វិញ្ញាសាវប្បធម៌ទូទៅ ត្រៀមប្រឡងចូលពេទ្យ (វិញ្ញាសាទី៧)

សំណួរ

១. តើពាក្យសាមគ្គី និងសាមគ្គីធម៌ មានន័យដូចមេ្ដច ?

២. តើការស្ដាយក្រោយខុសពិ វប្បដិសារីយ៉ាងដូចម្ដេច ? ចូរលើកឧទាហរណ៍ ?

៣. ចូរប្រៀបធៀបលក្ខណៈខុស រវាងមនោគមវិជ្ជាទាំងពីរ គឺមនោគមវិជ្ជាសេរី និងមនោគមវិជ្ជា សង្គមនិយម ?

៤. ចូរធ្វើការប្រៀបធៀបលក្ខណៈខុសគ្នារវាងសិប្បកម្ម និងឧស្សាងកម្ម​ ?

៥. ចូរប្រៀបធៀបពិធីបុណ្យពិសាខបូខ និងពិធីមាឃបូជា ។

ចម្លើយ

១. ពាក្យសាមគ្គី មានន័យថា គឺជាតម្លៃមួយដែលតម្រូវឪ្យបុគ្គលម្នាក់ៗនៅក្នុងគ្រួសារ ក្រុម សហគមន៍  ឬ សង្គមចេះរួបរួមគ្នាបំពេញកិច្ចការ គ្រប់យ៉ាងដោយការព្យាយាមស្មោះត្រង់ យោគយល់ និងអធ្យាស្រ័យ គ្នាទៅវិញទៅមក ។ សាមគ្គីគឺជា ការព្រមព្រៀងគ្នា ឬ ការស្រុះស្រួលគ្នា ។

២. ការស្ដាយក្រោយខុសពី វិប្បដិសារី ៖

• ការស្ដាយក្រោយ ជាសេចក្ដីឈីផ្សាក្នុងសតិសម្បជញៈដែលកើតឡើងដោយកំហុសឆ្លងមួយចំនួនដែលមានទំនោរកែប្រែទៅរកផ្លូវល្អវិញ ។ ឧទាហរណ៍ មនុស្សម្នាក់វាយកូនយ៉ាងខ្លាំង តែក្រោយមកគេអាណិតអាសូរកូននោះ ហើយប្ដេជ្ញាលែងវាយកូនតទៅទៀត ។
• វិប្បដិសារី​ ជាសីលសញ្ចោតនា ដែលទទួលរងដោយម្ចាស់អំពើប្រព្រឹត្តកំហុសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរមិនអាចកែប្រែវិញបាន ។ ឧទាហរណ៍ បុរស “ក” សម្លាប់បុរស​ “ខ” ដោយសារតែកំហឹងរបស់ខ្លួន ។ ក្រោយមកបុរស “ ក” មានវិប្បដិសារីយ៉ាងខ្លាំង ។

៣. មហាអំណាចខាងមនោគមន៍វិជ្ជាសេរី និងសង្គម​និយម ពុំដូចគ្នាទេ ។ ប្រៀបធៀបមនោគមវិជ្ជាទាំងពីរ

មនោគមន៍វិជ្ជាសេរី

• លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ
• អំណាច ប្រធានាធិបតិ សភាតំនាងរាស្រ្ដ និងតុលាកការកំពូល
• មានការបោះឆ្នោតជ្រើសតាងតំណាងរាស្រ្ដ
• របបសង្គម​ នាយទុននិយមសេរី
• សេដ្ខកិច្ច ទីផ្សារសេរី​ (ប្រកួតប្រជែង ផលិតផលទីផ្សារ)
• វណ្ណៈមូលធននិយម (ឯកជន)

មនោគមន៍វិជ្ជាសង្គមនិយម

• លទ្ធិកុំម្មុយនីស (ម៉ាកលេនីន)
• អំណាច ការជ្រើសតាំងអ្នកដឹកនាំតាមរយៈការធ្វើសន្ដិបាត
• របបសង្គម សង្គមនិយម(សមូហភាព)
• សេដ្ខកិច្ច ផែនការរយៈពេលប្រាំឆ្នាំម្ដង (សេដ្ឋកិច្ចបិទ)
• វណ្ណៈអធន (មានកម្មករជាអ្នកឈានមុខ)

