សំណួរ
១. តើរបាយកំណប់រ៉ែនៅលើផែនដីស្មើគ្នាឬទេ ? ព្រោះអ្វី ?
២. តើកំណរ៉ែនៅកម្ពុជាចែកចេញជាប៉ុន្មានក្រុម ? អ្វីខ្លះ ?
៣. ដើម្បីទាញយករ៉ែមកប្រើប្រាស់ គេប្រើវិធីអ្វីខ្លះ ?
៤. មធ្យោបាយអភិរក្សធនធានរ៉ែដោយរកធនធានដទៃទៀតមកជំនួស និងកំណែច្នៃជាថ្មីបានផ្ដល់សារប្រយោជន៍អ្វីខ្លះចំពោះបរិស្ថាន ?
៥. តើការធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែផ្ដល់ផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងសង្គមមានអ្វីខ្លះ?
ចម្លើយ
១. របាយកំណប់រ៉ែបនៅផែនដីពុំស្មើគ្នាទេ ព្រោះគេសង្កេតឃើញប្រទេសខ្លះសម្បូរកំណប់រ៉ែ ហើយប្រទេសខ្លះទៀតពុំមានកំណប់រ៉ែទាល់តែសោះ ។
២. កំណរ៉ែនៅកម្ពុជាចែកចេញជាបួនក្រុម ៖
- រ៉ែឧស្សាហកម្ម
- រ៉ែសំណង់
- រ៉ែលោហៈ
- រ៉ែត្បូងមានតម្លៃនិងថ្មរចនា ។
៣. ដើម្បីទាញយករ៉ែមកប្រើប្រាស់ គេប្រើវិធី២ យ៉ាងគឺ ៖
- ការបូមយករ៉ែ គឺជាវិធីទាញយករ៉ែលើផ្ទៃដីដូចជា ៖ ខ្សាច់ ក្រួស និងកំណប់រ៉ែផ្សែងទៀតដែលនៅបាតទន្លេ ឬ សមុទ្រ ដោយប្រើប្រដាប់ចូកពិសេសម្យ៉ាង ។
- ការជីកយករ៉ែ មានបួនប្រភេទគឺ ការជីកយកដោយចំហ ការចូកយកដោយផ្ទាល់ ការជីកយមរ៉ែផ្ដេក និងការជីកយករ៉ែបញ្ឈរ ។
៤. មធ្យោបាយអភិក្សធនធានរ៉ែ ដោយរកធនធានរ៉ែដទៃទៀតមកជំនួសនិងកំណែច្នៃជាថ្មី បានផ្ដល់សារប្រយោជន៍ចំពោះបរិស្ថាន ៖
- ព្យារយៈពេលនៃការផ្ដត់ផ្ដងរ៉ែ តាមការកាត់បន្ថយបិរមាណរូបធាតុដែលដត្រូវទាញយក
- ទាមទារថាមពលតិចជាងការទាញយករ៉ែពីក្នុងដី ។
- មានការពុលតិច និងធ្វើឪ្យខូចខាតដីតិច ។
- បន្ថយថ្លៃចាក់សំណល់ចោល និងពន្យាអាយុកន្លែងទុកដាក់សំណល់តាមរយៈការកាត់បន្ថយមាឌសំណល់រឹង ។
- កាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់បរិស្ថាននៃការទាញយក និងការធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មរ៉ែ ។
៥. ការធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែផ្ដល់ផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងសង្គមមានដូចជា ៖
+ បរិស្ថាន
- បំពុល បំពុលបរិយាកាស ទឹកលើផ្ទៃដី និងទឹកលើផ្ទៃដី
- ការបោះបង់ដីចោល ការបំផ្លាញដីស្រទាប់មានជីជាតិ និងធ្វើឪ្យខូចខាតផ្ទៃដីជាអចិន្ត្រៃយ៍ ។
- សំណង់រឹង
- កំណើនកម្ដៅ
- សំណល់ធាតុវិទ្យុសកម្ម
- ភ្លៀងអាស៊ីត
+ សង្គម
- ការស្រុតដី បំផ្លាញអគារ ផ្លូវថ្នល់ និងដីកសិកម្ម
- រំខានដោយសូរស័ព្ទ ដោយការដាក់ឪ្យផ្ទុះ និងការដឹកជញ្ជូន
- គ្រោះថ្នាក់សុខភាពមនុស្ស សត្វ និងរុក្ខជាតិ
- គ្រោះថ្នាក់ការងារ
- ការហៀរបំពង់ប្រេង ...។
វិញ្ញាសាទី៤៣