Khmer Literature
2018-08-05 23:30
សំណេរពន្យល់សុភាសិត «ទឹកត្រជាក់ ត្រីកុំ» ។
6042 Views
2018-08-05 23:30
ចង់ប្តូរការងារ ឬ កំពុងស្វែងរកការងារ ផ្វើសារឥឡូវនេះ
សេចក្ដីពន្យល់៖ គ្មាននរណាម្នាក់ចង់រស់នៅក្នុងតំបន់គ្រោះថ្នាក់ឬក៏ចង់រស់នៅក្នុងអំពើហិង្សាទេ សូម្បីតែសត្វនៅពេលអស់ព្រៃឈើ ក៏វាគង់តែភៀសខ្លួនទៅតំបន់ដែលមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ខ្លួនវាផងដែរ លែងអីមនុស្ស ដែលជាសត្វមានសភាវគតិ ប្រាកដជាមិនចង់ជួបសង្គមខ្មៅងងឹតឬក្ដៅក្រហាយឡើយ ទីណាដែលមានសន្តិភាព មានភាពសុខសាន្ត មានសុភមង្គល កុំថាឡើយមនុស្ស សូម្បីតែសត្វក៏មករស់នៅប្រមូលផ្ដុំនៅទីនោះដែរ។ សមដូចសុភាសិតមួយលើកឡើងថា «ទឹកត្រជាក់ ត្រីកុំ»។
តើសុភាសិតនេះមានខ្លឹមសារអប់រំដូចម្ដេចខ្លះ?
ដើម្បីជាទុនក្នុងការបកស្រាយឲ្យកាន់តែពិស្ដារ ជាបឋមគួរគប្បីយល់នូវឃ្លាមួយចំនួនជាមុនសិន ដូចជា «ទឹកត្រជាក់» និង «ត្រីកុំ»។ ឃ្លា «ទឹកត្រជាក់» គេចង់សំដៅទៅលើទឹកដែលមានសីតុណ្ហភាពល្មមសមរម្យ មិនក្ដៅ ហើយអាចឲ្យមច្ឆាជាតិនិងរុក្ខជាតិទាំងឡាយរស់នៅបាន រីឯ «ត្រីកុំ» ពាក្យថា «កុំ» គឺមានន័យថា ការប្រមូលផ្ដុំគ្នា ការចូលជួបជុំគ្នា ដូច្នេះ «ត្រីកុំ» មានន័យថា ត្រីទាំងឡាយបានមករស់នៅផ្ដុំនៅ ឬរស់នៅជុំគ្នាយ៉ាងច្រើន។ ចំពោះសុភាសិតខាងលើនេះ បើគិតតាមន័យត្រង់វិញ គឺបង្ហាញថា ធម្មជាតិជាត្រីមិនចូលចិត្តរស់នៅក្នុងទឹកដែលមានសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ទេ យ៉ាងហោចណាស់ក៏ត្រឹមបួនអង្សាសេដែរ បើទឹកឡើងកម្ដៅត្រីប្រាកដជាស្លាប់អស់គ្មានសល់ បើធៀបនឹងសង្គមវិញ គឺមនុស្សមិនអាចរស់នៅក្នុងសង្គមអាក្រក់បានទេ គឺមនុស្សចង់នៅក្នុងកន្លែងដែលសុខសាន្តនិងមានសន្តិភាព ទីណារស់នៅស្រួល ទីនោះនឹងមានប្រជាជនច្រើន ដូចជានៅតាមដងទន្លេមេគង្គ និងទន្លេសាបជាដើម។ មនុស្សសត្វទាំងឡាយតែងតែចង់រស់នៅដោយសុខសាន្ត ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេគិតមិនដូចអ្វីដែលបានជួបប្រទះជាក់ស្ដែងឡើយ ក្នុងសង្គមគឺពោរពេញទៅការលោភលន់ ការច្រណែនឈ្នានីស និងការសងសឹកគ្នាមិនចេះចប់មិនចេះហើយ រួចក៏បង្កើតបានជាជម្លោះ ហើយឈានដល់ការកាប់សម្លាប់ស៊ីសាច់ហុតឈាមគ្នាតែម្ដង ទីបំផុតនឹងរលាយ មិនថាគូខាងណាឡើយ គឺសុទ្ធតែខាតបង់ទាំងអស់ យ៉ាងណាមិញសន្តិភាពគឺសេចក្ដីប្រាថ្នារបស់មនុស្សសត្វទាំងពួង