វិញ្ញាសាត្រៀមប្រលង បាក់ឌុបមុខវិជ្ជាផែនដីវិទ្យា ( វិញ្ញាសាទី២ )

សំនួរ

១. តើភពក្នុងនិងភពក្រៅមានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចម្តេច ?

២. ចូរនិយាយពីផលវិបាកនៃកំណើតផលផ្ទះកញ្ចក់ ទៅលើអាកាសធាតុពិភពលោក ?

៣. តើមានវិធានការណ៍អ្វីខ្លះ ក្នុងការកាត់បន្ថយកំណើតឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ?

៤. ដូចម្តេចដែលហៅថា តារានឹង ?

៥. តើគេចាត់ថ្នាក់តារានឹងដោយផ្អែកលើអ្វីខ្លះ ?

៦. ចូរនិយាយពីវដ្តជីវីតតារានឹង ។

ចម្លើយ

១. លក្ខណៈខុសគ្នារវាងភពក្នុងនិងភពក្រៅមានដូចខាងក្រោមៈ

ក. លក្ខណៈរបស់ភពក្នុង

• មានផ្ទៃផ្សំឡើងភាគច្រើនជាសិលា ឬភពសិលា
• មានទំហំតូច ស្ថិតនៅគៀកៗគ្នា
• មានសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ដោយសារនៅជិតព្រះអាទិត្យ
• មានដង់ស៊ីតេខ្ពស់
• មានរយៈពេលរង្វិលជុំខ្លីជាងភពក្រៅ
• មានទីតាំងនៅជិតព្រះអាទិត្យ
• មានទំនាញខ្សោយ.... ។

ខ. លក្ខណៈនៃភពក្រៅ

• មានផ្ទៃផ្សំឡើងភាគច្រើនជាឧស្ម័ន ឬភពឧស្ម័ន
• មានទំហំធំជាងភពក្នុងហើយស្ថិតនៅឆ្ងាយៗពីគ្នា
• មានដង់សីតុណ្ហភាពផ្ទៃលើទាប
• មានដង់ស៊ីតេទាប
• មានទំនាញខ្លាំងដែលអាចចាប់យកឧស្ម័នបាន
• ស្ថិតនៅចម្ងាយឆ្ងាយពីព្រះអាទិត្យ.... ។

២. ផលវិបាកនៃកំណើនផលផ្ទះកញ្ចាក់ ទៅលើអាកាសធាតុពិភពលោកមានដូចខាងក្រោមៈ

• ធ្វើឲ្យមានការឆ្លុះធ្លាយស្រទាប់អូសូន
• ធ្វើឲ្យមានកំណើនកម្តៅសាកល
• កំណើននីវ៉ូទឹកសមុទ្រដោយសារកំណើនកម្តៅ
• ធ្វើឲ្យមានបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ
• បម្រែបម្រួលរបបទឹកភ្លៀង ( ទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួត )
• ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្សដោយសារកំណើនកម្តៅ ( មានជម្ងឺសើរស្បែក មហារីកស្បែក បញ្ហាផ្លូវចិត្ត... ) ។

៣. ដើម្បីកាត់បន្ថយការកើនឡើងនៃឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចាក់ យើងមានវិធានការណ៍ដូចខាងក្រោមៈ

• រួមគ្នាថែរក្សាការពារព្រៃឈើដែលមានស្រាប់
• ចួលរួមដាំដើមឈើបន្ថែម
• កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ផូស៊ីលឥន្ធនៈ
• ឈប់ប្រើប្រាស់ប្រេងសំាងដែលមានជាតិសំណ
• ទប់ស្កាត់ផ្សែងចេញពីរោងចក្រ... ។

ដូចនេះយើងទាំងអស់គ្នាជាពិសេសរាជរដ្ឋាភិបាល គួរតែនាំគ្នាអនុវត្តនូវមធ្យោបាយខាងលើឲ្យបានល្អដើម្បី ទប់ស្កាត់ការកើនឡើងនៃឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចាក់ធ្វើឲ្យមាននិរន្តភាពបរិស្ថាន ។

៤. ដែលហៅថា តារានឹងគឺជារាតាដែលបញ្ចេញពន្លឺដោយខ្លួនឯងនិងស្ថិតនៅក្រៅប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ហើយស្ថិតនៅជាក្រុមមិនមានការប្រែប្រួលទីតាំងក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នា ។

៥. គេចាត់ថ្នាក់តារានិងដោយផ្អែកលើលក្ខណៈរូបដូចជា ពណ៌សីតុណ្ហភាព ទំហំ សមាសធាតុផ្សំ និងពន្លឺ ។

• ពណ៌និងសីតុណ្ហភាពៈ ពណ៌លឿងមានសីតុណ្ហភាព ៥៨០០ អង្សាសេពណ៌ក្រហមមានសីតុណ្ហភាព ៣២០០ អង្សាសេ ពណ៌ខៀវមានសីតុណ្ហភាពលើសពី ២០០០០អង្សាសេ ។
• ទំហំៈ ចែកជាទំហំ ធំ ( តារាស្តេចយក្ស ) ទំហំមធ្យម ( ប៉ុនព្រះអាទិត្យ ) ទំហំតូច ( ប៉ុនផែនដី ) .... ។

៦. និយាយពីវដ្តជីវីតតារានិងៈ

• ការកកើតៈ តារានិងទាំងអស់គឺចាប់កំណើតឡើង ពីផ្នែកនៃណេប៊ុនឡា តារានឹងផ្សំឡើងពីបរិមាណឧស្ម័នដ៏ច្រើនដែលមានមាឌតូច ទំនាញទាញឧស្ម័ន និងធូលផ្តុំគ្នានៅក្នុងផ្នែកហាប់ណែនជាងគេនៃណេប៊ុយឡា ហើយតារាថ្មីបានចាប់កំណើតឡើងនៅពេលបន្សំនេះឈានដល់ទំហំមួយ ល្មមគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង្កើតឲ្យមានការលាយនុយក្លេអ៊ែ ។
• ជីវីតតារានឹងៈ តារានឹងដែលមានម៉ាសធំមានអាយុខ្លីជាងតារានឹងដែលមានម៉ាសតូច ដោយសារតែតារាដែលមានម៉ាសធំត្រូវការប្រើប្រាស់ថាមពលច្រើនជងតារាដែលមានម៉ាសតូច ។
• ការបាត់បង់ជីវីតនៃតារានឹងៈ តំបូងតារានឹងអស់ថាមពលស្នូលរបស់វារួញ ស្រទាប់ខាងក្រៅរបស់វារីក ក្លាយទៅជាតារាយក្សឬតារាស្តេចយក្សក្រហម បន្ទាប់មកបង្កើតឲ្យមានបន្ទុះក្លាយជាតារាក្រិស និងតារាណឺត្រុង ( តារានឹងដែលមានម៉ាសតូច ) ឬអាចក្លាយជាប្រហោងខ្មៅ ( តារានឹងដែលមានម៉ាសធំ )  ។

វិញ្ញាសាទី៣