ដូចម្ដេចដែលហៅថាការចូលនិវត្តន៍របស់មន្ដ្រីរាជការស៊ីវិល ? ដោយផ្អែកលើមូលហេតុអ្វីខ្លះ ?

ការចូលនិវត្តន៍គឺជាដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃជីវិតការងាររបស់មន្ត្រីរាជការនៅក្នុងអាជីពរបស់ខ្លួន ។ ការចូលនិវត្តន៍ចែកចេញជា ៖

• ការចូលនិវ​ត្តន៍ដោយការដល់អាយុកំណត់ឪ្យចូលនិវត្តន៍ យោងទៅតាមច្បាប់សហក្ខន្ដិកៈមន្ដ្រីរាជការស៊ីវិលនិងតាមលក្ខន្ដិកៈដោយឡែកនៃក្រមខណ្ឌនីមួយៗមន្ដ្រីរាជការទាំងពីរភេទ ត្រូវដាក់ឪ្យចូលនិវត្តន៍នៅពេលដែលដល់អាយុចូលនិវត្តន៍ ( ៥៥ , ៥៨ ​, ៦០ ឆ្នាំ ) អាស្រ័យទៅតាមប្រភេទក្របខណ្ឌនិងឋានន្តរស័ក្ត ឬ មុខតំណែងរបស់គេម្នាក់ ។

 ក. មន្ដ្រីក្របខណ្ឌប្រភេទ “ ក “  មន្រ្ដីក្របខណ្ឌប្រភេទ “ ក “ ទាំងអស់ចូលនិវត្តន៍នៅអាយុ ៦០ ឆ្នាំ ។ មន្ត្រីក្នុងឋានន្ដរស័ក្ដិទី១ នៃក្របខណ្ឌប្រភេទ “ ក “ ( ក១ ) ទាំងអស់ត្រូវសម្រេចឪ្យចូលនិវត្តន៍ដោយព្រះរាជក្រឹត្យ ។ មន្រ្តីក្នុងឋានន្តរស័ក្ខទី​ ២ នៃក្របខណ្ឌប្រភេទ “ ក “ ( ក២ ) ទាំងអស់ត្រូវសម្រេចឪ្យចូលនិវត្តន៍ ដោយអនុក្រឹក្យ ។ មន្ដ្រីក្នុងឋានន្ដរស័ក្ខិទី៣ នៃក្របខណ្ឌប្រភេទ “ ក “ ( ក៣ ) ត្រូវសម្រេចឪ្យចូលនិវត្ត​ន៍ដោយប្រកាស ប្រកាសរបស់ក្រសួងមុខងារសាធារណៈសម្រាប់ក្របខណ្ឌមន្ដ្រីគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាល ប្រកាសរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ សម្រាប់ក្របខណ្ឌជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ប្រកាសរបស់ក្រសួង ស្ថាប័នសាមីសម្រាប់ក្របខណ្ឌមន្ដ្រីបច្ចេកទេសជាន់ខ្ពស់ប្រកាសរបស់ក្រសួងការបរទេស សម្រាប់ក្របខណ្ឌមន្ដ្រីការទូតជាន់ខ្ពស់ ប្រកាសរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល សម្រាប់ក្របខណ្ឌសុខាភិបាលជាន់ខ្ពស់ប្រកាសរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជននិងកីឡា សម្រាប់ក្របខណ្ឌគ្រូបង្រៀនចម្រើនឧត្តម ។

ខ. មន្ដ្រីក្របខណ្ឌប្រភេទ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌមន្រ្ដី ចូលនិវត្តន៍ ៥៨ ឆ្នាំ​លើកលែងតែមន្ដ្រីបម្រើការងារក្នុងក្រសួងអប់រំ យុវជននិងកីឡា ចូលនិវត្តន៍នៅអាយុ ៦០ ។ ចូលនិវត្តន៍ ត្រូវសម្រេចដោយប្រកាស ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ។ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌមន្ដ្រីក្របខណ្ឌក្រសួងមហាផ្ទៃ ចូលនិវត្តន៍ នៅអាយុ ៥៨ ដោយប្រកាសរបស់ប្រសួងមហាផ្ទៃមន្ត្រីក្របខណ្ឌមន្ដ្រីក្រមការការបរទេសចូលនិវត្តន៍នៅអាយុ ៥៨ ឆ្នាំដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងការបរទេសនិងសហប្រតិបត្តិការអន្ដរជាតិ ។ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌគ្រូបង្រៀន ចម្រើនមូលដ្ឋានចូលនិវត្តន៍នៅអាយុ ៦០ ឆ្នាំដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ។ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌមន្ដ្រីបច្ចេកទេសមធ្យម ចូលនិវត្តន៍នៅអាយុ ៥៨ ឆ្នាំដោយប្រកាសរបស់ក្រសួង ស្ថាប័នសាមី ។ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌមន្ដ្រី សុខាភិបាលមធ្យមចូលនិវត្តន៍នៅអាយុ ៦០ ឆ្នាំដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ។

