អ៊ាម សំអាត
2019-03-03 20:17
វីល្លាម ឃែរី -- វគ្គ២ -:-រើផ្ទះ-:-
1145 Views
2019-03-03 20:17
ចង់ប្តូរការងារ ឬ កំពុងស្វែងរកការងារ ផ្វើសារឥឡូវនេះ
"វីល្លាម! វីល្លាម! ដល់ពេលរើផ្ទះហើយកូន!" សំឡេងមនុស្សស្រីម្នាក់ លាន់ឮកាត់ចម្ការមក។ "មកហើយៗ ម៉ែ!" វីល្លាម ឃែរី ក្នុងវ័យ៦ឆ្នាំ ស្រែកតបទៅម្ដាយ ខណៈកំពុងយោលខ្លួន ចុះពីដើមសែន ដែលគាត់ឡើងទៅលេងអម្បាញ់មិញ។ លើកនេះ គាត់ប្រយ័ត្នណាស់ ព្រោះខ្លាចរហែកខោ ដូចអាទិត្យមុនទៀត។ ក្រោយចុះដល់ដី ដោយសុវត្ថិភាពហើយ ក៏រត់កាត់ចម្ការយ៉ាងលឿន តម្រង់ទៅផ្ទះតៀមថ្មពណ៌ប្រផេះ ជាទីដែលគាត់បានរស់នៅ កាលពីក្មេង។ មុនចូលក្នុងផ្ទះ គាត់រលាស់មែកឈើ ចេញពីសក់ប្រះស្មាពណ៌ត្នោតរបស់គាត់ រួចតម្រង់កអាវខ្លួន ឱ្យស្រួលបួលសិន។ ទោះក្នុងស្ថានភាពរួសរាន់រើផ្ទះក្ដី ក៏ម្ដាយចង់ឱ្យគាត់ មើលទៅមានរបៀបដែរ។ ពេលឃើញថា ខ្លួនឯងមានរបៀបរៀបរយ ល្មមឆ្លងផុតការត្រួតពិនិត្យហើយ គាត់ក៏ឈានជើង ចូលទៅខាងក្នុង យ៉ាងរំភើប។ អស់ពេលជាច្រើនសប្ដាហ៍ហើយ ដែលគាត់បានសុបិន បន់ឱ្យរឿងនោះកើតឡើង ហើយពេលនេះ រឿងនោះកំពុងកើតឡើងហើយ។
ក្នុងឆ្នាំ១៧៦៧ មិនថាសម្រាប់ក្មេងប្រុសវ័យ៦ឆ្នាំ ឬនរណាឯទៀតក្ដី ផូលែស្ពូរី បេះដូងនៃដែនដីភាគកណ្ដាលរបស់អង់គ្លេស មិនមែនកន្លែងស្រួលរស់នៅឡើយ។ ទីប្រជុំជននេះ មានមនុស្សរស់នៅ ប្រហែល៨០០នាក់។ ភាគច្រើន ពួកគេជាមនុស្សខ្សត់ខ្សោយ ដូចអេដមូនដ៍ និងអេលីសាបិត ឃែរី ជាឪពុកម្ដាយវីល្លាមដែរ គឺមានតែប្រកបរបរកំប៉ិកកំប៉ុក ក្នុងផ្ទះតៀមតូចចង្អៀត ដែលចំណូលបានមក ស្ទើរមិនគ្រប់នឹងចិញ្ចឹមគ្រួសារ ដែលមានចំនួនសមាជិកច្រើនទៅៗ ពី១ឆ្នាំទៅ១ឆ្នាំ។ ទាំងឪពុកនិងម្ដាយវីល្លាម ជាអ្នកត្បាញក្រណាត់ ហើយត្រូវចំណាយពេលពេញៗ១ថ្ងៃ ជួនដល់យប់ផង ដើម្បីត្បាញក្រណាត់រោមចៀមម្យ៉ាង ហៅថាថាំមី ទុកលក់ឱ្យពួកជនវណ្ណ:កណ្ដាល ដែលមកធ្វើជំនួញ ក្នុងទីក្រុងឡុងដ៍។ តាំងពីដើម ដល់សព្វថ្ងៃ ស្ថានភាពមានតែអ៊ីចឹងឯង។ តែថ្ងៃនេះ ស្ថានភាពនឹងប្ដូរ។ ថ្ងៃនេះ ជាថ្ងៃដែលត្រូវរើផ្ទះ។ គ្រប់យ៉ាង ក្នុងឆាកជីវិតវីល្លាម នឹងប្ដូរផ្លាស់ ហើយវីល្លាមដឹងច្បាស់ណាស់។
