វិញ្ញាសាទាក់ទងពីចំណេះដឹងពីស្ថាប័នសង្គម និងការគ្រប់គ្រងល្អ( វិញ្ញាសាទី ៩ )

សំណួរ 

១. តើអភិបាលកិច្ចល្អមានន័យយ៉ាងដូចម្ដេច ?

២. តើលក្ខណៈនៃអភិបាលកិច្ចល្អមានប៉ុន្មាន ? អ្វីខ្លះ ?

៣. តើអភិបាលកិច្ចល្អផ្ដល់ផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ?

៤. តើដើម្បីឪ្យងាយស្រួល ក្នុងការផ្តល់សេវា និងក្នុងគោលបំណង កំណត់ ដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងគោលស្ថាប័ន និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ គេបានបែងចែកប្រភេទសេវា សាធារណៈជាប៉ុន្មានចង្កោម ? អ្វីខ្លះ ?

ចម្លើយ 

១. អភិបាលកិច្ចល្អមានថា ជាការប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្ដនិងបច្ចេកទេសល្អបំផុតដើម្បីគ្រប់គ្រងឪ្យបានល្អ ។

២. លក្ខណៈនៃអភិបាលកិច្ចល្អមាន៦ ដូចជា ៖

          ១.គិតអំពីសេវាសាធារណៈនេះគឺជាទស្សនៈដែលចែងថារដ្ឋភិបាលកើនឡើងដើម្បីបម្រើពលរដ្ឋពុំមែន សម្រាប់ប្រើអំណាចត្រួតត្រាពលរដ្ឋទេ ។ ការបម្រើ ឬផ្តល់សេវា គឺមិនមែនជាការប្រើ អំណាចត្រួតត្រាទេ ។ គោលការណ៍ឬសកម្មភាពណាមួយ ដែលធ្វើដោយរដ្ឋាភិបាល អាចឬត្រូវតែបានវិនិច្ឆ័យថា ល្អឬអាក្រក់ដោយឆ្លើយទៅនឹងសំណួរថា “ តើការផ្តល់នេះមានអត្ថប្រយោជន៍ ដល់ពលរដ្ឋដែរឬទេ “ ? សំណួរនេះអាចនាំទៅរកការផ្លាស់ប្ដូរ នៅក្នុងសកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល ។ មានកិច្ចការខ្លះត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយពុំអាចគោលបំណងល្អសោះ ។ ការខ្លះទៀតពុំអាចមានអត្ថប្រយោជន៍ដល់ ប្រជាពលរដ្ឋឡើយ ឬ អាចមានគ្រោះថ្នាក់ថែមទៀត ។

          ២.ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងលទិ្ធប្រជាធិតេយ្យពលរដ្ឋ មានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងកិច្ចការមួយចំនួនរបស់រដ្ឋាភិបាល ។ នេះគឺជាខ្លឹមសារនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺគេចូលរួមបោះឆ្នោត ។ គេអាចឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត ។ ពលរដ្ឋអាចធ្វើការប្រជុំជាសាធារណៈនិងបង្កើតសមាគមដើម្បីពិភាក្សាបញ្ហានានា ដើម្បីទាមទារឪ្យរដ្ឋាភិបាលគិតគូរដល់បញ្ហារបស់គេ ។ គេអាចបោះពុម្ពផ្សាយអត្ថបទនានា នៅក្នុងការសែត និយាយតាមវិទ្យុ...តាមរយៈនៃការចូលរួមរបស់គេ ។ ពលរដ្ឋធ្វើការណែនាំរដ្ឋភិបាលដោយប្រាប់រដ្ឋាភិបាល នូវអ្វីៗ ដែលមានសារៈសំខាន់ដល់ពលរដ្ឋ ។ រដ្ឋាភិបាលក៏បានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីព្រោះរដ្ឋាភិបាលដឹងពីអ្វី ដែលជាគំនិតរបស់ពលរដ្ឋកម្នាក់ៗហើយអាចចាត់ចែងនូវគោលនយោបាយរបស់ខ្លូនដើម្បីតម្រូវចិត្តពលរដ្ឋនោះ ។ ក្នុងឋានៈជាមន្រ្ដីរដ្ឋាភិបាល លោកត្រូវតែស្វាគមន៍ និងរំពឹងទុកជាមុនថាអ្វីៗដែលរដ្ឋាភិបាលធ្វើ ពលរដ្ឋតែងតែចាប់អារម្មណ៍ជានិច្ច​ ។