គ្មាននរណាម្នាក់ចង់ស្លាប់ ចង់រស់ក្នុងភាពអយុត្តិធម៌ ឬក្នុងសង្គមអនាធិបតេយ្យឡើយ និយាយឲ្យចំទៅគឺគេប្រាថ្នាតែកន្លែងដែលផ្ដល់សេចក្ដីសុខតែម្ដង។ ជាក់ស្ដែងនៅក្នុងធម្មជាតិ គ្រប់មច្ឆាជាតិមិនចូលចិត្តរស់នៅក្នុងទឹកដែលមានសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ឡើយ ប៉ុន្តែវាច្រើនតែចូលទៅតំបន់ណាដែលមានកម្ដៅសមល្មមមិនក្ដៅពេក ទើបវាអាចរស់នៅបាន បើទឹកឡើងកម្ដៅដល់ហាសិបអង្សាសេ កុំថាឡើយត្រី សូម្បីតែមនុស្សនិងសត្វស្លាប ព្រមទាំងសត្វចតុប្បាទនានា ក៏អាចស្លាប់វិនាសហិនហោចដូចគ្នាដែរ។ វាមិនខុសអីពីសង្គមមនុស្សឡើយ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រពិភពលោក ក្នុងសម័យសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ហ៊ីត្លែរ បានតាំងខ្លួនជាមហាអំណាចចក្រពត្តិឈ្លានពានលើទ្វីបអឺរ៉ុបនិងរុស្ស៊ីទាំងមូល ដែលបង្កជាមហាសោកនាដកម្មយ៉ាងខ្លោចផ្សាបំផុត ជាពិសេសនោះ ហ៊ីត្លែរ បានសម្លាប់យ៉ាងរង្គាលនូវជនជាតិជ្វីស ដែលធ្វើឲ្យជនជាតិនេះត្រូវភៀសខ្លួននិងរត់ទៅរស់នៅតំបន់ផ្សេង ដើម្បីគេចឲ្យផុតពីការកាប់សម្លាប់ ចំណែកនៅប្រទេសខ្មែរវិញ គេអាចនិយាយបានថានៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ប្រជាជនត្រូវគេបង្អត់អាហារ ហូបតែបបររាវៗ ធ្វើការទាំងយប់ទាំងថ្ងៃឥតបានសម្រាក បើមិនសា្លប់ដោយឈឺក៏ស្លាប់ដោយជំងឺ ខ្លះក៏ស្លាប់ដោយសារបាក់កម្លាំងដែរ ហើយជាពិសេសនោះគឺត្រូវអង្គការយកទៅអប់រំនៅក្នុងរណ្ដៅកប់ខ្មោច ដោយប្រដៅនឹងត្បូងចបនិងស្នូកកាំភ្លើងជាដើម និយាយឲ្យខ្លីទៅ សង្គមនោះពោរពេញទៅដោយសោកនាដកម្ម ប្រជាជនជិតបីលាននាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ ប្រជាជនពោរពេញទៅដោយភាពភ័យខ្លាច ខូចសតិអារម្មណ៍ ពួកគាត់មិនត្រឹមតែរបួសរាងកាយទេ ថែមទាំងរបួសផ្លូវចិត្តទៀតផង ជាការពិតណាស់ ស្ថានភាពបែបនេះ ពិតជាមិនអាចទទួលយកបានទេចំពោះប្រជាជនស្លូតត្រង់ ដែលត្រូវបាត់បង់ជីវិតដោយអយុត្តិធម៌បំផុត ជនភៀសខ្លួនរាប់លាននាក់បានរត់គេចទៅនៅស្រុកគេជាច្រើន ប្រទេសកាន់តែទន់ខ្សោយ រលាយស្ទើរក្លាយជាផេះ បើដល់ថ្នាក់អ៊ីចឹងហើយ អាចរីកចម្រើនម្ដេចនឹងបាន ចំណុចនេះគេអាចនិយាយបានថាទឹកវាមានកម្ដៅខ្លាំងណាស់ ត្រីមិនអាចរស់នៅបានទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅក្នុងសង្គមនៃប្រទេសជឿនលឿនមួយចំនួន គេបានយកចិត្តទុកលើប្រជាជនរបស់គេណាស់ ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម ដែលគេអាចនិយាយបានថា ជាប្រទេសគំរូនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយគេចេះគោរពច្បាប់ និងមិនបំផ្លាញជីវិតមនុស្សឡើយ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ គេថែមទាំងរក្សាជនភៀសខ្លួនគ្រប់ជាតិសាសន៍ទៀតផងរួមទាំងជនជាតិខ្មែរផងដែរ ជាងនេះទៅទៀត ជាតិសាសន៍ជាច្រើនតែងតែប្រាថ្នាទៅរស់នៅប្រទេសនេះ ដោយគេយល់ឃើញថាវាអាចផ្ដល់សុភមង្គលនិងសេចក្ដីសុខ ព្រមទាំងមានសុវត្ថិភាពចំពោះជីវិតប្រចាំថ្ងៃផង ចំណុចនេះគេអាចនិយាយបានថា ទឹកត្រជាក់ត្រីកុំ ហ្នឹងឯង។
បើក្រឡេកមកមើលវណ្ណកម្មអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរក្ដីក៏មិនខុសពីសង្គមពិតប៉ុន្មានឡើយ ជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរឿងកុលាបប៉ៃលិន ជាស្នាដៃនិពន្ធរបស់លោក ញ៉ុក ថែម បានបង្ហាញពីសេចក្ដីស្រឡាញ់ ការសន្ដោសប្រណី ការអាណិតអាសូរ និងការមិនរើសអើងរបស់ថៅកែត្បូង ទៅលើកូនឈ្នួលជាដើម នោះគឺតួអង្គលោក ហ្លួងរតនសម្បត្តិ លោកបានរាប់អាន់អ្នកក្រគ្រប់ទិសទី ផ្ដល់ការងារឲ្យពួកគេធ្វើ និងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះកម្មករខ្លួនជានិច្ច តួយ៉ាងដូចចៅចិត្រជា ដើម ដែលជាយុវជនមួយរូបគ្មានសាច់ញាតិបងប្អូន បានរត់ទៅពឹងសុំការងារពីលោក ក៏លោកមិនបដិសេធឡើយ គឺបានផ្ដល់ការពារឲ្យចៅចិត្រគ្រាន់បានចិញ្ចឹមក្រពះ ។ ចំណុចដ៏ល្អបែបនេះ រឹតតែធ្វើឲ្យកម្មករស្រឡាញ់ពេញចិត្ត ដល់ថ្នាក់ហ៊ានលះបង់ជីវិតដើម្បីការពារចៅហ្វាយរបស់ខ្លួន ឧទាហរណ៍ដូចករណីខូចឡានកណ្ដាលព្រៃ ហើយត្រូវចោរប្លន់ ចៅចិត្របានស្ម័គ្រការពារថៅកែខ្លួន ដោយមិនស្ដាយជីវិតឡើយ ហើយក្នុងករណីមួយទៀត គឺបាឡាត់ស្រុកសង្កែបានរួមដៃជាមួយថៅកែផាន់ ចូលមកប្លន់ពេជ្រនៅក្នុងផ្ទះហ្លួងរតនសម្បត្តិ ក៏ត្រូវចៅចិត្រនិងក្រុមកម្មករដទៃទៀតជួយយកអាសាបានទាន់ពេល។ ការលះបង់បែបនេះ ក៏ដោយសារលោកហ្លួងរតនសម្បត្តិបានផ្ដល់នូវសេចក្ដីដល់មនុស្សក្រោមឱវាទរបស់ខ្លួន ហើយស្រឡាញ់ពួកគេស្មើៗគ្នា។ នៅពេលមានបញ្ហា នរណាអាចនឹងគេចយករួចខ្លួនបាននោះ ពិតជាមិនអាចទេ។ មួយវិញទៀត នៅក្នុងរឿងផ្កាស្រពោន ដែលជាវណ្ណកម្មដ៏ល្បីល្បាញរបស់លោក នូ ហាច ក៏បានសម្ដែងឲ្យឃើញពីសន្ដានចិត្តដ៏បរិសុទ្ធរបស់តួអង្គប៊ុន ធឿន ដែលមានអត្តចរិតល្អ សមជាសុភាពបុរសពេញលេញ អ្នកផងទាំងឡាយស្រឡាញ់រាប់អានគេដោយភាពស្មោះស្ម័គ្រ ហើយគេក៏មិនដែលមានបំណងកេងចំណេញពីមិត្តភក្តិណាម្នាក់ឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ យាយនួន ដែលជាម្ដាយនាង វិធាវី ស្រឡាញ់តែបុណ្យស័ក្ដិ មើលមនុស្សតែសម្បកក្រៅ ហ៊ានក្បត់សន្យាហើយពង្រាត់បង្រាសកូនរបស់ខ្លួនពីប៊ុន ធឿន ដោយគ្មានក្ដីមេត្តា រួចក៏លើកកូនឲ្យណៃ ស៊ត ដែលជាមនុស្សបាតផ្សារ ព្រហើនកោងកាច មិនគោរពចាស់ទុំ ទីបំផុតយាយនួនមានតែវិប្បដិសារីប៉ុណ្ណោះ គឺនាងវិធាវីត្រូវទទួលមរណភាពទាំងក្មេងខ្ចី។ ចំណុចនេះ គឺពុំបានផ្ដល់សេចក្ដីសុខផ្លូវចិត្តឲ្យនាងឡើយ មានតែបន្ថែមទម្ងន់ទុក្ខឲ្យនាងថែមទៀត រហូតមិនអាចទ្រាំទ្របាន។ ក្រៅពីនេះ នៅក្នុងអក្សរសិល្ប៍ខ្លះបានបង្ហាញពីការជិះជាន់របស់ពួកអ្នកមានអំណាចមកលើប្រជាជនតូចតាច ដែលបង្កើតបានជាការរើបម្រះនៅក្នុងសង្គម ជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរឿងភូមិតិរច្ឆាន បានលាតត្រដាងនូវស្ថានភាពប្រជាជនខ្មែរទូទាំងប្រទេស រួមទាំងអ្នកភូមិក្រាំងលាវ ក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំងផងដែរ ពួកអាណានិគមនិយមបារាំងបានជំរិតទារពន្ធដារគ្រប់សព្វបែបយ៉ាងពីរាស្ត្រ រហូតប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិក្រាំងលាវ ប្រឆាំងតវ៉ា ហើយក៏មានការបង្ក្រាប ដោយទប់កំហឹងមិនបានក៏នាំគ្នាបះបោរប្រឆាំងបារាំង ហើយក៏បានសម្លាប់បាដែស បានជោគជ័យ។ ចំណុចនេះគឺបណ្ដាលមកពីការគ្រប់គ្រងដ៏អយុត្តិធម៌ និងពោរពេញទៅដោយការជិះជាន់ឥតមេត្តា នរណាទ្រាំរស់នៅបាន។ យ៉ាងណាមិញ នៅក្នុងស្នាដៃរឿងគូលីកំណែន ក៏មិនខុសអីពីរឿងភូមិតិរច្ឆានប៉ុន្មានឡើយ គឺសុទ្ធតែបង្ហាញពីការតស៊ូប្រឆាំងនឹងចក្រពត្តិនិយមដែលចូលចិត្តឈ្លានពាននិងកេងប្រវ័ញ្ចលើអ្នកទន់ខ្សោយ តួយ៉ាងដូចតួអង្គ លឹម នូ ដូង ម៉ឹង និងអ្នកគ្រូគូ រស់ ជាដើម គឺសុទ្ធតែមានបេះដូងស្រឡាញ់ភាពត្រឹមត្រូវយុត្តិធម៌និងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ហើយរួមគ្នាដេញបារាំងចេញពីទឹកដីខ្លួន។ បន្ថែមពីនេះនៅក្នុងរឿងព្រះវេស្សន្ដរ ព្រះវេស្សន្ដរបានបានលះបង់អ្វីៗគ្រប់បែបយ៉ាង ដែលគេហៅថា បញ្ចបរិច្ចាគ ដូចជា ធនបរិច្ចាគ កាយបរិច្ចាគ ជីវិតបរិច្ចាគ បុត្តបរិច្ចាគ និងភរិយាបរិច្ចាគ ទោះជាដំបូង អ្នកនគរស្រីពិរាស្ត្រខឹងសម្បានឹងព្រះអង្គក្ដី