នៅសតវត្សរ៍ទី១៨ ជនជាតិអង់គ្លេស ប្រើពាក្យ"ភ្លីធីង" ក្នុងន័យថារើផ្ទះ ហើយពេលបោះជំហាន ចូលក្នុងផ្ទះ វីល្លាមក៏ឃើញឪពុក និងប្រធានក្រុមជំនុំ កំពុងសែងតុនិងកៅអីធ្ងន់ៗ ដែលមានក្នុងផ្ទះ ចេញទៅក្រៅ ដាក់ក្រោមកម្ដៅថ្ងៃចែងចាំង នារដូវក្ដៅ។ វីល្លាមក៏នឹកស្រមៃ ដល់ការផ្លាស់ប្ដូរនានា ដែលនឹងកើតឡើង ដោយសារតែពេលនេះ ឪពុកគាត់ទើបទទួលតំណែងជាស្មៀន នៅក្រុមជំនុំវិសុទ្ធជនយ៉ាកុបមហាបុរស។ (ក្រុមជំនុំវិសុទ្ធជនយ៉ាកុប ជាសាខារបស់ក្រុមជំនុំអង់គ្លេស ជាស្ថាប័នសាសនាតែ១គត់ ដែលស្ដេច ចច ទី៣ ទទួលស្គាល់ ជាផ្លូវការ នាពេលនោះ។)
អ្វីដែលធ្វើឱ្យវីល្លាមរំភើបបំផុត គឺឱកាសបានចូលរៀន។ មុននេះ គាត់គ្មានសង្ឃឹមថាបានចូលសាលាឯកជនផង។ កុំថាប្រាក់បង់ថ្លៃសាលា សូម្បីប្រាក់ទិញស្បែកជើង ពាក់ឱ្យបានគ្រប់គ្នា ក៏គ្មានផងហ្នឹង។ សម័យនោះ នៅអង់គ្លេស សាលាឥតបង់ថ្លៃ មានតិចណាស់។ ដូច្នេះ អ្នកភូមិភាគច្រើន អត់ចេះអាន អត់ចេះសរសេរទេ ហើយពួកគេក៏ដូចជាមិនចាំបាច់ ត្រូវចេះអានចេះសរសេរអីដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ទីប្រជុំជនផូលែស្ពូរី ខុសពីទីប្រជុំជនឯទៀត។ អ្នកមានស្ដុកស្ដម្ភ២នាក់ ដែលចម្រើនវ័យនៅទីនោះ ហើយក្រោយមកទៅរកស៊ីកើតមានកើតបាននៅទីក្រុងឡុងដ៍ បានផ្ញើប្រាក់មកស្រុកវិញ ល្មមនឹងបើកសាលារៀនឥតគិតថ្លៃ១កន្លែង ដែលអាចទទួលក្មេងៗ ឱ្យចូលរៀន បាន១២នាក់។ ដោយសារអេដមូនដ៍ ឃែរី ជិតក្លាយជាស្មៀនក្រុមជំនុំថ្មី វីល្លាមក៏មានសិទ្ធិចូលរៀន នៅសាលានោះដែរ។ ពេលទៅរៀន វីល្លាមនឹងជួបឪពុកខ្លួនឯងញឹកញាប់ ព្រោះស្មៀនក្រុមជំនុំ ត្រូវបំពេញតួនាទី ជានាយកសាលាផងដែរ។
ការងារថ្មីរបស់ឪពុកវីល្លាម តម្រូវឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរផ្ទះសម្បែង ឬភ្លីធីង។ មុននេះ វីល្លាម, ប្អូនស្រីវ័យ៤ឆ្នាំឈ្មោះអាណ, និងឪពុកម្ដាយគាត់ ត្រូវប្រច្រៀតគ្នាស្នាក់នៅ ក្នុងបន្ទប់តូចៗ២ នៅតៀមត្បាញក្រណាត់នោះ។ គ្រាន់តែកីតម្បាញ លាតសន្ធឹងស្ទើរពេញបន្ទប់ជាន់ក្រោម។ តាំងពីនៅតូចៗ វីល្លាមនិងអាណ នាំគ្នារត់លេងក្រឡឹងកី ទាំងប្រយ័ត្នប្រយែង ក្រែងប៉ះកួយដៃនិងជង្គង់របស់ឪពុកម្ដាយ ដែលកំពុងដំណើរការត្បាញក្រណាត់ដោយកី ដែលមានរាងច្រងេងច្រងាងនោះ។ ប៉ុន្ដែ ពេលនេះ ពួកគេនឹងរើចេញ ពីតៀមតូចសើម នៅពួរីអិនដ៍នោះ ទៅកាន់ឆឺចអិនដ៍ រំលងស្ទឹងពងទឹក ដែលពុះខណ្ឌទីប្រជុំជនឯណោះ។ ពួកគេនឹងរើ ទៅកាន់ផ្ទះថ្មី ជាផ្ទះដែលបានមក ដោយសារការងារថ្មីរបស់ឪពុក។
