វិញ្ញាសាប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែ ផ្នែកអក្សសិល្ប៍ និងគណិតវិទ្យាថ្នាក់ទី ៩ (ប្រឡង ០៤.៤.២០០៣)

វិញ្ញាសាទី៤៖ វប្បធម៌ទូទៅ

ប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែ ផ្នែកអក្សសិល្ប៍ និងគណិតវិទ្យាថ្នាក់ទី ៩

(ប្រឡង ០៤.៤.២០០៣)

១.ការស្រលាញ់ប្រទេសជាតិ គឺជាតម្លៃមួយដែលធ្វើឲ្យមនុស្សហ៊ានលះបង់ជីវិតផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីសេរីភាព ឯករាជ្យជាតិ អធិបតេយ្យជាតិ ឯកភាពជាតិ សន្តិភាព និងការការពារអត្តសញ្ញាណជាតិ និមិត្តរូបជាតិ។

ក.តើអត្តសញ្ញាណជាតិជាអ្វី? និមិត្តរូបជាតិជាអ្វី?

ខ.តើអត្តសញ្ញាណជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើងប្រើនិមិត្តរូបអ្វី? មានអត្ថន័យដូចម្តេចខ្លះ?

គ.ហេតុអ្វីបានជាយើងឲ្យតម្លៃនិមិត្តជាតិយើង?

២.តើបុណ្យវិសាខបូជាគេធ្វើនៅថ្ងៃណា? ខែណា? ដើម្បីរំលឹកដល់អ្វីខ្លះ?

៣.ជម្ងឺអេដស៍ជាជម្ងឺកាចសារហាវណាស់ និងគ្មានថ្នាំព្យាបាលទេ។ លទ្ធផលបង្ហាញឲ្យឃើញថាប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណ ១៧០ ០០០នាក់ សព្វថ្ងៃនេះកំពុងផ្ទុកមេរោគហ៊ីវ ក្នុងនោះអត្រារបស់មនុស្សពេញវ័យមានប្រមាណ ៣.៥% (តាមរបាយការណ៍ឆ្នាំ ១៩៩៩)។

ក.តើអេសដ៍បង្កឡើងដោយមេរោគឈ្មោះអ្វី?

ខ.វាបំផ្លាញអ្វី?

គ.មេរោគអេដស៍ឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈអ្វី?

ឃ.កត្តាមិនឆ្លងមានអ្វីខ្លះ?

ង.តើអ្នកធ្វើដូចម្តេច ដើម្បីកុំឲ្យឆ្លងមេរោគអេដស៍?

៤.តើព្រះពុទ្ធសាសនាហីនយាន និងព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន មានលក្ខណៈប្លែកគ្នាដូចម្តេចខ្លះ?

៥.ក្នុងលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនា ពាក្យ “ត្រៃរត្ន និងព្រះត្រៃបិដក” សំរាប់សំគាល់អ្វី?

ចម្លើយ

១.

ក.អត្តសញ្ញាណជាតិមានសញ្ញាជាតិ សំរាប់សំគាល់ឲ្យជាក់លាក់ពិតប្រាកដរបស់ជាតិមួយ។ និមិត្តរូបជាតិជារូបភាព តំណាងឲ្យជាតិសាសន៍មួយ។

ខ.អត្តសញ្ញាណជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាគឺ ទង់ជាតិ ភ្លេងជាតិ និងសញ្ញាជាតិ ដែលមានអត្ថន័យដូចខាងក្រោម៖

ទង់ជាតិ៖

• ពណ៌ក្រហម តំណាងប្រជារាស្ត្រ
• ពណ៌ខៀវ តំណាងព្រះមហាក្សត្រ
• រូបប្រាសាទពណ៌ស តំណាវប្បធម៌ អរិយធម៌

ភ្លេងជាតិ៖

• វគ្គទី១៖ ការបូងសួងដល់ទេវតា សូមឲ្យជួយថែរក្សាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ប្រកបដោយបារមីខ្លាំងក្លាមានទសពិធរាជធម៌ ដែលបានដឹកនាំកសាងប្រាសាទអង្គរ និងគ្រប់គ្រងផែនដីខ្មែរតាំងពីបុរាណកាលមកដោយរុងរឿង។
• វគ្គទី២៖ ប្រាសាទថ្មនៅកណ្តាលព្រៃ ធ្វើឲ្យយើងនឹកស្រមៃឃើញសម័យមហានគរដ៏រុងរឿង។ ជនជាតិខ្មែរមានជំហរ រឹងមាំដូចថ្ម បានធានាភ័ព្វព្រេងសំណាងរបស់កម្ពុជា
• វគ្គទី៣៖ ការរំលឹកគុណព្រះពុទ្ធសាសនានៅគ្រប់វត្តអារាម ដែលជួយឲ្យប្រទេសខ្មែរក្លាយជាមហានគរតាំងពីដូនតារៀងរហូត បើយើងជឿជាក់ និងប្រតិបត្តិដូនតាយើងនឹងថ្កុំថ្កើងរុងរឿងដូចសម័យមហានគរ។