គ. មន្ដ្រីក្របខណ្ឌប្រភេទ “ គ “ មន្រ្ដីក្របខណ្ឌមន្ដ្រីលេខាធិការរដ្ឋបាល ចូលនិវត្តន៍អាយុ ៥៥ឆ្នាំ ដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ។ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌមន្ដ្រី លេខាធិការរដ្ឋបាល ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងមន្ដ្រីក្របខណ្ឌ អនុរក្សាពន្ធនាគារក្រសួងមហាផ្ទៃចូលនិវត្តន៍អាយុ ៥៥ ឆ្នាំ ដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ។ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌបច្ចេកទេសបឋមចូលនិវត្តន៍អាយុ ៥៥ ឆ្នាំដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងស្ថាប័នសា​មីមន្ដ្រីក្របខណ្ឌមន្ដ្រី សុខាភិបាលបឋមចូលនិវត្តន៍អាយុ ៥៨ ឆ្នាំដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ។ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌគ្រូបង្រៀនចម្រើនបឋម ចូលនិវត្តន៍អាយុ ៦០ ឆ្នាំ​ដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ។

ឃ. មន្រ្តីក្របខណ្ឌប្រភេទ “ ឃ “ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌមន្ដ្រីភ្នាក់ងាររដ្ឋបាល ចូលនិវត្តន៍អាយុ ៥៥ ឆ្នាំ ដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងមុខាងារសាធារណៈ ។ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌភ្នាក់ងាររដ្ឋបាលក្រសួងមហាផ្ទៃចូលនិវត្តន៍អាយុ ៥៥ ឆ្នាំដោយប្រកាសរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ។ មន្ដ្រីក្របខណ្ឌមន្ដ្រីភ្នាក់ងារបច្ចេកទេសចូលនិវត្តន៍អាយុ ៥៥ឆ្នាំ ដោយប្រកាសរបស់ក្រសួង ស្ថាប័នសាមី ។

• ការចូលនិវត្តន៍មុនអាយុតាមការស័្មគ្រចិត្ត ៖ មន្ដ្រីរាជការ ដែលមានអតីតភាពការងារ ៣០ ឆ្នាំឡើងទៅ ហើយមានអាយុមិនទាន់ដល់អាយុកំណត់ឪ្យចូលនិវត្តន៍ អាចស្នើសុំចូលនិវត្តន៍បាន ។ នៅពេលដែលមន្ដ្រីនៃក្របខណ្ឌណាមួយ បានបម្រើការងារមានអតីតភាពគ្រប់ ៣០ ឆ្នាំហើយតែមិនទាន់ដល់អាយុត្រូវចូលនិវត្តន៍នោះក្រសួង ស្ថាប័ន មិនអាចចាប់បង្ខំគេឪ្យចូលនិវត្តន៍បានទេ ។
• ការដាក់ឪ្យចូលនិវត្តន៍ដោយបញ្ញាត្តិ គឺជាលិខិតបទដ្ឋានឯកត្តជន សម្រាប់ដាក់មន្ដ្រីរាជការណាម្នាក់ឪ្យចូលនិវត្តន៍ដោយវិធានការវិន័យអនុវត្តន៍បទបញ្ញត្តិក្នុងជំពូកទី ៥ នៃច្បាប់ ស្ដីពីសហលក្ខន្ដិកៈមន្ដ្រីរាជការស៊ីវិល និងអនុក្រឹត្យ ស្ដីពីនីតិវិធីអនុវត្តវិន័យ ចំពោះមន្ដ្រីរាជការស៊ីវិល ។ ការដាក់ឪ្យចូលនិវត្តន៍ដោយបញ្ញតិ នៅពេលដមន្ដ្រីរាជការប្រព្រឹត្ត កំហុសឆ្គងក្នុងវិជ្ជាជីវៈដែលត្រូវ ទទួលទណ្ឌកម្មខាងវិន័យ ថ្នាក់ទី២ ចំណុច “ ឃ “ ។
• ការដាក់ឪ្យចូលនិវត្តន៍ដោយបាត់បង់ សម្បទានវិជ្ជាជីវៈការដាក់ឪ្យចូលនិវត្តន៍នេះចំពោះមន្ដ្រីរាជការទាំងពីរភេទដែលបាត់បង់សម្បទាវិជ្ជាជីវៈហើយមានអតីតភាពការងារចាប់ពី២០ឆ្នាំទៅដល់ក្រោម ៣០ ឆ្នាំហើយពុំគ្រប់អាយុចូលនិវត្តន៍ ។ ការកំណត់ពីការបាត់បង់សម្បទានវិជ្ជាជីវៈរបស់មន្ដ្រីរាជការត្រូវសម្រេចដោយគណៈកម្មការ ។ ការបាត់បង់សម្បទានវិជ្ជាជីវៈបែងចែកទៅតាមមូលខហេតុដូចតទៅ ៖