ជាផ្ទះតៀម២ជាន់ប្រក់ស្បូវ មានឡកម្ដៅ២ និងមានបង្អួចប្រដឹស៤ នៅពីមុខ។ បើប្រៀបធៀបនឹងផ្ទះ ដែលពួកគេធ្លាប់នៅពីមុន ផ្ទះថ្មីនោះប្រៀបបាននឹងវាំងអ៊ីចឹង។ ហេតុការណ៍ផ្លាស់ប្ដូរផ្ទះនេះ កើតឡើងចំវេលាល្អផងដែរ ព្រោះម្ដាយវីល្លាម មានផ្ទៃពោះគ្រប់ខែទៀតហើយ។ បើបន្តនៅតៀមត្បាញក្រណាត់នោះ ច្បាស់ជារកកន្លែងឱ្យកូនម្នាក់ទៀតដេកពុំបានឡើយ ទោះត្រឹមជាកូនង៉ែតតូចក្ដី តែផ្ទះថ្មីនេះ ធំជាងផ្ទះចាស់ឆ្ងាយណាស់ ធំដល់ថ្នាក់វីល្លាម បានបន្ទប់១ ជាបន្ទប់ផ្ទាល់ខ្លួនទៀតផង។ ក្នុងភូមិ ក្មេងតិចនាក់ណាស់ ដែលដេកបន្ទប់១ម្នាក់ឯង។
វីល្លាមដឹងច្បាស់ ថាត្រូវចាត់ចែងដូចម្ដេច ឱ្យមានឥវ៉ាន់ពេញបន្ទប់។ ទោះវ័យទើប៦ឆ្នាំ តែវីល្លាមពូកែប្រមូលរបស់ទុក ជាងមនុស្សធំភាគច្រើនទៅទៀត។ ពុំមែនរបស់ប្រើប្រាក់ទិញទេ តែជារបស់ក្នុងធម្មជាតិជុំវិញខ្លួន។ គាត់ចូលចិត្តដើរយូរៗ ក្នុងព្រៃ រ៉ូយ៉ាល់ វីថុលបឺរី ហ្វូរ៉េសថ៍ នៅចុងភូមិ។ គាត់ចូលចិត្តត្រាច់ចរ ក្រោមដើមសែនធំៗ ដើម្បីស្វែងរកចង្រិត ដង្កូវ ពងបក្សី និងមេអំបៅ យកមកទុកក្នុងបន្ទប់។ ពេលឃើញសត្វល្អិតណា១ប្លែក សូម្បីក្រោមគុម្ពដំបងយក្ស ក៏គាត់ខ្វេះយកទាល់តែបាន។ អ្វីដែលគាត់ រកបានមកនោះ ខ្លះងាប់ ខ្លះនៅរស់។ គាត់យកទាំងអស់ ត្រឡប់មកផ្ទះ ដាក់ក្នុងប្រអប់ និងទ្រុងឈើតូចៗ ដែលឪពុកគាត់ធ្វើឱ្យ។ ខណៈកំពុងកាន់ក្ដារបោកខោអាវ និងធុងស្បែក តាមផ្លូវឆ្ពោះទៅផ្ទះថ្មី វីល្លាមដាក់ផែនការជាស្រេច ថានឹងរៀបចំទ្រព្យសំណព្វរបស់ខ្លួន នៅបន្ទប់គេងថ្មីនោះយ៉ាងដូចម្ដេច។
មុនមេឃងងឹត គ្រប់យ៉ាងរើមកអស់ហើយ រួមទាំងដើមឈើសំណព្វចិត្តរបស់វីល្លាម ដែលគាត់ជីកចេញពីផ្ទះចាស់ យកមកដាំវិញ នៅក្រោមបង្អួចបន្ទប់គេងរបស់ខ្លួន។ យប់នោះ ពេលគាត់ចូលគេងជាលើកទី១ ក្នុងបន្ទប់គេងថ្មី ដើមកុលាបសំណព្វចិត្ត ដែលនៅក្រោមបង្អួចតែបន្តិចនោះ ក៏បង្ហើរក្លិនក្លែបដ៏ក្រអូបឈ្ងប់ មកបំពេអារម្មណ៍គាត់។
