វិញ្ញាសាប្រវត្តិសាស្រ្តនៃប្រទេសម្ពុជា( វិញ្ញាសាទី៦០)

សំនួរ

១. តើព្រះឧទ័យបរមរាជា ( អនុជជ័យជេដ្ឋាទី២ ) ទ្រង់មានបុត្រប៉ុន្មានអង្គ ? អង្គណាខ្លះ ?

២. ចូររនិយាយពីសង្គ្រាមរវាងខ្មែរ សៀម ក្នុងរជ្ជកាលព្រះជ័យជេដ្ឋាទី២ ?

៣. ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី២ បានអភិសេកជាមួយមហេសីជាជនជាតិយួនឈ្មោះអ្វី ? បានផ្តល់លទ្ធផលដូចម្តេចដល់ប្រទេសខ្មែរ​ ?

៤.​ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី២ តើទ្រង់មានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជាមួយពួកណាខ្លះ ?

៥. ចូរនិយាយពីការពឹងពាក់បរទេសរបស់រាជវង្សខ្មែរ នៅស.វទី១៧.១៨ ។

ចម្លើយ

១.  ព្រះអង្គមានអ្នកម្នាង៣នាក់និងមានបុត្រ៤អង្គគឺ៖

• អ្នកអង្គនន់ ជាមួយអ្នកម្នាង សន
• អ្នកអង្គសូរ ជាមួយអ្នកម្នាងសួសឮ
• អ្នកអង្គតន់ ជាមួយអ្នកម្នាង សួស
• អ្នកអង្គអិម ជាមួយអ្នកម្នាងអិន ។

២. ព្រះជ័យជេដ្ឋាពុំព្រមទទួលស្គាល់អំណាចសៀម នៅលើទឹកដីខ្មែរ ព្រះចៅសៀមក៏លើកទ័ពចូលវាយខ្មែរនៅឆ្នាំ១៦២២ ។ ទ័ពសៀមលើកមកដល់ភ្នំចុង្គាង ( ខេត្តបរិបូណ៍ ) ព្រះជ័យជេដ្ឋាបានលើកទ័ពទៅតទល់នឹងទ័ពខ្លាំង ។ សៀមបាក់ទ័ពហើយត្រូវខ្មែរចាប់ជាឈ្លើយសិកអស់ជាច្រើន ព្រះអង្គហៅឈ្លើយនោះថា សៀមចុង្គាង ។ នៅឆ្នាំ ១៦២៣សៀម បានលើកទ័ពមកវាយខ្មែរម្តងទៀត ក្រោមបញ្ជារបស់ព្រះចៅសៀម ស្រូធម្មរាជា ។ លើកនេះ ទ័ពសៀមបានមកដល់ស្រុកពាម ហើយបានជួបប្រយុទ្ធនឹងទ័ពព្រះឧទ័យដែលចេញពីឧដុង្គមានជ័យទៅ ។ សៀមកបានចាញ់ទ័ពខ្មែរម្តងទៀត ។ រាជពង្សាវតារថា ក្រោយមកព្រះចៅសៀមចាត់ឲ្យបុត្រនាមព្រះជេដ្ឋា លើកទ័ពមកវាយខ្មែរម្តងទៀតតាមជើងទឹក ព្រះឧទ័យចេញទៅតទល់ទៀត សៀមមិនហានច្បាំងក៏ដកថយ ។ ព្រះឧទ័យសុំចូលវាយស្រុកសៀមតែព្រះជ័យជេដ្ឋាទី២ទ្រង់មិនអនុញ្ញាត ។

៣. ឈ្មោះក្សត្រីអង្គចូវ ។ ការរៀបអភិសេកនេះ ធ្វើឲ្យប្រទេសខ្មែរកើតរឿងចម្រូងចម្រាស់យ៉ាងខ្លាំង ។ វៀតណាមវាយយកបានទឹកដីចម្ប៉ានៅស.វ ១៧ ។ នៅឆ្នាំ១៦២៣ គ.សគណៈបេសកម្មទូតដោយវៀត បានលើកសំណើរសុំឲ្យដាយវៀតបង្កើតគ្រឹះជំនួញ នៅប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសខ្មែរពីរគឺ ព្រៃនគរ និងកំពង់ក្របី ព្រមទាំងសុំអនុញ្ញាតិឲ្យមានសិទ្ធិកា់កាប់ក្រសួងគយនៅទីនោះផង ។ ដោយមានមហេសីជាជនជាតិយួន ព្រះជ័យជេដ្ឋាទី២ ពិបាកនិងប្រកែកក៏យល់ព្រមអនុញ្ញាតឲ្យតែ៥ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែជាការបោកបញ្ជោតរបស់ដាយវៀតយ៉ាងពិតប្រាកដ ​៖

• ការហូរចូលនៃប្រជាជនដាយវៀត មកលើទឹកដីខ្មែរនាភាគខាងត្បូង និងធ្វើឲ្យខ្មែរអស់អំណាចនៅលើទឹកដីនេះ
• ប្រទេសកម្ពុជា ស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមដាយវៀតដែលប្រទេសនេះបានធ្វើទុកបុកម្នេញ និងផ្តល់មេរៀនយ៉ាងល្វីងជូចត់សម្រាប់ខ្មែរ ។

៤. ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី២ ព្រះអង្គមានទំនាក់ទំនង៖

• ជាមួយពួកហូឡង់ ឆ្នាំ១៦២០
• ជាមួយពួកព័រទុយហ្កាល់
• ជាមួយពួកចិនជាអ្នកជំនួញជើងឯងជាងគេ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍
• ជាមួយពួកជប៉ុន
• ជាមួយឥណ្ឌា
• និងប្រទេសនៅអាស៊ីមួយចំនួន ។

៥. នៅស.វទិ១៨ មានព្រះអង្គម្ចាស់ជាច្រើនបានភៀសខ្លួនទៅអយុធ្យា ស។ បន្ទាប់មកអយុធ្យាបានធ្វើអន្តរាកមន៍ឲ្យមកកម្ពុជាវិញ ។ ចំណែកប្រទេសវៀតណាម ក៏បានទទួលព្រះរាជវង្សខ្មែរដែរ ហើយវៀតណាមក៏ធ្វើអន្តរាគមន៍ផងដែរ ។ ហេតុទាំងនេះ បណ្តាលមកពីកម្ពុជាគ្មានច្បាប់សម្រាប់ស្នងរាជ្យ ក្រោយពេលស្តេចមុនសោយទីវង្គតនិងស្តេចមិនបានគ្រប់គ្រងអំណាចកណ្តាលផ្ទាល់ដៃទេ នោះនាំឲ្យព្រះអង្គម្ខាស់មន្រ្តីធំៗនិងអភិបាលខេត្តប្រកួតប្រជែងគ្នា ដើម្បីដណ្តើមអំណាចនិងត្រួតត្រាខេត្តនានាដែលសម្បូរធនធាន ។