      ១. ការបាត់បងសម្បទានវិជ្ជាជីវៈ ដោយគ្រោះថ្នាក់ការងារ ត្រូវបានចាត់ទុកជាគ្រោះថ្នាក់ការងារ គឹគ្រោះថ្នាក់ដែលកើតឡើង ដោយធ្វើការ ឬ ក្នុងពេលធ្វើការ ឬក្នុងពេលធ្វើការជូនក្រសួង ស្ថាប័នទោះមានហេតុយ៉ាងណាក៏ដោយឬ មានកំហុសមកពីអ្នករាជការ ឬ គ្មានក៏ដោយហើយបណ្ដាលឪ្យបាត់បង់សម្បទានវិជ្ជាជីវៈ ការងារទាំងស្រុងនិងជាអចិន្រៃ្ដយ៍ ។ ឧទាហរណ៍ គ្រោះថ្នាក់កើតើឡើងក្នុងពេលម៉ោងធ្វើការទាំងក្នុង និងក្រៅក្រសួង ស្ថាប័ន ដែលអ្នករាជការបានបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួន​​ ។ គ្រោះថ្នាក់ក្នុងរយៈពេលធ្វើការ និងនបៅពេលមុន ឬ ក្រោយពេលធ្វើការដែលអ្នករាជការរៀបចំសម្ភារៈពលកម្ម ឬ ម៉ាស៊ីន ។ គ្រោះថ្នាក់ក្នុងការបំពេញសេចក្ដីត្រូវការផ្ទាល់របស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលក្រោយធ្វើការដូចជាពេលសម្រាកហូបចុក និងពេលបំបៅកូនកណ្ដាលវេន ពេលសម្អាតខ្លួននៅក្រោយធ្វើការ ។ គ្រោះថ្នាក់ដែលបណ្ដាលមកពីកត្តាដែលមានគ្រោះថ្នាក់មានជាតិពុល ដោយមិនដឹងខ្លួនជាមុនក្នុងក្រសួងស្ថាប័ន និងក្នុងផលិតកម្ម ហើយបណ្ដាលឪ្យមានរបួសពុលសន្លប់ ដល់អ្នករាជការ ហើយធ្វើឪ្យបាត់បង់សម្បទានវិជ្ជាជីវៈជាស្ថាពរនូវសមត្ថភាពការងារ ។ គ្រោះថ្នាក់ដែលធ្លាក់លើអ្នករាជការ ក្នុងពេលអ្នកទាំងនោះធ្វើដំណើរពីលំនៅដ្ឋានរបស់ខ្លួនឆ្ពោះត្រង់ទៅកន្លែងធ្វើការ ឬវិលមកវិញដោយគ្មា​នឈប់ ឬ ដោយគ្មានវៀងទៅទីណា ជាប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ។

      ២.​ ការបាត់បង់សម្បទានវិជ្ជាជីវៈដោយគ្រោះថ្នាក់ ការងារក្នុងេះពេលបេសកកម្មគ្រោះថ្នាក់នៅពេលអ្នករាជការបញ្ចេញនូវវីរៈភាពក្នុងការបំពេញបេសកម្មដែលក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គភាពប្រគល់ឪ្យហើយបានលះបង់ជីវិតរបស់ខ្លួន ។ គ្រោះថ្នាក់ដែលកើតឡើងក្នុងពេលអ្នករាជការការពារទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ ឬ សាធារណៈដូចជា ភ្លើងឆេះផ្ទះ ទឹកជំនន់ ...។

      ៣. ការបាត់់បង់សម្បទានវិជ្ជាជីវៈ ដោយសារជំងឺឬគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ ការដាក់ឪ្យចូលនិវត្តន៍ដោយសារការបាត់បង់សម្បទា វិជ្ជាជីវៈដោយសាមន្ត្រីរាជការមានជំងឺ ឬ ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗក្រៅពីករណីគ្រោះថ្នាក់ការងារខាងលើ ។