វីល្លាមទម្លាប់នឹងជីវិតថ្មីលឿនណាស់ តែមានរឿង១ ដែលគាត់មិនចូលចិត្ត។ ក្នុងកម្មវិធីថ្វាយបង្គំថ្ងៃអាទិត្យ នៅក្រុមជំនុំវិសុទ្ធជនយ៉ាកុបមហាបុរស វីល្លាមត្រូវអង្គុយ ជាមួយគ្រួសារគាត់ នៅកៅអីពិសេស ខាងក្រោយបញ្ជរ ដែលគ្រូគង្វាលចូនស៍ ឈរអធិប្បាយបន្ទូល។ ពិតហើយ វាជារឿងសប្បាយម្យ៉ាង ដែលបាននៅខ្ពស់ជាងគេ។ វីល្លាមមើលឃើញក្បាលមនុស្សទាំងអស់ សូម្បីអ្នកគោះជួង នៅខាងក្រោយក្រុមជំនុំឯណោះ ក៏គាត់មើលឃើញដែរ។ ប៉ុន្តែ ខណៈនរណាធ្វើអ្វី ក៏ខ្លួនឃើញនោះ គាត់ក៏មានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនកំពុងស្ថិតលើឆាកសម្ដែងផងដែរ។ ម្ដាយគាត់រំឭកគាត់ ឱ្យប្រយ័ត្នប្រយែងជានិច្ច ព្រោះមនុស្សទាំងអស់កំពុងមើលមកពួកគេ។ ពេលថ្វាយបង្គំម្ដងៗ មិត្តរួមសាលា ចូលចិត្តញាក់មុខញាក់មាត់ដាក់គាត់ ពីលើជើងម៉ាមក។ វីល្លាមធ្វើមិនដឹងមិនឮ។ គាត់ដឹងថា បើហ៊ានឆ្លើយឆ្លងនឹងពួកនោះ ខ្លួននឹងទទួលពិន័យមិនខាន។ វីល្លាមទៅក្រុមជំនុំរាល់អាទិត្យ លើកលែងចំពេលត្រូវនៅផ្ទះ មើលប្អូនស្រីតូចទើបកើតឈ្មោះផូល្លី (ឈ្មោះពិតរបស់នាងគឺមែរី តែគ្មាននរណាហៅមែរីទេ)។
ពេលថ្វាយបង្គំថ្ងៃអាទិត្យ ឪពុកវីល្លាមត្រូវបំពេញតួនាទីពិសេសៗច្រើនមុខ។ គាត់នាំសមាជិកអធិស្ឋាន និងសូត្របន្ទូល។ គាត់ប្រកាសចំណងជើងបទអធិប្បាយ។ គាត់មាននាទីលៃយ៉ាងណា ឱ្យក្រុមជំនុំស្អាតបាត គ្មានឆ្កែឆ្មាចេញចូលផ្ដេសផ្ដាស។ គាត់មាននាទីចុះបញ្ជីសំបុត្រកំណើត និងសំបុត្រមរណៈផងដែរ។ ដោយសារក្រុមជំនុំ ពុំមានប្រាក់ច្រើន ជាតម្លៃពលកម្មឱ្យគាត់ នោះគាត់មានសិទ្ធ ទុកប្រាក់ថ្លៃចុះបញ្ជីផ្សេងៗ សម្រាប់ប្រើផ្ទាល់ខ្លួន។
គ្រួសារគ្មានប្រាក់ច្រើន សម្រាប់ចាយវាយឡើយ តែមានចំណុច១ ទាក់ទងនឹងការងារថ្មីរបស់ឪពុកគាត់ ដែលធ្វើឱ្យវីល្លាមរំភើបជាខ្លាំង នោះគឺសៀវភៅ។ ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៧៦០ នៅអង់គ្លេស មានសៀវភៅបោះពុម្ពចេញមកតិចណាស់។ ហេតុនេះហើយ ទើបជាទូទៅ មានតែអ្នកមាន និងស្មៀនប៉ុណ្ណោះ ដែលមានសៀវភៅក្នុងដៃ។ តែពេលនេះ ដោយសារឪពុកគាត់ ជានាយកសាលាផង ជាស្មៀនក្រុមជំនុំផង វីល្លាមក៏មានឱកាសស្គាល់មនុស្សម្នាជាច្រើន ដែលបានឱ្យគាត់ខ្ចីសៀវភៅមកអាន។ គាត់ជាមនុស្សរៀនលឿន។ ក្នុងពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ គាត់ចេះអាន ចេះជក់ចិត្ត នឹងសៀវភៅរឿងផ្សងព្រេងល្បីៗ នៅជំនាន់នោះ ជាអាទិ៍ សៀវភៅរឿងរ៉ូប៊ីនសុនគ្រូសូ និងដំណើរផ្សងព្រេងរបស់គូលីវែរ។ មិនត្រឹមរឿងបែបផ្សងព្រេងទេ។ វីល្លាមអានគ្រប់យ៉ាង ដែលខ្លួនមាននឹងដៃ ជាពិសេសសៀវភៅទាក់ទងដែនដីបរទេស។ សៀវភៅទាំងនោះបានបញ្ឆេះអារម្មណ៍ស្រមើស្រមៃរបស់វីល្លាម។ ជាញឹកញាប់ ពេលនៅម្នាក់ឯង គាត់លួចដើរតួជាពញា ប្រង់ស៊ីស ដ្រេក ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រម៉ាល់កេឡាន់ ក្នុងសៀវភៅរឿងក្ដាន់មាស ឬ គ្រីស្តូហ្វឺ កូឡុមប៊ុស ជិះសំពៅរុករកដែនដីថ្មី ក្នុងនាមហ្វ៊ែឌីណងដ៍និងអ៊ីសាបិល ជាស្ដេចនិងរាជនីរបស់អេស្ប៉ាញទៀតផង។ ថ្ងៃ១ មានមិត្តភក្ដិខ្លះ លបមើលឃើញវីល្លាម កំពុងសម្ដែងជាតួកូឡុមប៊ុសរុករកឃើញដែនដីអាម៉េរិក រួចនាំគ្នាហៅគាត់ថាកូឡុមប៊ុសៗ ជាឈ្មោះលេង ដែរគេប្រើហៅគាត់ រហូតដល់ធំពេញវ័យ។
ទឹកចិត្តស្រឡាញ់ចម្ពោះដែនដីបរទេស កាន់តែឆួលឆាបឡើង ពេលអ៊ំប្រុសភីធ័រ ដែលបាត់ខ្លួនទៅជាយូរ បានវិលមកពីកាណាដា ជាទីដែលគាត់បានប្រយុទ្ធជាមួយជនជាតិបារាំង ដើម្បីចាប់យកខេត្តក្វេបិក មកឱ្យចក្រភពអង់គ្លេសវិញ។ គ្មាននរណាធ្លាប់នឹកនាថាអ៊ំភីធ័រ នឹងបានមកស្រុកវិញឡើយ តែថ្ងៃ១ ក្នុងរដូវស្លឹកឈើជ្រុះ ស្រាប់តែលេចមុខគាត់មក ព្រមជាមួយនឹងរឿងរ៉ាវជាច្រើន ទាក់ទងនឹងទីដែលគាត់បានទៅ ហេតុការណ៍ដែលគាត់បានជួប ទុកនិទានប្រាប់គេប្រាប់ឯងទៀតផង។ គាត់បានប្រយុទ្ធកៀកស្មាគ្នា ជាមួយលោកមេទ័ព ចេមស៍ វូហ្វ ហើយបានធ្វើជំនួញ ជាមួយពួកកុលសម្ព័ន្ធ អាឡុងគ្វីន អ៊ីនឌាន។
វីល្លាម ដែលពេលនេះមានវ័យ៨ឆ្នាំ រំជើបរំជួលនឹងអ៊ំភីធ័ររបស់ខ្លួនណាស់ ហើយបានសុំហើយសុំទៀត ឱ្យគាត់និទានរឿងជាច្រើន ដែលគាត់បានឆ្លងកាត់ ឱ្យខ្លួនស្ដាប់។ វីល្លាមមានចំណាប់អារម្មណ៍ពិសេស ទៅលើដំណើរផ្លូវសមុទ្រ កាត់មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក។ ទោះធ្លាប់លួចដើរតួជាពញា ប្រង់ស៊ី ដ្រេក និង គ្រិស្ដូហ្វឺ កូឡុមប៊ុស តែគាត់ពិបាកនឹងរកនឹករកគិតឱ្យឃើញ ថាមហាសមុទ្រនោះ មានសណ្ឋានយ៉ាងម៉េចណាស់។ អ៊ំភីធ័រពន្យល់ថាមហាសមុទ្រ ប្រៀបបាននឹងស្ទឹង១លាន ហូរទន្ទឹមគ្នា ឆ្ងាយដាច់កន្ទុយភ្នែក។ វីល្លាមព្យាយាមស្រមៃឱ្យចេញជារូបភាព ដូចគាត់ធ្លាប់ស្រមៃពីទីក្រុងឡុងដ៍ដ៏ធំ ដែលមានមនុស្សរស់នៅដល់ទៅ៦សែននាក់ដូច្នោះដែរ។ តែទោះព្យាយាមយ៉ាងណា សម្រាប់ក្មេងប្រុសម្នាក់ ដែលមិនធ្លាប់ចេញហួស១៥គីឡូពីភូមិកំណើតផង វាមិនងាយស្រមៃឱ្យចេញជារូបភាពនោះឡើយ។