សញ្ញាជាតិ៖

• ពន្លឺឆព្វររង្សីនៅពីលើតំណាងឲ្យអរិយធម៌ខ្មែរ
• ស្វេត្រឆ័ត្រទាំងពីរតំណាងឲ្យព្រះមហាក្សត្រ និងព្រះមហាក្សត្រិយានី ជាអ្នករក្សាប្រជារាស្ត្រ
• ព្រះខ័ននៅក្រោមម្កុដរាជ ជានិមិត្តរូបនៃអំណាច និងយុត្តិធម៌
• រាជសីហ៍ទាំងពីរ ជានិមិត្តរូបនៃកំលាំងទ័ពរបស់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរនៅជុំវិញព្រះរាជបល្ល័ង្ក

• ពាក្យថា “ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា” តំណាងឲ្យអធិបតីភាពនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គ.បានជាយើងឲ្យតម្លៃទៅលើនិមិត្តរូបជាតិយើង គឺដើម្បីបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ និងលក្ខណប្រយុទ្ធ និងការពាអត្តសញ្ញាណជាតិ សន្តិភាព និងឯកភាពជាតិ។

២.បុណ្យពិសាខបូជា គេធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ១៥កើត ខែពិសាខ ដើម្បីរំលឹកដល់ថ្ងៃមហាមង្គលនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធបរមគ្រូ ដែលទ្រង់ប្រវសូត្រ ត្រាស់ដឹងនិងចូលបរិនិញ្វាន។

៣.

ក.អេដស៍បង្កឡើងដោយប្រព័ន្ធប្រឆាំងមេរោគរបស់មនុស្សចុះខ្សោយ។

ខ.វាបំផ្លាញប្រព័ន្ធការពារប្រឆាំងមេរោគរបស់មនុស្សឲ្យចុះខ្សោយ។

គ.មេរោគអេដស៍ឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ទៀងតាមរយៈ៖

• ការរួមភេទ
• ការប្រើម្ជុល ឬសឺរ៉ាំងរួមគ្នា
• ការបញ្ចូលឈាម អ្នកដែលមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍
• ឆ្លងពីម្តាយទៅទារក

ឃ.ការមិនឆ្លង

• ហូបចុករួមគ្នា
• ប្រើបង្គន់រួមគ្នា
• ថើបគ្នា
• ចាប់ដៃគ្នា

ង.ដើម្បីកុំឲ្យឆ្លងមេរោគអេដស៍ យើងត្រូវ៖

• ប្រើស្រោមអនាម័យឲ្យបានត្រឹមត្រូវរាល់ពេលវេលា
• ត្រូវស្មោះត្រង់មួយទល់នឹងមួយ
• កុំប្រើម្ជុល ឬសឺរ៉ាំងរួមគ្នា

៤.ព្រះពុទ្ធសាសនាហីនយាន និងមហាយានមានលក្ខណៈប្លែកគ្នាត្រង់៖

• ហីនយានគឺជាយានតូចផ្ទុកពុទ្ធបរិស័ទទៅកាន់និញ្វានបានតិចព្រោះមានវិន័យតឹងតែង គោរពព្រះពុទ្ធជាធំ...
• មហាយានគឺជាយានធំដឹកនាំពុទ្ធបរិស័ទទៅកាន់ពោធិសត្វបានច្រើន ព្រោះមានវិន័យធូរស្រាល គោរពព្រះពោធិសត្វជាធំ។

៥.ក្នុងលទ្ធិពុទ្ធសាសនា ពាក្យថា “ត្រៃរត្ន និងព្រះត្រៃបិដក” សម្រាប់សំគាល់៖

• ត្រៃរត្ន កែវទាំងបីគឺ ព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ និងព្រះសង្ឃ។
• ព្រះត្រៃបិដក គឺកញ្ជើទាំងបី មានវិន័យបិដក សុត្តន្តបិដក និងអភិធម្មបិដក។