វិញ្ញាសាសិស្សពូកែផ្នែកអក្សសិល្ប៍ គណិតវិទ្យា និងរូបវិទ្យា សម័យប្រឡង ២០ ធ្នូ ២០១៥ ថ្នាក់ទី៩ (ទូទាំងប្រទេស)

វិញ្ញាសាសិស្សពូកែផ្នែកអក្សសិល្ប៍ គណិតវិទ្យា និងរូបវិទ្យា

សម័យប្រឡង ២០ ធ្នូ ២០១៥

ថ្នាក់ទី៩ (ទូទាំងប្រទេស)

១.តើអ្នកបើកបរគ្រប់ប្រភេទត្រូវមានឥរិយាបថនិងសុជីវធម៌ក្នុងពេលកំពុងបើកបរដូចម្តេចខ្លះ?

២.តើកូនល្អ មិត្តល្អ សិស្សល្អ និងពលរដ្ធល្អ មានលក្ខណៈសម្បត្តិដូចម្តេចខ្លះ?

៣.តើត្រូវធ្វើដូចម្តេចដើម្បីកសាងមិត្តភាពជាមួយអ្នកដទៃបានយូរអង្វែង?

៤.តើថ្ងៃទី ១៤ ខែកុម្ភៈ ប្រជាជននៅលើពិភពលោកប្រារព្វពិធីបុណ្យអ្វី?

    ក.តើបុណ្យនោះមានន័យដូចម្តេច?

    ខ.ចូរបង្ហាញពីប្រវត្តិបុណ្យនេះ?

    គ.មូលហេតុអ្វីបានជារាជរដ្ធាភិបាលខ្មែរយើងតែងរំលឹកដល់យុវជនឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នពេលថ្ងៃនោះជិតមកដល់?

    ឃ.តើសេចក្តីក្រើនរំលឹកនោះមានអត្ថប្រយោជន៍ដូចម្តេចខ្លះ?

ចម្លើយ

១.អ្នកបើកបរយានយន្តគ្រប់ប្រភេទ ត្រូវមានសីលធម៌និងសុវធម៌ដូចជា៖

ក.សុជីវធម៌ក្នុងការបើកបរ

• ត្រូវចេះកំណត់ល្បឿន បន្ថយល្បឿន ឱ្យបានសមស្របតាមផ្លូវនៃការកំណត់ល្បឿន
• មិនត្រូវជែងគ្នា ឬជែងចុះឡើង ឬកាច់ចង្កេះ បង្កការលំបាកដល់អ្នកធ្វើដំណើរជាមួយ
• ត្រូវចេះមើលភ្លើងសញ្ញានៅពេលមានគេសុំជែង មានធុរៈទៅមុន
• ត្រូវបន្ថយល្បឿននៅកន្លែងមានទឹកដក់ ឬភក់ជ្រាំ ដើម្បីកុំឱ្យទឹកភក់ខ្ចាត់ប្រឡាក់អ្នកដំណើរជាមួយតាមផ្លូវ
• មិនត្រូវខាកស្តោះ ឬបោះសំរាមចេញក្រៅដែលធ្វើឱ្យមានការប៉ះពាល់ ឬរំខានដល់អ្នកដំណើរដូចគ្នា

ខ.ឥរិយាបថក្នុងការបើកបរ

• ត្រូវអធ្យាស្រ័យ ចេះអត់ឱន អនុគ្រោះ យោគយល់គ្នាក្នុងការបើកបរ
• ត្រូវមានអារម្មណ៍នឹងនរ ស្មារតីប្រុងប្រយ័ត្ន អាកប្បកិរិយាស្ងប់ស្ងាត់ ខន្តី អត់ធន់ ចិត្តទូលាយ មិនឆេវឆាវ ក្រេវក្រោធ ចង់ឈ្នះគេឯទៀត
• ត្រូវគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ដោយប្រកាន់ស្តាំ គោរពស្លាកសញ្ញា ភ្លើងសញ្ញា
• ត្រូវយល់ច្បាស់ពីស្ថានភាពផ្លូវ បន្ថយល្បឿនផ្លូវបំបែក ផ្លូវបត់ ផ្លូវកោង
• មិនត្រូវជិះ ឬបើកបររថយន្តទន្ទឹមគ្នា បង្កើនល្បឿនហួសហេតុ និងបង្ហោះយានយន្ត
• មិនត្រូវប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង ឬគ្រឿងញៀនក្នុងពេលបើកបរ
• ត្រូវការពារសុវត្ថិភាពខ្លួនឯង “មួកមួយ ជីវិតមួយ”
• ត្រូវដាក់លេខទូរស័ព្ទនៅតាមរថយន្តរបស់ខ្លួន និងត្រូវចេះទទួលយកកំហុសនិងការកែលំអពីអ្នកដទៃ