        ៣. ការបើកឪកាសជូនសាធារណៈជនទិដ្ឋភាពមួយនៃការចូលរួម របស់ពលរដ្ឋ គឺជាបើកឪកាសជួនសាធារណៈជន ។ ពលរដ្ឋត្រូវការចង់ជួបអ្នកដោយផ្ទាល់ ឬ ជា ក្រុមដើម្បីំដែងពីទស្សនៈនិងការព្រួយបារម្ភរបស់គេ ។ គេត្រូវការចង់ដឹងពីអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើ ឬ មិនធ្វើទៅលើវិស័យដែលជាប្រយោជន៍ដល់ពូកគេ គេធ្វើបែប នេះគឺជាការត្រឹមត្រូវនិងសមដល់ពួកគេ គេធ្វើបែប នេះគឺជាការត្រឹមត្រូវចំនាយពេលវេលា ក៏ដោយមន្ត្រីរាជការត្រូវតែជួបជា មួយប្រជាពលរដ្ឋ និងក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ ។ ពួកអាច ជួយអ្នកឪ្យមានការយល់ដឹងយ៉ាងច្បាស់ ពីអ្វីដែលពួកគេត្រូវការ និងចង់បាន ។ អ្នកត្រូវតែធ្វើការពិគ្រោះយ៉ាងសកម្ម ជាមួយសាធារណៈជនស្ដីពីបញ្ហាសំខាន់ៗមុននឹងធ្វើសេចក្ដីសម្រេចជាចុងក្រោយ ។

          ៤. តម្លាភាព ( ភាពឥតលាក់លៀម )តម្លាភាពមានន័យថាភាព បើកចំហឪ្យសាធារណៈជនត្រូវតែដឹងឭនូវអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើ ។ ជាទូទៅការងាររដ្ឋាភិបាលគឺជាការងាររបស់ពលរដ្ឋ ហើយមិនត្រូវមានការលាក់បាំងទេ ។ រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែ បើកចំហជូនពលរដ្ឋធ្វើអធិការកិច្ចហើយផ្សព្វផ្សាព័ត៌មានអំពីអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើ ។ ការធ្វើនេះអាចឪ្យប្រជាពលរដ្ឋមើលឃើញថា តើអ្វីៗដែលកំពុងតែ ធ្វើគឺធ្វើក្នុងនាមរបស់ពលរដ្ឋ ហើយឆ្លើយតបទៅនឹងផលប្រយោជន៍ពលរដ្ឋឬទេ ។​ រដ្ឋាភិបាលអនុវត្តន៍នយោបាយតម្លាភាពដោយផ្តល់ព័ត៌មានទៅឪ្យសារព័ត៌មានពីសំណាក់អ្នកកាសែតពីសំណាក់សមាជិកសភា និងពីសំណាក់សាធារណជន ហើយនិងដោយការបោះពុម្ពផ្សាយឯកសារច្រើនដែលពន្យល់អំពីអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើ ។

          ៥. ការទទួលខុសត្រូវការទទួលខុសត្រូវមានន័យន័យថា រដ្ឋាភិបាល ត្រូវតែពន្យល់ របស់ខ្លួនជូនដល់សាធារណៈជន ។ រដ្ឋាភិបាលត្រូវទទួលចំពោះ សាធារណៈជនពីអ្វីដែលខ្លួនបានធ្វើហើយថា តើរដ្ឋាភិបាលចំណាយប្រាក់របស់ពលរដ្ឋយ៉ាងណាខ្លះ ។ មន្ដ្រីទាំងឡាយក៏ទទួលខុសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួនចំពោះអ្វីដែលគេធ្វើដែរ ។