វីល្លាមបានចំណាយពេលជាច្រើនម៉ោងនៅជាមួយអ៊ំភីធ័រ។ អ៊ំភីធ័រគ្មានប្រពន្ធគ្មានកូនទេ។ ក្រៅពីដឹងរឿងរ៉ាវច្រើនអំពីពិភពលោក អ៊ំភីធ័រដឹងច្រើនអំពីរុក្ខជាតិទៀតផង។ តាមពិត ក្រោយមកដល់ផូលែស្ពូរីភ្លាម ថៅកែធំក្នុងភូមិ បានជួលគាត់ ឱ្យធ្វើអ្នកថែសួន។ ពីពេលនោះមក ឱ្យតែមានឱកាស ២នាក់អ៊ំក្មួយ តែងជជែកគ្នាអំពីសួនច្បារផង ហុចកន្រៃ្ដ ហុចមើមឈើ ហុចសម្ភារៈធ្វើសួន ចុះឡើងៗផង។
ជីវិតហាក់ដំណើរការល្អសម្រាប់វីល្លាម ព្រោះគាត់ចូលចិត្តសាលា តែឪពុកតឹងរ៉ឹងចម្ពោះគាត់ជាងសិស្សឯទៀត។ វីល្លាមចូលចិត្តទៅនៅសួនច្បាររបស់គាត់ ជាសួនដែលមិនយូរប៉ុន្មាន ក៏បានក្លាយជាសួនស្អាតបំផុតក្នុងភូមិ។ ផូល្លី ប្អូនស្រីតូចរបស់គាត់ ទៅតាមគាត់ស្ទើរគ្រប់កន្លែង ដូច្នេះវីល្លាមបានតែងតាំងនាងជា"ជំនួយការផ្នែកស្រាវជ្រាវ" ហើយឱ្យនាងយួរស្បោង ដែលមានពេញទៅដោយរុក្ខជាតិ និងសំណាកសត្វច្រើនប្រភេទ ពេលពួកគេដើរជាមួយគ្នា។ ពេលខ្លះវីល្លាមពរថូមជាប្អូនប្រុសទើបកើតថ្មីថ្មោងមកដែរ តែមិនបានយូរទេ។ ថូមធំលឿន ធ្ងន់ពេក ពរលែងរួច។
វីល្លាមចាប់អារម្មណ៍ នឹងរឿងរ៉ាវគ្រប់យ៉ាង ហើយទោះគាត់រស់ក្នុងភូមិតូច១ ចម្ងាយ១៥គីឡូខាងត្បូងណូសាមថុនក្ដី តែកាសែតបានជួយបើកភ្នែក ឱ្យគាត់មើលឃើញពិភព ដែលនៅហួសឆ្ងាយ ពីផូលែស្ពូរី។ កាសែត ឌឹ ណូសាមថុន ម៉ឺគ្យូរី ចេញផ្សាយរាល់ថ្ងៃចន្ទ ហើយបុរសប្រៃសណីយ៍ ជិះសេះយកមកចែកចាយ នៅផូលែស្ពូរី ចំនួន៣ច្បាប់។ ១ច្បាប់បានទៅប្រធានក្រុមជំនុំ ១ច្បាប់បានទៅថៅកែធំ ហើយ១ច្បាប់ទៀត បានទៅនាយកសាលា។ ១សប្ដាហ៍ៗ វីល្លាមទន្ទឹងមើលផ្លូវកាសែត ទាំងអន្ទះសា។ មានរឿងអស្ចារ្យៗជាច្រើន កើតឡើងក្នុងពិភពលោក ដែលគេត្រូវអាន។ ក្នុងឆ្នាំ១៧៦៤ ចេមស៍ ហារគ្រីវ បង្កើតបានម៉ាស៊ីនម្យ៉ាង ដែលអាចរវៃអំបោះ៨សរសៃ ក្នុងពេលតែ១។ គាត់ដាក់ឈ្មោះ ឱ្យម៉ាស៊ីននោះចេននីរវៃ តាមឈ្មោះចេននី ជាឈ្មោះកូនស្រីគាត់។ រួចនៅឆ្នាំ១៧៦៩ រីឆាដ អាករ៉ាយថ៍ បានកែលម្អរបកគំហើញថ្មីនេះ ហើយបង្កើតបានម៉ាស៊ីនត្បាញ ដែលធ្វើឱ្យសរសៃអំបោះ មានគុណភាព ល្អជាងចេននីរវៃទៅទៀត។ បន្ទាប់មក អាករ៉ាយថ៍ បានសង់រោងធំៗ ដើម្បីដំឡើងម៉ាស៊ីនរវៃទាំងនោះ ហើយប្រើម៉ាស៊ីនដើរដោយចំហាយទឹក ដែលរកឃើញដោយ ចេមស៍ វ៉ាត់ ក្នុងឆ្នាំ១៧៦៥ ជាថាមពលបូមទឹក យកមកបង្វិលកង្ហារ ដែលវិលនៅលើម៉ាស៊ីន។ នៅឆ្នាំ១៧៦៩ ជនជាតិបារាំងម្នាក់ ឈ្មោះ នីកូឡាស គុយញ៉ូ បានប្រើម៉ាស៊ីនចំហាយទឹករបស់វ៉ាត់ ជាម៉ូទ័រអូសរទេះ។
