វិញ្ញាសាវប្បធម៌ទូទៅត្រៀមប្រឡងសិស្សពូកែប្រចាំរាជធានី-ខេត្ដ (វិញ្ញាសាទី២១)

សំណួរ

១. តើភ្នំពេញទៅប្រាសាទអង្គរ (ផ្លូវជាតិលេខ៦) មានចម្ងាយប៉ុន្មានគីឡូម៉ែត្រ ? តាមផ្លូវនេះដល់ភូមិកំពង់ក្តីមានស្ពានបុរាណមួយ ។ តើស្ពាននោះឈ្មោះអ្វី ?

២. តាមពុទ្ធសាសនា តើក្នុងមួយខែមានថ្ងៃសីលប៉ុន្មានដង ? ថ្ងៃណាខ្លះ ? សីលមានប៉ុន្មានយ៉ាង ? សីលអ្វីខ្លះ ?

៣. ចូរបង្ហាញទំនាក់ទំនងរវាងសិទ្ធិមនុស្ស និងពុទ្ធសាសនា ។

៤. តើនិមិត្តសញ្ញារបស់រដ្ឋនីមួយៗមានអ្វីខ្លះ ? តើសញ្ញាជាតិខ្មែរយើងមានអត្ថន័យដូចម្តេច ?

៥. ថ្ងៃទី ៣០ មេសា កន្លងទៅនេះ ប្រទេសកម្ពុជាបានប្រារព្ធពិធីបុណ្យប្រពៃណីជាតិមួយនៅទីវាលព្រះមេរុ ។ តើពិធីនេះឈ្មោះអ្វី ? មានអត្ថន័យដូចម្តេច ?

៦. តើអនក្ខរភាពផ្តល់ផលវិបាកដល់បុគ្គល និងសហគមន៍ជាតិយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ ?

ចម្លើយ

១. ភ្នំពេញទៅប្រាសាទអង្គរ (ផ្លូវជាតិលេខ៦) មានចម្ងាយ ៣២០គីឡូម៉ែត្រ ។ ស្ពាននោះឈ្មោះ “ស្ពានព្រះផ្ទិស (ឬប្រាប់ទិស ឬស្ពានកំពង់ក្តី ឬបុព្វទិស) ។

២. តាមពុទ្ធសាសនា មួយខែមានថ្ងៃសីលបួនដង គឺ ថ្ងៃ៨កើត ថ្ងៃ១៥កើត (ពេញបូរមី) ថ្ងៃ៨រោច និងថ្ងៃខែដាច់ (១៤រោច ឬ១៥រោច) ។ សីលមានបីយ៉ាងគឺសីលប្រាំ សីលប្រាំបី (សម្រាប់គ្រហស្ថ ) និងសីលដប់ (សម្រាប់ដូនជី តាជី និងព្រះសង្ឃ) ។

៣. ទំនាក់ទំនងរវាងសិទ្ធិមនុស្ស និងព្រះពុទ្ធសាសនា ៖

+ សិទ្ធិមនុស្ស

• ការគោរពសិទ្ធិអ្នកដទៃ
• ការគោរពសិទ្ធិជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់អ្នកដទៃ សិទ្ធិកសាងគ្រួសារ និងសិទ្ធិរស់នៅក្នុងភាពសុខសាន្តរបស់មនុស្ស
• សិទ្ធិរស់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ
• សិទ្ធិក្នុងការបញ្ជូនព័ត៌មានពិត និងច្បាស់លាស់

+ ពុទ្ធសាសនា

• មិនបៀតបៀនជីវិតមនុស្សសត្វទាំងអស់ដោយផ្ទាល់ឬដោយប្រយោល
• ការមិនប៉ះពាល់កេងប្រវ័ញ្ចគៃបន្លំទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកដទៃ
• មិនប៉ះពាល់បំពានខុសច្បាប់ ឬប្រពៃណីលើប្រពន្ធកូនអ្នកដទៃ
• ការមិននិយាយកុហក មិនញុះញាង់ បំបែកបំបាក់សាមគ្គីភាពអ្នកដទៃ
• ការវៀរចាកសេពសុរា និងគ្រឿងស្រវឹង គឺការលះបង់ លោភៈ ទោសៈ និងមោហៈដែលជាប្រធាននៃសេចក្តីវិនាស ។

៤. និមិត្តសញ្ញារបស់រដ្ឋនីមួយៗមានដូចជា ទង់ជាតិភ្លេងជាតិ និងសញ្ញាជាតិ ។ សញ្ញាជាតិរបស់ខ្មែរយើងគឺព្រះសង្ហារដែលមានអត្ថន័យដូចខាងក្រោម ៖

• ពន្លឺឆព្វនរង្សីនៅលើតំណាងឱ្យអរិយធម៌ខ្មែរ
• ស្វេត្រឆ័ត្រទាំងពីរតំណាងឱ្យព្រះមហាក្សត្រ និងព្រះមហាក្សត្រយានី ជាអ្នករក្សាប្រជារាស្រ្ត
• ព្រះខ័ននៅក្រោមម្កុដរាជ ជានិមិត្តរូបនៃអំណាច និងយុត្តិធម៌
• រាជសីលទាំងពីរ ជានិមិត្តរូបនៃកម្លាំងទ័ពរបស់ប្រជារាស្រ្តខ្មែរ នៅជុំវិញព្រះរាជបល្ល័ង្ក
• ពាក្យថា “ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា”តំនាងឱ្យអធិបតីភាពនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។

៥. ពិធីនេះមានឈ្មោះថា “ព្រះរាជពិធិច្រត់ព្រះនង្គ័ល” ហើយពិធីនេះមានអត្ថន័យដូចតទៅ ៖

• និមិត្តរូបនៃការចាប់ផ្តើម ការងារស្រែចម្ការរបស់ប្រជាជនកសិករយើង
• ការយកព្រះទ័យទុកដាក់ របស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរលើវិស័យកសិកម្មដែលជាគន្លឹះនៃការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិកម្ពុជា
• ការជំរុញនិងលើកទឹកចិត្ត ប្រជាកសិករ ក្នុងការងារស្រែចម្ការ (តាមរយៈគោឧសភរាជ សោយកសិផល) ។

៦. ផលវិបាកនៃអនក្ខរភាព ៖

ក. ចំពោះបុគ្គល

• បាត់ម្ចាស់ការក្នុងការរស់នៅ
• គ្មានចំណេះពិបាកក្នុងការរកការងារធ្វើ
• ការងារច្រើនប្រើដោយកម្លាំងកាយ ទទួលបានប្រាក់កម្រៃទាប និងសមាមាត្រនឹងថាមពលដែលបញ្ចេញ
• សុខភាពទ្រុឌទ្រោម ជំងឺ ស្ថានភាពជីវភាពលំបាក អំពើហិង្សា គ្រួសារខ្វះសុភមង្គល ។

ខ. ចំពោះសហគមន៍ជាតិ

• ខ្វះធនធានធម្មជាតិមនុស្សក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស
• បាត់បង់ឯករាជ្យភាព បាត់ម្ចាស់ការក្នុងការអភិវឌ្ឍសហគមន៍
• សេដ្ឋកិច្ចសង្គមអន់ថយ ពឹងផ្អែកលើជំនួយបរទេសធ្វើឱ្យអត្តសញ្ញាណជាតិត្រូវបំផ្លិចបំផ្លាញបន្តិចម្តងៗ
• ប្រទេសជាតិធ្លាក់ក្នុងនឹកអាណានិគមបរទេស ។