វិញ្ញាសាផែនដី ប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ចំណេះទូទៅ និងបំពេញវិជ្ជា ( វិញ្ញាសាទី១៤ )

សំនួរ

១. ចូរនិយាយពីលំនាំប្រែកំណើតដោយប៉ះទង្គិច ។

២. តើសិលាប្រែកំណើតវាយភាពក្រាមបន្ទះ និងវាយភាពគ្មានក្រាមបន្ទះខុសគ្នាដូចម្តេច ?

៣. ប្រសិនបើអ្នកមានសិលាប្រែកំណើតពីរប្រភេទ មួយមានក្រាមហ្គាណែត ហើយមួយទៀតមានក្រាមក្លូរីត ។ តើសិលាមួយណាកើតឡើងនៅជម្រៅជ្រៅជាងគេ ? ចូរពន្យល់ ។

៤. ដូចម្តេចដែលហៅថា សិលា ?

៥. សិលាម៉ាក់ម៉ាខុសគ្នាដោយសារសមាសធាតុនិងល្បឿននៃការចុះត្រជាក់ ។ តើប្រភេទហ្វែលស៊ិចនិងប្រភេទម៉ាហ្វិចខុសគ្នាដូចម្តេច ?

ចម្លើយ

១. និយាយពីលំនាំប្រែកំណើតដោយប៉ះទង្គិច ៖ នៅពេលសម្ពាធដ៏ខ្លាំងសង្កត់ពីលើសិលាដែលកប់យ៉ាងជ្រៅពីក្រោមសិលាផ្សេងទៀត ឬនៅពេលផ្ទាំងសំបកផែនដីប៉ះទង្គិចគ្នា នោះលំនាំប្រែកំណើតនឹងកើតមាន ។ សម្ពាធនិង កំណើនសីតុណ្ហភាពដែលកើតឡើងនៅក្រោមលក្ខខណ្ឌនេះបណ្តាលឲ្យខូចទ្រង់ទ្រាយ និងផ្លាស់ប្តូរសមាសធាតុគីមី ។ សិលាប្រែកំណើតប្រភេទនេះភាគច្រើននៅក្រោមកំណត់កំណើតសិលាទ្វីប ។

២. សិលាប្រែកំណើតវាយភាពក្រាមបន្ទះនិង វាយភាពគ្មានក្រាមបន្ទះខុសគ្នាដូចតទៅ ៖

• សិលាប្រែកំណើតវាយភាពមានក្រាមបន្ទះមានផ្ទុកគ្រាប់រ៉ែដែលតម្រៀបជាផូរដោយសារសម្ពាធ ។
• សិលាប្រែកំណើតវាយភាពគ្មានក្រាមបន្ទះគឺ គ្មានការតម្រៀបជាផូរនៃគ្រាប់រ៉ែ ។

៣. ប្រសិន​បើអ្នកមានសិលាប្រែកំណើតពីរប្រភេទ មួយមានក្រាមហ្គាណែត ហើយមួយទៀតមានក្រាមក្លូរីត ។ ក្រាមហ្គាណែតកើតឡើងនៅជម្រៅជ្រៅជាងគេព្រោះ បើផ្អែកលើលក្ខខណ្ឌសីតុណ្ហភាព និងសម្ពាធដែលបង្កើតសិលាប្រែកំណើតគឺ ថាក្រាមក្លូរីតកើតឡើងនៅសីតុណ្ហភាពប្រហែល ៤០០ អង្សាសេ និងនៅជម្រៅពី ៤ ទៅ ៣២ គ.ម ចំណែកឯ​ក្រាមហ្គាណែតគឺ កើតឡើងនៅសីតុណ្ហភាពប្រហែល ៧០០ អង្សាសេ ទៅ ១២០០ អង្សាសេនៅជម្រៅពី ២៥ ទៅ ៦០ គ.ម ។

៤. សិលាគឺជា ល្បាយនៃរ៉ែមួយ ឬច្រើនប្រភេទ  ។

៥. សិលាម៉ាក់ម៉ាខុសគ្នាដោយសា​រសមាសធាតុ និងល្បឿន​នៃការចុះត្រជាក់ ។ ប្រភេទហ្វែលស៊ិច និងប្រភេទម៉ាហ្វិចខុសគ្នាដូចជា ៖

• ប្រភេទហ្វែលស៊ិច គឺជា​ប្រភេទសិលាម៉ាក់ម៉ាដែលមានពណ៌ភ្លឺហើយស្រាល ព្រោះវាសម្បូរធាតុស៊ីលីស្យូម អាលុយមីញ៉ូម និងប៉ូតាស្យូម ​។
• ប្រភេទម៉ាហ្វិច គឺជា ប្រភេទសិលាម៉ាក់ម៉ាដែលមានពណ៌ក្រម៉ៅ មានទម្ងន់ធ្ងន់ជាងប្រភេទ ហ្វែលស៊ិច ព្រោះសិលាទាំងនេះសម្បូរធាតុដែក ម៉ាញេស្យូម ​និងកាល់ស្យូម ។