ក្នុងឆ្នាំ១៧៧១ កាសែត ឌឹ ណូសាមថុន ម៉ឺគ្យូរី ចុះផ្សាយពីដំណើរត្រឡប់មកអង់គ្លេសវិញ របស់កាពីទែន ចេមស៍ ឃុក និងក្រុមការងារនៃសំពៅអ៊ីនឌីវើរ។ ឃុក បានចេញសំពៅ ទៅថាហ៊ីធី ដើម្បីសង្កេតមើលច្រកវ៉េនុស រួចបានរុករកឃើញឆ្នេរអូស្រ្តាលីខាងលិច និងឆ្នេរណូវែល សេឡងដ៍។ វីល្លាមរក្សាទុកទំព័រកាសែត ដែលមានសម្រង់អត្ថបទ ពីកំណត់ហេតុរបស់ឃុក។
ថ្ងៃ១ ក្រោយអានសៀវភៅផ្សេងៗទៀត ដែលមានក្នុងផ្ទះអស់ហើយ គាត់ក៏ផ្ដើមឆែកមើលសៀវភៅ ដែលអ៊ំភីធ័របន្សល់ទុកនៅទីនោះ។ រួចក៏ឃើញសៀវភៅក្រាស១ក្បាល ដែលពេញទៅដោយរូបរុក្ខជាតិ។ តែមានបញ្ហា១។ វីល្លាម ដែលពេលនេះមានវ័យ៨ឆ្នាំ អត់ចេះអានពាក្យ ក្នុងសៀវភៅនោះទេ។ គាត់ក៏នឹកភ្នកថា ប្រាកដជាភាសាបរទេស តែក៏ពុំដឹងថា ជាភាសាអ្វីនោះដែរ។ អ៊ំភីធ័រធ្លាប់និយាយបារាំង ដែលខ្លួនចេះចាំ កាលនៅកាណាដា ឱ្យស្ដាប់ពីរបីម៉ាត់ដែរ តែក្រៅពីហ្នឹង វីល្លាមពុំដឹងថា ភាសាផ្សេងពីភាសាអង់គ្លេស មានសំឡេងមានរូបយ៉ាងណានោះទេ។
វីល្លាមគិតថា ឪពុកគាត់ប្រហែល យល់ដឹងអំពីភាសា ច្រើនគួរសម។ ត្រូវមែន អេដមូនដ៍ ឃែរី ដឹងថាសៀវភៅនោះ សរសេរជាភាសាឡាតាំង ដូចគ្នានឹងភាសាឡាតាំង ដែលមានឆ្លាក់ តាមផ្នូរនិងម៉ុងចាស់ៗ នៅជុំវិញក្រុមជំនុំវិសុទ្ធជនយ៉ាកុបមហាបុរសដែរ។ លោកឃែរីខ្លួនឯង ពុំចេះអានឡាតាំងទេ តែបានសង្កេតឃើញសៀវភៅវេយ្យាករណ៍ឡាតាំងចាស់១ក្បាល ញាត់នៅលើធ្នើរ ក្នុងអគារសាលា។ គាត់ក៏យកមកជជុះធូលីចេញ រួចឱ្យទៅវីល្លាម។
ក្នុងពេលតែពីរបីខែ វីល្លាមចេះចាំសៀវភៅនោះទាំងមូល ហើយអាចនិយាយចេញជាឃ្លាជាល្បះបាន ទោះបានត្រឹមតែនិយាយដាក់ខ្លួនឯងក្ដី! វិសេសបំផុងគឺ ពេលនេះ គាត់ចេះអានពាក្យ ដែលនៅទន្ទឹមនឹងរូបភាពរុក្ខជាតិ ក្នុងសៀវភៅអ៊ំភីធ័រ ដោយខ្លួនឯងបានហើយ។
សាលាក្នុងភូមិ បង្រៀនក្មេងៗ ដល់ អាយុ១២ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ក្រោយអាយុ១២ឆ្នាំ ក្មេងៗត្រូវទៅដាក់ពាក្យរៀនតនៅក្រុង ឬជួលគ្រូមកបង្រៀននៅផ្ទះ។ ជាអកុសល គ្រួសារឃែរីពុំមានប្រាក់ នឹងធ្វើរឿងទាំង២នេះឡើយ។ ដូច្នេះ នៅវ័យ១២ឆ្នាំ វីល្លាមត្រូវរកការងារធ្វើជួយផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ ដូចក្មេងឯទៀតដែរ។
