តើក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យមានមូលដ្ឋានទាំងអស់ប៉ុន្មាន ? គឺអ្វីខ្លះ ?

ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យមានមូលដ្ឋានទាំងអស់ចំនួន ៥ប្រការគឺ៖

១. អត្តាហិ ( អាត្មា ) គឹមនុស្សត្រូវស្វែងរកសច្ចធម៌សំរាប់ខ្លួនផ្ទាល់គឹត្រូវស្វែងយល់ និងចេះរកវិធីសង្គ្រោះខ្លួនដោយខ្លួនឯង

២. សង្គហ ( ការអត់ឱន ) គឹមនុស្សម្នាក់ៗ តែងតែមានការសំរេចចិត្តកផ្សេងៗពីគ្នា ក្នុងការស្វេងរកសច្ចធម៌របស់ខ្លួន

៣. វន្ទាគារវ ( សេចក្តីគោរព ) គឺជាការគោរពចំពោះ អាយុជីវីតច្បាប់និងវិន័យ ដែលជាគន្លឹះដ៏សំខាន់សំរាប់យល់ រឺការត្រាស់ដឹង

៤. កម្មន្ត ( អំពើ ) គឺរាល់អ្វីៗដែលអ្នកធ្វើត្រូវតែឆ្លុះបញ្ចាំងដោយ៖

• (សម្មាទីដ្ឋិ ) គឺត្រូវមានការយល់ដឹងដោយត្រឹមត្រូវ
• ( សម្មាសង្កប្ប ) គឺត្រូវការត្រិះរិះដោយត្រឹមត្រូវ
• ( សម្មាវាចា ) គឺត្រូវការនិយាយដោយត្រឹមត្រូវ ។

ដូចនេះ មនុស្សយើង រឺរាល់អ្នកនយោបាយទាំងឡាយត្រូវតែព្យាយាមជួយប្រទេសរបស់ខ្លួនអោយមានអភិវឌ្ឍន៍គឺត្រូវតែធ្វើអោយបាន ច្រើនជាងការដែលចេះតែបានខាងមាត់ និយាយ ប៉ុននោះ ។

៥. បុច្ឆន ( ចំនោទសួរ ) គឹមនុស្សគ្រប់រូបត្រូវតែមានចំនោទសួរ ពីអ្វីដែលបានបង្រៀនដល់ខ្លួនដើម្បីអោយបានយល់កាន់តែច្បាស់ថា អ្វីជាសច្ចធម៌និង​អ្វីជាយុត្តិធម៌ ។