ដូចនេះ ការបើកបរត្រូវមានសុជីវធម៌ល្អ ទើបផុតពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ “ថ្ងៃនេះ ថ្ងៃស្អែក កុំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍”

២.ក.លក្ខណៈសម្បតិ្តមិត្តល្អ

• អប់ខ្លួនឱ្យបានល្អធ្វើជាគំរូដល់មិត្តភក្តិ
• មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយមិត្តភក្តិទាំងក្នុងនិងក្រៅថ្នាក់
• ចេះដាស់តឿន មិត្តភក្តិដែលគេចឬបោះបង់ការសិក្សា
• មានចិត្តអំណត់រាល់ភាពមិនល្អ ឬ បាតុភាពមិនល្អ
• មិនរើសអើងចំពោះមិត្តភក្តិ

ខ.កូនល្អ

• ជាកូនដែលមានអត្តចរិកស្លួតបូត សុភាពរាបសា ទន់ភ្លន់
• ស្តាប់ដំបូន្មានឪពុកម្តាយ ចាស់ទុំ ចាស់ព្រឹទ្ធាចរ្យ ព្រះសង្ឃ
• ស្រលាញ់ពលកម្ម អនាម័យ ការពារបរិស្ថាន
• ចូលចិត្តអប់រំកាយ កីឡា ដើម្បីសុខភាព
• ចេះសន្សំសំចៃថវិកា និង ថែរក្សាសម្ភារ
• ចេះជួយរក្សាកិត្តិយលគ្រួសារ

គ.សិស្សល្អ

• មានសេចក្តីព្យាយាមរៀនសូត្រ
• គោរពបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងសាលា
• មានស្មារតីស្រាវជ្រាវ
• ចូលរួមសកម្មភាពសង្គម
• មិនបង្កការលំបាកដល់សាលា
• ជួយថែរក្សាបរិស្ថានសាលា

ឃ.ពលរដ្ធល្អ

• អត្តចរិកឬកពារ
• សីលធម៌រស់នៅល្អ
• ចេះគោរពច្បាប់និងអនុវត្តច្បាប់
• មិនបង្កការលំបាកដល់សង្គម
• ចូលរួមអភិវឌ្ឃន៍សហគមន៍
• គោរពសិទ្ធិអ្នកដទៃ
• ថែរក្សាសិទ្ធិអ្នកដទៃ
• ថែរក្សាសម្បត្តិសាធារណៈ
• មានមោទភាពចំពោះសង្គមជាតិ

៣.ដើម្បីកសាងមិត្តភាពបានយូរអង្វែងជាមួយអ្នកដទៃលុះត្រាតែភាគីទាំងសងខាងមានអាកប្បកិរិយាចិត្តគំនិតស្របគ្នា និងស្គាល់តម្លៃគ្នាទៅវិញទៅមក។ បុគ្គលអាត្មានិយមឬមានគំនិតបោកប្រាស់ អ្នកដទៃមិនអាច ថែរក្សាចំណងមិត្តភាពបានយូរអង្វែងឡើយ។ លក្ខណៈរួមមួយចំនួនខាងក្រោមនេះ បានបង្ហាញពីចំណងមិត្តភាពដែលអាចស្ថិតស្ថេរយូរអង្វែងបាន៖

• ការគោរព៖ ការផ្តល់កិត្តិយស ទទួលស្គាល់លក្ខណៈដោយឡែកនៃបុគ្គលភាពនីមួយៗ
• ការទទួលខុសត្រូវ៖ ចេះបែងចែកគុណនិងទោស
• ការយោគយល់៖ ទទួលស្គាល់តម្រូវការដោយឡែករបស់មិត្ត ទទួលស្គាល់មតិយោបល់ គំនិតរបស់មិត្ត និងចេះសំរបសំរួលអារម្មណ៍គ្នាទៅវិញទៅមក
• ពលីកម្ម៖ ការលះបង់កំលាំងកាយកំលាំងចិត្តដើម្បីប្រយោជន៍សងខាង
• ការយកចិត្តទុកដាក់៖ ការចេះព្រួយបារម្ម ផ្តោតអារម្មណ៍តម្រូវការមិត្ត ចេះឈឺឆ្អាលចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក។

៤.ថ្ងៃទី ១៤ ខែ កុម្ភៈ ប្រជាជននៅលើពិភពលោក ប្រារព្ធបុណ្យនៃសេចក្តីស្រឡាញ់។

ក.បុណ្យមានន័យថា ជាការបង្ហាញនូវសេចក្តីស្រឡាញ់ចំពោះ ឪពុកម្តាយ ជីដូនជីតា មិត្តភក្តិ ឬអាណាព្យាបាល ភរិយានិងជាថ្ងៃដែលមនុស្សគ្រប់រូបសម្តែងនូវទឹកចិត្តភក្តីភាពចំពោះអ្នកដែលជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្លួន។