៤. ភាពខុសគ្នារវាងសិប្បកម្ម និង ​ឧស្សាហកម្ម

• សិប្បកម្ម

១.ទ្រង់ទ្រាយ តូច (ជារោងជាងតូចតាចនៅតាមគ្រួសារ )

២. ប្រើប្រាស់កម្មករ តិច(ពី២​ទៅ១០នាក់)

៣. ទុនវិនិយោគ ចំណាយទុនតិច ។

៤. មធ្យោបាយផលិត ដោយកម្លាំងមនុស្សផ្ទាល់ ឬ ដោយគ្រឿងម៉ាស៊ីនពាក់កណ្ដាលស័្ទយប្រវត្តិ ។

៥. បរិមាណ និងគុណភាព ផលិតសំភារៈបានតិចយឺតចំណាយពេលវេលាច្រើនគុណភាពអន់

• ឧស្សាហកម្ម

១.ទ្រង់ទ្រាយ ធំ (អាគារធំៗ មានច្រើនជាន់ច្រើនបន្ទប់

២. ប្រើប្រាស់កម្មករ ច្រើន (ពី២០ទៅរាប់ពាន់នាក់ នាក់ )

៣. ទុនវិនិយោគ ចំណាយទុនច្រើន ។

៤. មធ្យោបាយផលិត ដោយគ្រឿងយន្ដ​រឺម៉ាស៊ីនស័្វយប្រវត្តិទំនើប

៥. បរិមាណ និងគុណភាព ផលិតសំភារៈបានច្រើន រហ័សចំណេញ ពេលវេលា​ហើយមានគុណភាពល្អ ។

៤. ប្រៀបធៀបពិធីបុណ្យពិសាខបូខ និងពិធីមាឃបូជា ៖

បុណ្យពិសាខបូជា

      កាលបរិច្ឆេទ ប្រារព្ធនៅថ្ងៃទី១៥កើត​ ខែពិសាខ

      បុព្វហេតុ ​ រំលឹកដល់ថ្ងៃ

          ព្រះពុទ្ធទ្រង់ ៖

• ប្រសូត្រ
• ត្រាស់ដឹង
• បរិនិព្វាន

     សកម្មភាព

• ពេលល្ងាចព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទសូត្រធម៌សរសើរពុទ្ធគុណ និង ព្រះសង្ឃទ្រង់សំដែងធម៌ទេសនាពីពុទ្ធប្បវត្តិ
• ពេលព្រឹកករាប់បាត្រព្រះសង្ឃជាកិច្ចបង្ហើយបុណ្យ ។​

បុណ្យមាឃបូជា

• ប្រារព្វនៅថ្ងៃទ១៥ កើត ខែមាឃ
• រលឹកដល់ថ្ងៃដែល
• ឆ្នាំដំបូងដែលព្រះពុទ្ធបានត្រាស់ដឹង
• ប្រជុំមហាសន្ដិបាតសង្ឃមាននព្រះអរហន្ត​១២៥០
• ក្រុមអង្គសាវ័ក ២៥០០​ មកជួបជុំស្ដាប់ឪវាទប្បត្តិមោក្ខព្រះពុទ្ធ
• ថ្ងៃតាំងព្រះសារីបុត្រជាបឋមសាវ័ក​និងព្រះមោគល្លានជាទុតិយសាវ័ក
• ថ្ងៃដេលព្រះពុទ្ធទ្រង់ដាក់អាយុសង្ខារ ៣ ខែមុនចូលបរិនិព្វាននៅថ្ងៃ១៥កើត ខែពិសាខ
• ប្រារព្ធនៅវត្ត ពេលល្ងាចព្រះសង្ឃសូត្រធម៌ពុទ្ធគុណនិងសំដេងធម្មទេសនាពីពុទ្ធប្បវត្តិ ។
• ពេលព្រឹកប្រគេនយាគូព្រះសង្ឃជាតិកិច្ចបង្ហើយបុណ្យ

 ជដិល គឺជាអាក្រាត ព្រោះការលះបង់កិលេសជ្រុលហួសហេតុពេក ។