១៧៧២ ជាឆ្នាំដែលវីល្លាមត្រូវបញ្ចប់ការសិក្សា និងជាឆ្នាំដែលភាពតានតឹងរវាងដែននិគមកិច្ចអាម៉េរិកនិងអង់គ្លេស កំពុងកើនឡើង។ អ្នកខ្លះមានមន្ទិលថា ពួកនិគមជនទាំងនោះ អាចដើម្បីឯករាជ្យ ដោយគ្មានស្ដេចនាំមុខច្បាំង ម្ដេចនឹងបានទៅ។ អ្នកខ្លះទៀតបារម្ភ ក្រែងជនជាតិបារាំងលូកដៃលូកជើងមកជួយពួកនិគមជន ដើម្បីសងសឹកនឹងអង់គ្លេស ដែលបានយកខេត្តក្វេបិកពីពួកគេ។ ប្រធានបទទាំងនេះ នាំឱ្យមានការជជែកដេញដោលយ៉ាងស្រួចស្រាល់ នៅសាលាផងដែរ តែវីល្លាមលែងបាននៅទីនោះ លែងមានឱកាសចូលរួមហើយ។ គាត់កំពុងធ្វើជាកម្មករគេ នៅកណ្ដាលចម្ការឯណោះ។
ទោះវីល្លាមមានចំណេះ ល្មមធ្វើការខាងក្នុងផ្ទះបាន តែគាត់ចូលចិត្តនៅខាងក្រៅផ្ទះ។ អ៊ីចឹងហើយ ទើបគាត់បានអង្វរឪពុក ឱ្យរកការងារក្រៅផ្ទះឱ្យធ្វើ។ ទោះមានរាងស្ដើង ហើយអាយុនៅតូចតិច តែគាត់ធ្វើការចំណាប់ណាស់។ គាត់ចេះភ្ជួរដីដាំដុះ គាត់ចេះឃ្វាលចៀមឡាយសេស្ទ័រ ដែលពេញៗ១ថ្ងៃ ស៊ីស្មៅតាមទីទួលពណ៌បៃតង នៅជនបទ។
ទោះវីល្លាមចូលចិត្តសំដិលថ្ងៃនៅខាងក្រៅ តែថ្ងៃពុំចូលចិត្តគាត់ទេ។ គាត់រលាករោលពេញខ្លួន ហើយគ្រូថ្នាំបូរាណប្រចាំភូមិ មើលគាត់មិនជាឡើយ។ ឱ្យតែថ្ងៃក្ដៅបន្តិច វីល្លាមរោលក្រហាយពេញមុខពេញដៃភ្លាម។ តែដោយសារគាត់ ចង់តែធ្វើការ ជាមួយសត្វ ជាមួយរុក្ខជាតិ នៅខាងក្រៅផ្ទះ គាត់ក៏ទ្រាំឈឺទ្រាំក្រហាយដូច្នោះ អស់ពេល២ឆ្នាំ។ តែនៅទីបញ្ចប់ គាត់ក៏ទទួលស្គាល់ថា ខ្លួនមិនអាចបន្តធ្វើទៀតបានទេ។ វីល្លាមត្រូវរកការងារផ្សេង។
ជំងឺរោលលើមុខ នឹងប្ដូរគន្លងជីវិតវីល្លាមទៅថ្ងៃមុខ តែពេលនោះ វីល្លាមពុំដឹងទេ។ បើគ្មានជំងឺរោលនោះ វីល្លាមប្រហែលត្រូវរស់នៅហើយស្លាប់ទៅ នៅផូលែស្ពូរីនោះឯង។ តែដំណើរស្វែងរកការងារថ្មី ធ្វើឱ្យគាត់ត្រូវចេញពីផ្ទះ ចម្ងាយ១៥គីឡូ ជា១៥គីឡូដំបូង នៅលើដំណើរជីវិត១ ដែលនឹងវិសេសវិសេស ជាងដំណើរផ្សងព្រេងនានា ដែលគាត់បានអាន ក្នុងសៀវភៅដំណើរផ្សងព្រេងរបស់គូលីវែរ និងសៀវភៅរ៉ូប៊ីនសុនគ្រូសូទៅទៀត។
(ដោយ យ៉ាណិត និងកូហ្វ បេនច៍)
អត្ថបទថ្មីៗទាក់ទងបទពិសោធន៍ផ្សេងៗ
Commission on transportation Service VS transportation Service ខុសគ្នាម៉េច( សកម្មភាពអាជីវកម្មសម្បង)?
ដោយ : Mon Piya 8 months ago
ដោយ : Thanakbuth Nut 1 year ago