          ៦.​ ការចាត់ចែងល្អការចាត់ចែងល្អគឺជាប្រធានបទទាំងមូលសម្រាប់ធ្វើការសិក្សាដ៏យូរអង្វែង ។ ប៉ុន្ដែនិយាយដោយសង្ខេបការចាត់ចែងល្អមានលក្ខណៈដូចគ្នា ទោះរដ្ឋាភិបាលក្ដីអង្គការឯកជនក្ដី ។ នេះមានន័យថារដ្ឋាភិបាលមានប្រព័ន្ធមួយ សម្រាប់ប្រតិបត្តិការ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងមានភាពស័ក្កសិទ្ធិគឺថាបានទទួលលទ្ធ ផលល្អទាន់ពេល និងមិនខ្ជះខ្ជាយធនធាន ។

៣. ផលប្រយោជន៍ ដែលទទួលបានពីអភិបាលកិច្ចល្អមានដូចជា ៖

• ប្រជាពលរដ្ឋពេញចិត្ត
• មានភាពរុងរឿងជាទូទៅ
• ប្រទេសមានសន្ដិសុខ
• មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល ទទួលបាននូវការគោរពស្រលាញ់និង រង្វាន់
• ថ្នាក់ដឹកនាំត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតគាំទ្រលើកពាក្យ

៤. ដើម្បីឪ្យងាយស្រួលក្នុងការផ្តល់សេវា និងក្នុងការគោលបំណង កំណត់ដែនសមត្ថភាព​របស់ក្រសួង ស្ថាប័ននិង អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគេបានបែងចែកប្រភេទសេវាសាធារណៈជា ៧ ចង្កោមដូចខាងក្រោម ៖

• ចង្កោមពាក់ព័ទ្ធនិងអធិបតេយ្យភាពរដ្ឋគឹជាសេវាទទួលខុស ត្រូវផ្តាច់មុខរបស់រដ្ឋដែលផ្តល់ដោយអង្គភាពរដ្ឋឬនីតិបុគ្គល នៃនីតិសាធារណៈដែលរដ្ឋបាលប្រគល់សិទ្ធិអំណាចឪ្យ ។ ចង្កោមសេវាពាក់ព័ន្ធនឹងអធិបតេយ្យភាពរដ្ឋមានដូចជា ៖ លិខិតអនុសញ្ញាកំណើត ប័ណ្ណសម្គាល់យានយន្ដអាកាសយាន និងនាវា វិញ្ញាប័ត្រទទួលស្គាល់កម្មសិទ្ធ អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរសៀវភៅ គ្រួសារការធ្វើនីត្យានុកូលកម្មជាដើម ។
• ចង្កោមពាក់ព័ន្ធសន្ដិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈនិងសុវត្ថិភាព សង្គមគឺវាពាក់ព័ន្ធផ្នែកសន្ដិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈការស្នាក់នៅការធ្វើដំណើរការប្រាស្រ័យទាក់ទងរបស់ប្រពលរដ្ឋ និង សុវត្ថភាព សង្គមគឺជាសមត្ថកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច នគរបាលជាតិ កងរាជអាវុធហត្ថ និងកងយោពល ខេមរភូមិន្ទ គ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ទូទាំងប្រទេស ។ ចង្កោមនេះជាសេវាដ៏ចាំបាច់ច និងមិនអាចខ្វះបានដើម្បីធានាបរិយាកាសល្អដល់ការអភិវឌ្ឍ សង្គមជាតិការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ភាពសុខសាន្ដ របស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងទំនុកចិត្ត ដល់វិនិយោគគិន ធុរជនក្នុងការរៀបចំ និងប្រតិបត្តិការ នៃការផ្តល់សេវាត្រូវធ្វើឡើងដោយរដ្ឋឬភ្នាក់ងាររបស់រដ្ឋ ។
• ចង្កោមផ្នែកយុទ្ធធម៌ និងអាជ្ញាកណ្ដាល
• ចង្កោមសេវាពាក់ព័ន្ធនឹងការលើកកម្ពស់កិច្ចការ ពាណិជ្ជកម្ម សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម បរិស្ថាន វិនិយោគ និងការចូលរួម ផ្នែកឯកជនក្នុងការកសាងនិងការថែទាំហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធ
• ចង្កោមសេវាសង្គមកិច្ច វប្បធម៌និងកិច្ចការនារី
• ចង្កោមសេវាពាក់ព័ន្ធនិងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធរូបវ័ន្ដ
• ចង្កោមសេវាពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រមូលចំណូលការធ្វើវិចារណកម្ម ចំណាយ និងកាផ្តល់ ។​