សំនួរ
១. តើរដ្ឋធម្មនុញ្ញាចែងអំពីការការពារកុមារដូចម្តេចខ្លះ ?
២. តើកុមារត្រូវធ្វើដូចម្តេចដើម្បីការពារសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ?
៣. តើអ្វីខ្លះដែលជាប្រភពនៃគ្រោះថ្នាក់កើតាមមានឡើងចំពោះកុមារបច្ចុប្បន្ន ?
៤. តើអំពើណាខ្លះដែលទាក់ទងនឹងជំនួញគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ ? ហើយត្រូវមានទោសដូចម្តេច ?
៥. តើអ្វីខ្លះជាសារធាតុញៀន ? ដើម្បីទប់ស្កាត់ការប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀន តើគេត្រូវមានវិធានការដូចម្ដេច ?
៦. តើការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន បង្កឪ្យមានផលិតវិបាកអាក្រកអ្វីខ្លះ ដល់់ខ្លួន គ្រួសារ និងសង្គមជាតិ ?
ចម្លើយ
១. មាត្រា ៤៨នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានចែងថារដ្ឋធានរក្សាការពារសិទ្ធិរបស់កុមារដែលមានចែងក្នុងអនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិកុមារជាពិសេសសសិទ្ធិកុមារមានជីវិតរស់នៅសិទ្ធិទទួលការអប់រំរៀនសូត្រ សិទ្ធិត្រូវបានទទួលការគាំពារក្នុងស្ថានការណ៍មានសង្រ្គាម និងការការពារប្រឆាំងនឹងអាជីវកម្មសេដ្ឋកិច្ចឬកាមគុណលើកុមារ ។ រដ្ឋគាំពារប្រឆាំងនឹងការងារទាំងឡាយ ដែលអាចធ្វើឱ្យខូចដល់ការអប់រំ និងការរៀនសូត្ររបស់កុមារឬដែលនាំឱ្យអន្តរាយដល់សុខភាព ឬសុខុមាលភាពរបស់កុមារ ។
២. ដើម្បីការពារសិទ្ធិរបស់ខ្លួនកុមារត្រូវស្តាប់ការទូន្មានរបស់ឪពុកម្តាយ ត្រូវគោរពច្បាប់ និងត្រូវចេះការពារខ្លួនប្រឆាំងនឹងអំពើជួញដូរមនុស្សនិងកុំប៉ះពាល់គ្រឿងញៀន ។
៣. ប្រភពនៃគ្រោះថ្នាក់កើតតាមមានឡើងចំពោះកុមារបច្ចុប្បន្នមាន
- ឩស្សាហនីយកម្ម ៖ ការរីកចម្រើនខាងសណ្ឋាគារការកំសាន្តការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មដែលអាច ជំរុញឱ្យមានការភ្លើតភ្លើនបាន
- សន្តិសុខ ៖ ប្រើកុមារក្នុងជម្លោះប្រដាប់អាវុធ
- ឧក្រិដ្ឋកម្ម ៖ ឧក្រិដ្ឋជនប្រើកុមារជួញដូរគ្រឿងញៀន ឆក់ ប្លន់
- ការរើសអើង ៖ មនុស្សចាស់ច្រើនរំលោភបំពានលើកុមារ
- បញ្ហាមីន ៖ កុមារជនបទស្លាប់ដោយសារមីន
- គ្រឿងញៀន ៖ មាន បារី ស្រា ថ្នាំញៀនគ្រប់ប្រភេទ
- អំពើហិង្សា ៖ ការរំលោភលើសិទ្ធិសេរីភាពកុមារ ដូចជា វាយ ដំ...។
៤. អំពើទាក់ទងជំនួញគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់រួមមាន ៖
- ការផលិត ការដឹកជញ្ជូន
- ការនាំចេញ ការរក្សាទុក ការផ្ទេរសម្បត្តិគ្រឿងញៀនឱ្យគេ
- ការទទួលយក និងការប្រើប្រាស់រុក្ខជាតិមានជាតិញៀន ឬគ្រឿងស្រវឹងអ្នកដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេះ និងត្រូវទទួលទោសឩក្រិដ្ឋហើយសារជាតិហាមឃាត់ទាំងអស់ត្រូវរឹបអូស និងបំផ្លាញចោលក្រោយពីបានធ្វើវិភាគរួចហើយ ។
