចទទួលទឹកហូរតាមធម្មជាតិ (មាត្រា ១៤៥)
• សិទ្ធិប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងជាអាទិ៍ (មាត្រា១៤៦)
• ករណីយកិច្ចការពារទឹកហូរ (មាត្រា១៤៧)
• សិទ្ធិធ្វើទឹកដើម្បីស្រោចស្រព (មាត្រា១៤៨)
• សិទ្ធិបង្ហូរទឹកស្រោចស្រព (មាត្រា១៤៩)
• សិទ្ធិបង្ហូរទឹកចោលនៃកម្មសិទ្ធិករលើដីលិចទឹក (មាត្រា១៥០)
• សិទ្ធិលើក និងសិទ្ធិប្រើប្រាស់ទំនប់ជាអាទិ៍ (មាត្រា១៥១)
• អំពើដែលរំខានដល់ជីវភាពរស់នៅ (មាត្រា១៥២)
• ករណីយកិច្ចដាក់រនាំងបាំងនៅបង្អួច កើយជាអាទិ៍ (មាត្រា១៥៣)
• ដើមឈើនៅជិតព្រំដី (មាត្រា១៥៤) ។

៨៧- ជាទូទៅក្នុងនាមជាកម្មសិទ្ធិករបុគ្គលអាចទទួលបាននូវការធានា និងការការពារស្របច្បាប់ដោយប្រែប្រួលទៅតាមទំហំនៃសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិ មានន័យថាកម្មសិទ្ធិករត្រូវទទួលបាននូវការធានា ចំពោះការអនុវត្តសិទ្ធិផ្ទាល់លើទ្រព្យដែលជាកម្មវត្ថុនៃសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិរួមមាន សិទ្ធិប្រើប្រាស់ សិទ្ធិអាស្រ័យផល និងសិទ្ធិចាត់ចែង ។ ក្រៅពីនេះការអះអាងថាជាកម្មសិទ្ធិករ បុគ្គលអាចធ្វើការទាមទារឲ្យអ្នកកាន់កាប់ប្រគល់វត្ថុរបស់ខ្លួនត្រឡប់មកវិញបាន (មាត្រា ១៥៥) ។ ប៉ុន្តែសិទ្ធិទាមទារនោះ​មិនត្រូវបានយកមកអនុវត្ត ក្នុងករណីដែលមានមូលហេតុគតិយុត្តនៃសិទ្ធិកាន់កាប់ចំពោះកម្មសិទ្ធិករ ។

៨៨- យោងតាមគោលការណ៍ទូទៅនៃសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិ បុគ្គលដែលជាកម្មសិទ្ធិករត្រូវបានចាត់ទុកថាជាបុគ្គលដែលមានសិទ្ធិប្រើប្រាស់​ សិទ្ធិអាស្រ័យផល និងសិទ្ធិចាត់ចែងផ្ទាល់លើទ្រព្យដោយទទួលបាននូវការធានា និងការការពារស្របច្បាប់ទៅតាមទំហំនៃសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិ និងសិទ្ធិនេះអាចត្រូវបានកាត់បន្ថយ ឬប្រែប្រួល អាស្រ័យទៅតាមឆន្ទៈសេរីរបស់បុគ្គលដែលជាកម្មសិទ្ធិករ ។ មានន័យថាកម្មសិទ្ធិអាចមានការព្រមព្រៀងផ្សេងៗទៀតដែលជាការបង្កើត ការកែប្រែសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនដែលជាទំនាក់ទំនងដែលកើតចេញពីកិច្ចគតិយុត្តក្រោមរូបភាពជាកិច្ចសន្យាដូចជា កិច្ចសន្យាជួល កិច្ចសន្យាខ្ចីបរិភោគ ហ៊ីប៉ូតែក ការបញ្ចាំ...។

