ចង់ប្តូរការងារ ឬ កំពុងស្វែងរកការងារ ផ្វើសារឥឡូវនេះ
សំណួរ
១- តើការស៊ើបអង្កេតរបស់តុលាការ មានតួនាទីដូចម្តេចខ្លះ ?
២- ហេតុអ្វីបានការស៊ើបអង្កេត ត្រូវដឹកនាំដោយចៅក្រមទាំងពីររូប ?
៣- តើការស៊ើបអង្កេត ត្រូវប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរយៈពេលយូរប៉ុណ្ណា ?
៤- តើស្ថាប័នណាជាស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចក្នុងការសម្រេច តើជនណាខ្លះដែលនឹងត្រូវជំនុំជម្រះ ?
៥- តើនរណាខ្លះ ដែលជាកម្មវត្ថុសម្រាប់ការស៊ើបអង្កេតរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ?
៦- តើនឹងមានអ្វីកើតឡើង ប្រសិនបើមានការមិនយល់ស្របគ្នារវាងសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ?
៧- តើសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត មានយុត្តាធិការលើអង្គហេតុនានា ដែលបានកើតឡើងនៅក្រោយឆ្នាំ ១៩៧៩ ដែរឬទេ?
៨- តើសិទ្ធិរបស់ជនត្រូវចោទមានអ្វីខ្លះ ?
ចម្លើយ
១- ការស៊ើបអង្កេត គឺជាដំណាក់កាលមូលដ្ឋានមួយ នៅក្នុងកិច្ចដំណើការព្រហ្មទណ្ឌទាំងមូលនៅចំពោះមុខ អ.វ.ត.ក ។ តាមការពិតដំណាក់កាលស៊ើបអង្កេត គឺជាដំណាក់កាលដែលមិនអាចអត់បាន ដែលមានផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ដល់ដំណាក់កាលផ្សេងៗទៀតនៃកិច្ចដំណើរការនីតិវិធី ។ ដោយមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីសំណាក់ក្រុមការងារទាំងបីដែលបង្កើតបាន ក.ស.ច.ស នោះ (ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេត ផ្នែកវិភាគ និងក្រុមអ្នកច្បាប់) សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតប្រមូលនូវភស្តុតាងសំខាន់ៗនានា ដើម្បីធ្វើការកំណត់និងមួយវិញទៀត ដើម្បីបញ្ជាក់ថាតើអង្គហេតុនានា ដែលមានចែងនៅក្នុងដីកាសន្និដ្ឋានបញ្ជូនរឿងឲ្យស៊ើបសួរអាចបង្កឲ្យមានឧក្រិដ្ឋកម្មនានា ស្ថិតនៅក្រោមយុត្តាធិការរបស់ អ.វ.ត.ក ដែរឬយ៉ាងណានោះ ហើយនៅក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះដែរ ថាតើមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ដែរឬទេ សម្រាប់បញ្ជូនជនត្រូវចោទទៅជំនុំជម្រះចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្ម ដែលជនត្រូវចោទទាំងនោះត្រូវរងការចោទប្រកាន់ ។
២- វត្តមានរបស់ចៅក្រមជាតិ រួមជាមួយចៅក្រមអន្តរជាតិ គឺចាំបាច់សម្រាប់លក្ខណៈជាតុលាការកូនកាត់របស់ អ.វ.ត.ក។ ចរិតលក្ខណៈនេះតម្រូវឲ្យមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទមួយរវាងច្បាប់កម្ពុជានិងច្បាប់អន្តរជាតិ ។
៣- វាជាការលំបាកក្នុងការកំណត់ឲ្យបានច្បាស់លាស់ ចំពោះរយៈពេលនៃការស៊ើបអង្កេតរបស់តុលាការ ដែលមានចរិតលក្ខណៈដូចនេះ ។ ដោយមិនចាំបាច់មានមន្ទិល ការស៊ើបអង្កេតនេះគឺជាដំណើរប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរយៈពេលមួយវែង ចាប់ផ្តើមឡើងដោយការដាក់ចេញនូវដីកាសន្និដ្ឋាន បញ្ជូនរឿងឲ្យស៊ើបសួររបស់សហព្រះរាជអាជ្ញា និងបញ្ចប់ដោយដីកាដំណោះស្រាយ ដែលចេញដោយសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ។ ការស៊ើបអង្កេតជាសំខាន់រួមមាន ការស្រាវជ្រាវផ្នែកច្បាប់ការប្រមូល និងការវិភាគកំណត់ហេតុស្តាប់យកចម្លើយរបស់ជនត្រូវចោទសាក្សី និងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ភស្តុតាងជារូបវន្ត និងឯកសារផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត ដែលអាចបង្កើតបានជាចំណែកនៃភស្តុតាង ។ លើសពីនេះទៀត សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ត្រូវឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើផ្សេងៗគ្នា ដែលត្រូវបានដាក់ជូនដោយភាគី ឬភាគីទីបីនៅក្នុងកិច្ចដំណើរការនីតិវិធី ។ ដូច្នេះរយៈពេលនៃការស៊ើបអង្កេត គឺអាស្រ័យមួយចំណែកទៅលើពេលវេលា ដែលសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតត្រូវការ ដើម្បីសម្រេចបាននូវសកម្មភាពស៊ើបអង្កេតដែលបានលើកឡើងខាងលើ ។
៤- សហព្រះរាជអាជ្ញា ប្រមូលភស្តុតាង និងកំណត់ពីបទល្មើស ដែលត្រូវធ្វើការចោទប្រកាន់ ។ បន្ទាប់មក សំណុំរឿងនឹងត្រូវបញ្ជូនទៅសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ដែលមានតួនាទីក្នុងការប្រមូលទាំងភស្តុតាងដាក់បន្ទុក និងភស្តុតាងដោះបន្ទុក ព្រមទាំងធ្វើការសម្រេច ថាតើជនណាខ្លះដែលត្រូវធ្វើការចោទប្រកាន់ ។ ដោយយោងទៅលើភស្តុតាងដែលមានគ្រប់គ្រាន់បំពេញទៅតាមបទដ្ឋានគតិយុត្តិ អនុលោមទៅតាមច្បាប់ដែលអាចអនុវត្តបាននោះបន្ទាប់មកសំណុំរឿងអាចនឹងត្រូវបញ្ជូនទៅអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ដើម្បីធ្វើការជំនុំជម្រះ ។
៥- អ.វ.ត.ក មានយុត្តាធិការលើបុគ្គល ដែលទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្ម ត្រូវបានប្រព្រឹត្តឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងចន្លោះពេលពីថ្ងៃទី ១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ និងថ្ងៃទី ៦ ខែ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ តែប៉ុណ្ណោះ ។ ជាលទ្ធផលសមាជិកថ្នាក់ក្រោមក្នុងរបបខ្មែរក្រហម និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេព្រមទាំងជនទាំងឡាយ ដែលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃរបបខ្មែរក្រហម មិនមែនជាកម្មវត្ថុសម្រាប់ការស៊ើបអង្កេតនៅចំពោះមុខ អ.វ.ត.ក នោះឡើយ។
មកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត បានធ្វើការចោទប្រកាន់បុគ្គលប្រាំរូបគឺ ៖
៦- ប្រសិនបើគ្មានការព្រមព្រៀងគ្នារវាងសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតទេនោះ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតម្នាក់ៗ អាចម្នាក់ឯងឬរួមគ្នាដាក់សំណើទៅអង្គបុរេជំនុំជម្រះឲ្យដោះស្រាយវិវាទនោះ ។ សេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គបុរេជំនុំជម្រះ មិនអាចជាកម្មវត្ថុសម្រាប់ការប្តឹងឧទ្ធរណ៍នោះទេ ហើយបន្ទាប់ពីនោះភ្លាមសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ចាំបាច់ត្រូវតែអនុវត្តតាមជំហានសំខាន់ៗនានា ដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីសម្រេច ។
៧- យុត្តាធិការរបស់ អ.វ.ត.ក ត្រូវបានកំណត់ត្រឹមរយៈពេលចន្លោះពីថ្ងៃទី ១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ថ្ងៃទី ៦ ខែ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ។ តុលាការជាតិកម្ពុជា មានយុត្តាធិការលើឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងអស់ ដែលត្រូវបានប្រព្រឹត្តឡើងនៅក្រោយកាលបរិច្ឆេទនេះ ។
៨- អនុលោមតាមច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់អន្តរជាតិ ជនត្រូវចោទម្នាក់ៗមានសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាននានាក្នុងអំឡុងពេលស៊ើបអង្កេត៖