វិញ្ញាសាផែនដី ប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ចំណេះទូទៅ និងបំពេញវិជ្ជា ( វិញ្ញាសាទី១៥)

សំនួរ

១. ដូចម្តេចដែលហៅថា  សិលាម៉ាក់ម៉ា ?

២. តើសិលាម៉ាក់ម៉ាមានប៉ុន្មានប្រភេទ ? អ្វីខ្លះ ?

៣. មានសិលាម៉្យាងដែលអាចអណ្តែតទឹក ហើយមនុស្សខ្លះបានចាត់ទុកជាវត្ថុសក្តិសិទ្ធិដើម្បីបន់ស្រន់សុំសេចក្តីសុខ ។ តើសិលានេះមានឈ្មោះអ្វី ? ហេតុអ្វីបានជាសិលានេះអាចអណ្តែតទឹកបាន ?

៤. ចូរពន្យល់ពីវដ្តសិលាកម្ទេ​ចកំណ ។

៥. នៅប្រទេសកម្ពុជាសម្បូរទៅដោយប្រាសាទបូរាណរាប់ពាន់ ​ដែលសង់ពីសិលា ។ តើបុព្វបុរសខ្មែរ​បានសិលាប្រភេទមួយណាមកសាងសង់ ?  ហេតុអ្វី ?

ចម្លើយ

១. សិលាម៉ាក់ម៉ា គឺជាសិលាដែលកើត​ឡើងពីការកករឹងនៃម៉ាក់ម៉ានៅពេលចុះត្រជាក់ ។

២. សិលាម៉ាក់ម៉ាមាន ២ប្រភេទគឺ ៖

• សិលាភ្នំភ្លើង
• សិលាជ្រៀត ។

៣. មានសិលាម៉្យាងដែលអាចអអណ្តែតទឹកបាន ហើយមនុស្ស​ខ្លះបានចាត់ទុកជាវត្ថុសលលក្តិសិទ្ធិដើម្បីបន់ស្រ​ន់សុំសេចក្តីសុខ ។ សិលានេះមានឈ្មោះថាសិលាពុយមីស ( Pumice ) បានជាសិលានេះអាចអណ្តែតទឹកបានព្រោះសិលានេះសម្បូរដោយរន្ធតូចៗជាច្រើនដែលបំពេញដោយឧស្ម័ន ។

៤. ពន្យល់ពីវដ្តសិលាកម្ទេចកំណ ៖ ដំបូងសិលាមេរងនូវការពុកផុយដោយអំពើនៃអាកាសធាតុបង្កើតបានជាកម្ទេចកំណ បន្ទាប់មកកម្ទេចកំណទាំងនេះត្រូវបានដឹកជញ្ជូនទៅចាកបង្គរនៅបាតស្ទឹង ​បឹង ឬទន្លេ ។ ការចាក់បង្គរចេះតែបន្តធ្វើឲ្យសម្ពាធកាន់តែកើនឡើង ហើយរ៉ែខនិជក្នុងកម្ទេចកំណញែកចេញពីទឹកបង្កើតបានជាជ័រកាវធម្មជាតិ រួចបង្ខាំកម្ទេចកំណទាំងនោះបន្តរងនូវឥទ្ធិពលដូចលំនាំខាងលើ​ដែលបង្កើតទៅជាវដ្តមួយហៅថាវដ្តសិលាកម្ទចកំណ ។

៥. នៅប្រទេសកម្ពុជាសម្បូរទៅដោយប្រាសាទបូរាណរាប់ពាន់ដែលស​ង់ពីសិលា ។ បុព្វបុរសខ្មែរបានយកថ្មភក់ និងថ្មបាយក្រៀមមកសាងសង់ ។ បានជាបុព្វបុរសខ្មែរ​យកថ្មភក់ ( សង់គូប្រាសាទ ) ព្រោះសិលាប្រភេទនេះស្ថិតនៅគង់វង្សបានយូរងង្វែង និងម៉្យាងទៀតសិលាប្រភេទនេះមានគ្រាប់ម៉ដ្ឋដែលងាយស្រួលក្នុងការឆ្លាក់ ។ ចំណែកឯ​ថ្មបាយក្រៀម ( សង់កំពែ ) ព្រោះវាធន់នឹងអាកាសធាតុ ។