៨៩- សិទ្ធិទាមទារដោយផ្អែកលើកម្មសិទ្ធិមានដូចជា ៖

• សិទ្ធិទាមទារឲ្យប្រគល់វិញដោយផ្អែកសិទ្ធិនៃកម្មសិទ្ធិ សិទ្ធិកម្មសិទ្ធិ បានផ្តល់ឲ្យកម្មសិទ្ធិករនូវអានុភាពពិសេសក្នុងការគ្រប់គ្រងទ្រព្យដែលបានកាន់កាប់ស្របច្បាប់ ដោយអនុវត្តសិទ្ធិផ្តាច់មុខក្នុងនាមជាម្ចាស់ទ្រព្យដោយផ្ទាល់ រួមមានសិទិ្ធប្រើប្រាស់ សិទ្ធិអាស្រ័យផល និងសិទ្ធិចាត់ចែង​ ដែលសិទ្ធិទាំងអស់នោះអាចប្រែប្រួលទៅតាមទំនាក់ទំនងគតិយុត្តិ ។ ដើម្បីអនុវត្តសិទ្ធិទាំងនេះ កម្មសិទ្ធិករអាចទាមទារអ្នកកាន់កាប់ឲ្យប្រគល់វត្ថុមកវិញ ។
• សិទ្ធិទាមទារឲ្យបញ្ឈប់ការរារាំងដោយផ្អែកលើកម្មសិទ្ធិ (មាត្រា១៥៩) កម្មសិទ្ធិករមានសិទ្ធិទាមទារឲ្យមានការបញ្ឈប់ការរារាំង ចំពោះអ្នករារាំងនូវការអនុវត្តសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួនបាន ។
• សិទ្ធិទាមទារឲ្យបង្ការការរារាំងដោយផ្អែកលើកម្មសិទ្ធិ (មាត្រា១៥៩) កម្មសិទ្ធិករ មានសិទ្ធិទាមទារឲ្យបង្ការការរារាំង ចំពោះអ្នកដែលអាចរារាំងក្នុងករណីដែលមានបារម្ភជាក់ស្តែងថាការអនុវត្តសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន នឹងទទួលរងនូវការរារាំង ។

៩០- ក្នុងគោលការណ៍ការពារផលប្រយោជន៍ចំពោះអ្នកកាន់កាប់ដោយសុច្ចរិត អ្នកកាន់កាប់នោះអាចទាមទារសោហ៊ុយចំពោះការគ្រប់គ្រងនិងថែរក្សាវត្ថុដូចជា ៖

• អ្នកកាន់កាប់អាចទាមទារឲ្យកម្មសិទ្ធិករសងសោហ៊ុយចាំបាច់ ដែលខ្លួនចំណាយក្នុងការគ្រប់គ្រងថែរក្សាវត្ថុ និងមិនអាចទាមទារបានក្នុងករណីដែលអ្នកកាន់កាប់បានទទួលផលពីវត្ថុកាន់កាប់ ។
• ករណីអ្នកកាន់កាប់បានចំណាយប្រាក់ដើម្បីកែលំអវត្ថុកាន់កាប់ ឬចំណាយដើម្បីបង្កើតតម្លៃផ្សេងចំពោះវត្ថុនោះ កម្មសិទ្ធិករត្រូវសងអ្នកកាន់កាប់វិញ ក្នុងកម្រិតដែលកំណើនតម្លៃនោះនៅតែមាន ។ ប៉ុន្តែចំពោះអ្នកកាន់កាប់សុច្ចរិត តុលាការអាចអនុញ្ញាតឲ្យកម្មសិទ្ធិករមានអំឡុងពេលសមរម្យសម្រាប់ការសងនេះ ។
• ករណីអចលនវត្ថុ កម្មសិទ្ធិករត្រូវសងនូវសោហ៊ុយដែលអ្នកកាប់បានចេញ ឬកំណើនតម្លៃដែលនៅតែមានចំពោះសំណងដែលអ្នកកាន់កាប់សុច្ចរិតបានសង់ ដំណាំដែលបានដាំតែមិនទាន់បានទទួលផល និងដើមឈើមិនទាន់កានបានកាប់ ។ ចំពោះអ្នកកាន់កាប់ទុច្ចរិត​ កម្មសិទ្ធិករមានសិទ្ធិជ្រើសរើសឲ្យអ្នកកាន់កាប់យកសំណង់ដែលបានសង់ដំណាំដែលបានដាំតែមិនទាន់ទទួលផល និងដើមឈើមិនទាន់កាប់នោះចេញពីដី ឬយកវត្ថុនោះជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ។

តភាគ