ខ.ប្រវត្តិនៃបុណ្យនៃសេចក្តីស្រឡាញ់

នៅថ្ងៃទី ១៤ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២៦៩ នៃគ្រិស្តសករាជ មានជនជាតិរ៉ូម៉ាំងម្នាក់ឈ្មោះវ៉ាឡង់ទីន គាត់បានបាត់បង់ជីវិតដោយសារការប្រឆាំងដាច់ខាតមិនលះប៉ងគ្រិស្តសាសនា។ បន្ទាប់មកគេបានថ្ងៃ ១៤ ខែ កុម្ភៈ គឺជាថ្ងៃគោរពវិញ្ញាណក្ខ័ន្ធរបស់លោក វ៉ាឡង់ទីន ដែលជាលោកអាចារ្យនៃគ្រិស្តដែលរស់នៅទីក្រុងរ៉ូម នៅក្នុង ស.វទី៣នៃគ.ស។ នៅគ្រានោះផលដែរលោកអាចារ្យ វ៉ាឡង់ទីន គឺជាអ្នកផ្សំនិងរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ឱ្យក្មេងប្រុសដែលមិនចង់ធ្វើជាទាហានដើម្បីបំរើជាតិ។ ដោយមូលហេតុអស់ទាំងនេះហើយ ទើបលោក វ៉ាឡង់ទីន បានសំរេចចិត្តធ្វើជាអាចារ្យដើម្បីរៀបចំពីធីរៀបការជាសំងាត់ឱ្យក្មេងកំលោះទាំងអស់នោះ។ លុះក្រោយមកការលូចលាក់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បែបនេះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរនៅទីតាំងដឹង ហើយក៏ចាប់ខ្លួនលោក វ៉ាឡង់ទីន ទៅដាក់គុករហូតដល់ស្លាប់នាថ្ងៃទី ១៤ ខែ កុម្ភៈ។ ក្រោយមកនៅរៀងរាល់ថ្ងៃទិ​១៤ ខែ កុម្ភៈ បានរៀបចំឧទ្ទិសទិវានៃសេចក្តិស្រលាញ់សម្រាប់មនុស្សគ្រប់រួបនៅថ្ងៃទី ១៤ កុម្ភៈ ត្រូវបានកំណត់ដើម្បីផ្ញើពាក្យកាព្យនិងជូនបាច់ផ្កាដល់មនុស្សជាទីស្រលាញ់សម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប។ នៅថ្ងៃទី ១៤ កុម្ភៈ ត្រូវបានកំណត់ដើម្បីផ្ញើរពាក្យកាព្យនិងជូនបាច់ផ្កាដល់មនុស្សជាទីស្រលាញ់របស់គេ។

គ.បានជារាជរដ្ធាភិបាលខ្មែរយើង តែងតែរំលឹកដល់យុវជនឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នពេលថ្ងៃនោះជិតមកដល់ព្រោះ៖

• មានយុវជនមួយចំនួនប្រព្រឹត្តអំពើមិនគប្បី ប៉ះពាល់ប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់ល្អរបស់ជាតិយើង
• កុំឱ្យយុវជនយល់ច្រលាំចំពោះថ្ងៃបុណ្យនេះហើយទោប្រព្រឹត្តអំពើមិនល្អផ្សេងៗ
• ចង់បង្ហាញយុវជនទាំងអស់ថា បុណ្យនេះមិនមែនជាបុណ្យប្រពៃណីជាតិខ្មែរទេ
• កុំឱ្យយុវជនខ្មែរយកថ្ងៃបុណ្យនេះទោប្រព្រឹត្តអំពើពាលាអាវាសែនាំឱ្យបាត់បង់តម្លៃនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់ជាតិ

ឃ.អត្ថប្រយោជន៍នៃសេចក្តីស្រលាញ់ក្រើបរំលឹក៖

• ទប់ស្កាត់យុវជនមួយចំនួនដែលយកថ្ងៃបុណ្យនេះប្រើក្នុងទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទដែលជាទង្វើរខុសឆ្គង
• រក្សាបាននូវទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីល្អផូរផង់របស់ជាតិខ្មែរ

ធ្វើឱ្យយុវជនខ្មែរចេះភ្ញាក់រលឹករយល់ច្បាស់ពីអត្ថន័យរបស់បុណ្យនៃសេចក្តិស្រលាញ់មនុស្សជាតិទូទៅ តាមរយៈការចូលលរួមសកម្មភាពមនុស្សធម៌ក្នុងសង្គម។