ក៏ទីបំផុតមានតែព្រះអង្គទេដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនមានសេចក្ដីសុខ ហើយស្រឡាញ់ពេញចិត្តទ្រង់ជាខ្លាំង គ្មាននរណាម្នាក់មានចិត្តចង់បះបោរឬធ្វើសង្គ្រាមនឹងទ្រង់ឡើយ និយាយរួមនគរស្រីពិរាស្ត្រពោរពេញទៅដោយសន្តិភាព និងភាពសុខសាន្តយ៉ាងក្រៃលែង។ ដោយឡែកនៅក្នុងស្នាដៃរឿងទុំទាវ ភិក្ខុសោមបានលាតត្រដាងនូវសង្គមសក្ដិភូមិ អំណាចស្ដេចត្រាញ់ អរជួន បានគាបសង្កត់ រួមដៃជាមួយម្ដាយទាវ ពង្រាត់ទុំនឹងទាវឲ្យឃ្លាតពីគ្នា ធ្វើឲ្យអ្នកទាំងពីរស្លាប់យ៉ាងអាណោចអាធ័មបំផុត ដំណោះស្រាយបែបគឺមែនមែនបែបសន្តិវិធីទេ គឺច្បាប់ព្រៃសុទ្ធសាធ ទីបំផុត អរជួន មិនត្រឹមតែបង្កផលលំបាកដល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែប្រជាជននៅខេត្តត្បូងឃ្មុំទាំងត្រូវក្លាយជាអ្នកងារ រីឯបក្សពួកអរជួនក៏ត្រូវកាត់ទោសប្រហារជីវិតដោយភ្ជួរនឹងរនាស់ទៀតផង ហើយអ្នកអានអ្នកសិក្សាពិតជាមិនពេញចិត្តទង្វើរបស់ អរជួននិង យាយម្ដាយទាវនេះឡើយ គេអាចនិយាយបានថាទឹកឡើងកម្ដៅហើយ ត្រីប្រាកដជាសម្លាប់ឬហែលទៅរកជម្រកថ្មីទៀតដែលល្អជាងនេះ។
សរុបមក ទីណាមានសន្តិភាពទីនោះមានភាពសុខសាន្ត ប្រជាជនសម្បូរសប្បាយ រស់នៅដោយគ្មានភាពភ័យខ្លាច ប៉ុន្តែបើសង្គមនោះពោរពេញទៅដោយការកេងប្រវ័ញ្ច ប្រើអំណាចផ្ដាច់ការ នោះនឹងមានសង្គ្រាម ហើយនឹងមានការកាប់សម្លាប់និងការចងគំនុំគ្នាជាមិនខាន នោះនឹងគ្មានភាពស្ងប់ស្ងាត់ឡើយ រីឯប្រជាជននឹងរត់ចេញពីប្រទេសរបស់ខ្លួន ក្លាយទៅជាជនភៀសសឹកជាក់ជាមិនខាន។
យោងតាមការបកស្រាយយ៉ាងក្បោះក្បាយដូចខាងលើនេះ គេអាចវាយតម្លៃបានថា សុភាសិតនេះពិតជាមានតម្លៃអប់រំយ៉ាងពិសេស និងបានបង្កប់នូវឧត្ដមគតិដ៏ជ្រាលជ្រៅ ដើម្បីអប់រំបណ្ដាប្រជាជនគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈឲ្យចេះកសាងតែអំពើល្អនិងឲ្យចេះស្រឡាញ់សច្ចធម៌។ ក្នុងនាមខ្ញុំជាអ្នកសិក្សាមួយរូប ក៏ដូចជាប្រជាជនកម្ពុជាឬទូទាំងសកលលោក គួរគប្បីប្រតិបត្តិឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងខិតខំកសាងខ្លួនឲ្យសមជាពលរដ្ឋល្អ ដើម្បីស្វែងរកសន្តិភាពជូនជាតិមាតុភូមិនិងពិភពលោកទាំងមូលផងដែរ។
អត្ថបទថ្មីៗទាក់ទងបទពិសោធន៍ផ្សេងៗ
Commission on transportation Service VS transportation Service ខុសគ្នាម៉េច( សកម្មភាពអាជីវកម្មសម្បង)?
ដោយ : Mon Piya 7 months ago
ដោយ : Thanakbuth Nut 1 year ago
