វិញ្ញាសាផែនដីសម្រាប់ត្រៀមប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ (វិញ្ញាសាទី២៤)

សំណួរ

១. តើគេចែកតំបន់អាកាសធាតុជាប៉ុន្មានតំបន់ ? អ្វីខ្លះ ?

២. នៅសិសិររដូវក្នុងប្រទេសខ្លះ បាចអំបិលលើផ្លូវដើម្បីឲ្យទឹកកក រលាយ ។ លំហូរទឹកទាំងនោះមានផ្ទុកអំបិល ហើយអាចហូរចូលទៅក្នុង អូរ ស្ទឹង ឬ បឹងដែលនៅជិត ។ តើករណីនេះជាឧទាហរណ៍នៃ ប្រភពបំពុលចំណុច ឬបំពុលរាយបាយ ? ចូរពន្យល់ ។

៣. តើរលកស៊ូណាម៉ិ នៅមហាសមុទ្រឥណ្ឌាឆ្នាំ ២០០៤ កើតឡើង ដូចម្តេចនិងបានបំផ្លាញអ្វីខ្លះ ?

៤. ចូរនិយាយពីវដ្តជីវិតតារានឹង។

៥. តើភពក្នុងនិងភពក្រៅមានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចម្ដេច?

ចម្លើយ

១. ​គេចែកតំបន់អាកាសធាតុជា ៣គឺ អាកាសធាតុតំបន់ត្រូពិច តំបន់ត្រជាក់បង្គួរ និងអាកាសធាតុតំបន់ប៉ូល ។

២. ក្នុងករណីនេះជាការបំពុលចំណុច ។ ពីព្រោះវាបានបញ្ចេញនូវសារធាតុពុល ដែលហូរចេញពីប្រភពតែមួយគត់ គឺអំបិលដែលហូរចេញពី តាមបណ្តាដងផ្លូវនានាលើទីក្រុងតែប៉ុណ្ណោះ វាមិនបានលាយជាមួយសារធាតុពុលដ៏ទៃទៀតដែលពិបាកនិងគ្រប់គ្រងទេ គឺមានតែអំបិលលាយជាមួយទឹកកក ។

៣.  រលកស៊ូណាម៉ិនៅមហាសមុទ្រឥណ្ឌាឆ្នាំ​ ២០០៤ បានកើតឡើងដោយសាររញ្ជួយដី ក្នុងបាតសមុទ្របណ្តាលឲ្យកក្រើកបាតសមុទ្រ និងរុញទឹកសមុទ្រឲ្យមានចលនាជារលកធំៗ ។ រលកនេះបានសាយចេញពីផ្ចិតលើនៃកន្លែងរញ្ជួយដីកាត់ផ្ទៃ មហាសមុទ្រកម្ពស់រលកនេះទាប នៅកណ្តាលសមុទ្រ ប៉ុន្តែពេលវាធ្វើចលនាដល់កន្លែងដែលមានទឹករាក់រលកប្រែជាមាន ទំហំប៉ុនៗភ្នំ ។ រលកនេះបានបំផ្លាញជីវីតមនុស្សអស់ចំនួន ២២៥ ០០០ នាក់ដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសចំនួន ១១ និងបានបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិដ៏ច្រើនមហិមា ដូចជាផ្ទះសំបែង ផ្លូវថ្នល់ កំពង់ផែ និងអគារ ពាណិជ្ជកម្ម ជាច្រើនទៀត ។

៤. និយាយពីវដ្តជីវិតតារានឹង ៖

• ការកកើត តារានឹងទាំងអស់គឺចាប់កំណើតឡើង ពីផ្នែកនៃណេប៊ុយឡា តារានឹងផ្សំឡើងពីបរិមាណឧស្ម័នដ៏ច្រើនដែលមានមាឌតូច ទំនាញទាញឧស្ម័ននិងធូលីផ្ដុំគ្នានៅក្នុងផ្នែកហាប់ណែនជាងគេនៃណេប៊ុយឡា ហើយតារាថ្មីបានចាប់កំណើតឡើងនៅពេលបន្សំនេះឈានដល់ទំហំមួយ ល្មមគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង្កើតឪ្យមានការលាយនុយក្លេអ៊ែ ។
• ជីវិតតារានឹង តារានឹងដែលមានម៉ាស់ធំមានអាយុខ្លីជាងតារានឹងដែលមានម៉ាសធំត្រូវការប្រើប្រាស់ថាមពលច្រើនជាងតារាដែលមានម៉ាសតូចៗ
• ការបាត់បង់ជីវិតនៃតារានឹង តំបូងតារានឹងអស់ថាមពលស្នូលរបស់វារួញ​ ស្រទាប់ខាងក្រៅរបស់វារីក ក្លាយទៅជាតារាយក្សឬតារាស្ដេចយក្សក្រហម បន្ទាប់មកបង្កើតឪ្យមានបន្ទុះក្លាយជាតារាយក្យឬតារាសេ្ដចយយក្សក្រហម បន្ទាប់មកបង្កើតឪ្យមានបន្ទុះក្លាយជាតារាក្រិស និង តារាណឺត្រុង (តារានឹងដែលមានម៉ាសតូច)ឬអាចក្លាយជាប្រហោខ្មៅ(តារានឹងដែលមានម៉ាសធំ)។

៥. លក្ខណៈខុសគា្នរវាងភពក្នុងនិងភពក្រៅមានដូចខាងក្រោម ៖

+ លក្ខណៈរបស់ភពក្នុង

• មានផ្ទៃផ្សំឡើងភាគច្រើនជាសិលា​ឬភពសិលា
• មានទំហំតូច ស្ថិតនៅគៀកៗគ្នា
• មានសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ដោយសារនៅជិតព្រះអាទិត្យ
• មានដង់ស៊ីតេខ្ពស់
• មានរយៈពេលរង្វិលជុំខ្លីជាងភពក្រៅ
• មានទីតាំងនៅជិតព្រះអាទិត្យ
• មានទំនាញខ្សោយ....។

+ លក្ខណៈនៃភពក្រៅ

• មានផ្ទៃផ្សំឡើងភាគច្រើនជាឧស្ម័ន ឬ ភពឧស្ម័ន
• មានទំហំធំជាងភពក្នុងហើយស្ថិតនៅឆ្ងាយៗពីគ្នា
• មានដង់សីតុណ្ហាភាពផ្ទៃលើទាប
• មានដង់ស៊ីតេទាប
• មានទំនាញខ្លាំដែលអាចចាប់យកឧស្ម័នបាន
• ស្ថិតនៅចម្ងាយឆ្ងាយពីព្រះអាទិត្យ....។

វិញ្ញាសាទី២៥