សំនួរ
១. តើ UNCITRAL ចាប់អារម្មណ៍លើអ្វី ?
២. តើកិច្ចប្រជុំលើកទី១ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីអ្វី ?ឆ្នាំណា ? នៅឯណា ? ទទួលបានលទ្ធផលអ្វី ?
៣. តើកិច្ចប្រជុំលើកទី២ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីនីតិសមុទ្រប្រារព្ធឡើងនៅឆ្នាំណា ? ទទួលបានជោគជ័យដែរឬទេ ?
៤. តើកិច្ចប្រជុំអន្តរជាតិលើកទី៣ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានធ្វើដូចម្តេច ?
៥. ចូរនិយាយពីលក្ខណៈសំខាន់មួយចំនួន នៃអនុសញ្ញាស្តីពីនីតិសមុទ្រ ។
ចម្លើយ
១. ការចាប់អារម្មណ៍របស់អង្គការច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មគឺជាការសិក្សា និងការរៀបចំនូវវិធានឯកភាពមួយក្នុងការលក់ទំនិញនិងការទូទាត់ប្រាក់អន្តរជាតិដែលរួមមានកាណែនាំអំពីច្បាប់ស្តីពីការផ្ទេរមូលនិធិ តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក និងអាជ្ញាកណ្តាលពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងលិខិតបទដ្ឋានអន្តរជាតិស្តីពីការបញ្ចូលសម្ភារៈការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មនិងការផ្តល់ឲ្យ ។
២. កិច្ចប្រជុំលើកទី១ របស់អង្គការសហប្រជជាតិស្តីពីនីតិសមុទ្រ បានប្រារព្ធឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៥៨នៅឯទីក្រុងវីយេនដែលបានទទួលលទ្ធផលជាផ្លែផ្កានូវការអនុម័តអនុសញ្ញាចំនួន៤គឺ ៖
- ទី១ ស្តីពីសមុទ្រជ្រៅ
- ទី២ស្តីពីដែនសមុទ្រ និងតំបន់ជាប់គ្នា
- ទី៣ ស្តីពីតំបន់ខ្ពង់រាបនៃបាតសមុទ្រ
- ទី៤ ស្តីពីការនេសាទ និងការអភិរក្សធនធានមានជីវីតនៅក្នុងសមុទ្រ ។
៣. កិច្ចប្រជុំលើកទី២ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីនីតិសមុទ្រប្រារព្ធឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៦០ហើយមិនទទួលបានជោគជ័យពីការខិតខំប្រឹងប្រែង ក្នុងការធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីព្រំដែនសមុទ្រ និងស្តីពីបញ្ហាតំបន់នេសាទ ។
៤. កិច្ចប្រជុំអន្តរជាតិលើកទី៣ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានបើកសម័យប្រជុំយ៉ាងសង្ខេបមួយនៅឆ្នាំ ១៩៧៣ ។ នៅក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី២របស់ខ្លួន ( នៅក្រុងការ៉ាកាសនៃប្រទេសវេណេហ្សុយអេឡានាឆ្នាំ ១៩៧៤ ) អង្គប្រជុំបានយល់ព្រមលើអនុសាសន៍ របស់គណៈកម្មាធិការបាតសមុទ្រដែលថាខ្លួនបានអនុវត្តនូវច្បាប់ថ្មីនៃសន្និសញ្ញាសមុទ្រហៅថា កញ្ចប់ដំណោះស្រាយ Package Deal ដោយគ្មានមាត្រា និងផ្នែកផ្សេងទៀតដាក់ឲ្យអនុវត្តនោះទេ ។ នេះជាចំណុចមួយដែលឆ្លុះបញ្ជាំងឲ្យឃើញថា មិនមែនមានតែការពឹងផ្អែកគ្នាទោវិញទៅមកនៃបញ្ជាដែលទាក់ទងប៉ុណ្ណោះទេគឺថែមទាំងសេចក្តីត្រូវការដើម្បីសម្រេចការសម្របសម្រួលនៃតុល្យភាពយ៉ាងល្អិតល្អន់មួយ ប្រសិនបើអត្ថបទចុងក្រោយត្រូវបានបង្ហាញ ។
៥. លក្ខណៈសំខាន់មួយចំនួននៃអនុសញ្ញាស្តីពីនីតិសមុទ្រមាន ៖
- រដ្ឋជាប់នឹងសមុទ្រ ត្រូវប្រើអធិតេយ្យភាពនៅលើផែនសមុទ្រ របស់ខ្លួនរហូតដល់១២ម៉ាយនៃរង្វាស់សមុទ្រ ( Nautical miles ) តាមរយៈទទឹង ។ ប៉ុន្តែកប៉ាល់បរទេសត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យឆ្លងកាត់ដែនទឹកន្លែង នោះបានដោយលក្ខណៈសន្តិភាពហៅថា Innocent Passage ។
- កប៉ាល់និងយន្តហោះចម្បាំងនៃប្រទេសទាំងអស់ត្រូវបានអនុសញ្ញាឆ្លងកាត់ដោយត្រង់ សម្រាប់ធ្វើនាវាចរណ៍និងអាកាសចរណ៍អន្តរជាតិ ។ ប្រទេសដែលនៅតាមបណ្តោយផ្លូវនោះត្រូវសម្រួលដល់ ការធ្វើនាវាចរណ៍និងអាកាសចរណ៍នោះគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃការធ្វើដំណើរ ។
- បណ្តារដ្ឋមានលក្ខណៈប្រជុំកោះ ( រដ្ឋទាំងនោះកើតឡើងដោយក្រុមកោះដែលនៅជាប់ៗគ្នា និងមានដែនទឹកជាប់គ្នាទៅវិញទៅមក ) ត្រូវមានអធិតេយ្យទៅលើតំបន់សមុទ្រដែលព័ទ្ធជុំវិញដោយខ្សែបន្ទាប់ត្រង់ដោយគូសរវាងចំណុចក្រៅបំផុត នៃប្រជុំទាំងអស់នោះរដ្ឋដទៃទៀតទាំងអស់នឹងរីករាយចំពោះសិទ្ធិនៃផ្លូវធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ចំណែកផ្លូវសមុទ្រ ដែលបានកំណត់ទុកជាមុន ។
- បណ្តារដ្ឋដែលជាប់ឆ្នេរសមុទ្រត្រូវមានសិទ្ធិអធិបតេយ្យលើតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខក្នុងប្រវែង ២០០ម៉ាយនៃកម្រិតសមុទ្រចាប់គិតពីច្រាំងសមុទ្រ ហើយស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈយ៉ាងជាក់លាក់មួយ ។ បណ្តារដ្ឋដែលជាប់នឹងឆ្នេរសមុទ្រត្រូវចែករំលែកជាមួយសហគមន៍ អន្តរជាតិនូវផ្នែកចំណូលដែលពួកគេទាញផលប្រយោជន៍ពីការធ្វើអាជីវកម្មលើធនធាននោះនៅក្នុងបាតសមុទ្ររបស់ពួកគេ ដែលស្ថិតនៅក្រៅពី២០០ម៉ាយនៃកម្រិតបាតសមុទ្រគណៈកម្មការទទួលបន្ទុកការកំណត់នៃបាតសមុទ្រនឹងធ្វើអនុសាសន៍ដល់បណ្តារដ្ឋចំពោះព្រំដែនខាងក្រៅតំបន់បាតសមុទ្ររបស់ជាតិនៅពេលដែលពួកគេធ្វើសកម្មភាពលើសពី២០០ម៉ាយ ។
- រដ្ឋទាំងអស់នឹងរីករាយចំពោះសេរីភាពជាប្រពៃណីនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ការហោះហើររំលងការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត និងការនេសាទក្នុងសមុទ្រជ្រៅ ។ រដ្ឋទាំងនោះត្រូវមានភារកិច្ចអនុម័តឬសហការជាមួយបណ្តារដ្ឋដទៃទៀតក្នុងការអនុម័តិនូវវិធានការ ដើម្បីគ្រប់គ្រងនិងថែរក្សាធនធានមានជិវីត ។
- បណ្តារដ្ឋដែលព័ទ្ធជុំវិញឬពាក់កណ្តាលដោយសមុទ្រនោះរំពឹងថានឹងសហការដើម្បីគ្រប់គ្រងនិងធនធានមានជីវីតក្នុងសមុទ្រគោលនយោបាយបរិស្ថានការសិក្សាស្រាវជ្រាវនឹងសកម្មភាពផ្សេងៗ ។
- បណ្តារដ្ឋដែលមិននៅជាប់ឆ្នេរសមុទ្រត្រូវមានសិទ្ធិចូលទៅដល់ និងត្រឡប់មកវិញពីសមុទ្រដោយរីករាយចំពោះសេរីភាពនៃការផ្ទេរដោយឆ្លងកាត់ដែនសមុទ្ររបស់រដ្ឋដែលត្រូវឆ្លងកាត់ ។
- បណ្តារដ្ឋត្រូវប្រកាន់ភ្ជាប់ទៅនឹងការពារនិងត្រួតពិនិត្យការបំពុលបរិស្ថាន និងត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះការខូចខាតដែលបណ្តាលមកពីការរំលោភបំពានលើកាតព្វកិច្ចជាអន្តរជាតិរបស់ពួកគេដូចជាការបំពុលបរិស្ថាន ។
- ការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តអំពីសមុទ្រទាំងអស់ នៅក្នុងEEZ ( Exclusive Economic Zone ) និងក្នុងតំបន់ខ្ពស់រាបបាតប៉ុន្តែនៅក្នុងករណីជាច្រើនរដ្ឋទាំងនោះត្រូវតែទទួលយកការស្រាវជ្រាវនោះ បានធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងសន្តិភាពនិងបានបំពេញលក្ខខណ្ឌច្បាស់លាស់ ។
- បណ្តារដ្ឋត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់ទៅនឹងការជម្រុញការអភិវឌ្ឍន៍និងការផ្លាស់ប្តូរបច្ចេកវិជ្ជាខាងសមុទ្រ តាមរលកធាតុអាកាសជាមួយពាក្យពេចន៍ដែលមានមូលហេតុនិងលក្ខខណ្ឌ ។
- បណ្តារដ្ឋត្រូវដោះស្រាយរាល់ជម្លោះរបស់ពួកគេ តាមមធ្យោបាយសន្តិភាពដែលទាក់ទងទៅដល់ការបកស្រាយនិងការអនុវត្តន៍អនុសញ្ញា ។ ជម្លោះទាំងនោះត្រូវដាក់ជូនសាលាជម្រះក្តីអន្តរជាតិ សម្រាប់នីតិសមុទ្រដែលបានបង្កើតឡើងដោយអនសញ្ញា និងដាក់ជូនតុលាការអន្តរជាតិឬអាជ្ញាកណ្តាល ។ ការផ្សះផ្សាក៏ត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យមានផងដែរ ប៉ុន្តែនៅក្នុងកាលៈទេសៈមួយចំនួនការដាក់ជូនតុលាការនោះត្រូវធ្វើឡើងដោយខានមិនបាន ។ សាលាជម្រះក្តីនោះមានសមត្ថកិច្ចដោយឡែក លើជម្លោះនៃការរុករករ៉ែនៅក្នុងបាតសមុទ្រ ។