៥. ប្រភេទសារធាតុញៀនមាន បារី ស្រា កាហ្វេ បញ្ឆា អាភៀន ថ្នាំបាញ់ កាវ ថ្នាំជក់ ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ថ្នាំបាយបាន ថ្នាំងងុយដេក ។ ដើម្បីទប់ស្កាត់បម្រើបម្រាស់ សារធាតុញៀនគេត្រូវមានវិធាបការដូចតទៅ ៖
- ផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលាយគ្រប់ប្រពន្ធផ្សព្វផ្សាយៀទាំងអស់អំពីគ្រោះថ្នាក់នៃការប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀន ។
- គ្រួសារនីមួយៗត្រូវមានវិធានការតាមដានសកម្មភាពរបស់កូនអប់រំណែនាំកូនឱ្យចៀសវាងដាច់ខាត និងទប់ស្កាត់ទាន់ពេលវេលា ។
- រៀបចំបង្កើតគណៈកម្មការទប់ស្កាត់កាត់បន្ថយបម្រើបម្រាស់ថ្នាំញៀន ពិសេសត្រូវមានការចូលរួមពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានផងដែរ ។
- បញ្ជ្រៀបកម្មវិធីអប់រំចំណេះទូទៅនៅតាមសាលាអំពីគ្រោះថ្នាក់នៃការប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀន ។
៦. ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនបង្កឪ្យមានផលអាក្រក់ ៖
ចំពោះខ្លួន
- ខូចសុខភាព (ទ្រុឌ ទ្រោម បាក់កំលាំង ចាស់មុន អាយុ)
- កើតជំងឺ (ថ្លើម ក្រពះ ពោះវៀន រលាកស្រោមខួរ ពិសេសជំងឺមិនអាចព្យាបាលបានអេដស៍)
- ខាតបង់ប្រាក់កាស ទ្រព្យសម្បត្តិ
- ខាតបង់ពេលវេលា
- បាត់បង់ការងារ
- ខាតបង់ការរៀនសូត្រ
- បាត់បង់កិក្តិយស សេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាមនុស្ស
- ប៉ះពាល់ដល់ខួរក្បាល អាចក្លាយជាមនុស្សឆ្គួត ឡប់សតិ ងាយនឹងឆាប់ភ្លេចភ្លាំង
- មានចរិតកាចសាហាវឃោឃៅ ចូលចិត្តប្រើហិង្សា ហ៊ានប្រព្រឹត្តចោរកម្ម ឆក់ប្លន់ ឩក្រិដ្ឋកម្ម
- ធ្វើអ្វីមកគ្មានការពិចារណា
- បាត់បង់មនុស្សដែលជាទីស្រលាញ់របស់ខ្លួន និងមិត្តភក្តិ អ្នកជិតខាង រស់នៅឯកោ
- បាត់បង់គ្រួសារ សាច់ញាតិ
- បាត់បង់ទំនុកចិត្តល្អពីសំនាក់គ្រួសារ បងប្អូន សាច់ញាតិ
- បាត់បង់ឱកាសល្អនៅក្នុងជីវិត (ខូចអនាគត)
- អាចជាប់គុត ឬស្លាប់ខ្លួន ។
គ្រួសារ
- បាត់បង់ធនធានមនុស្សនៅក្នុងគ្រួសារ (ជាអ្នករកប្រាក់ចំណូលជាអ្នកផ្តល់ភាពកក់ក្តៅ ជាក្តីសង្ឃឹមនៅក្នុងគ្រួសារ)
- ខាតបង់ប្រាក់កាស ទ្រព្យសម្បត្តិ
- ខាតបង់ពេលវេលា
- បាត់បង់សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ កិត្តិយសគ្រួសារ (ពូជអំបូរ)
- បង្កឱ្យមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ (កើតមានជម្លោះផ្សេងៗ)
- បាត់បង់មនុស្សដែលជាទីស្រលាញ់របស់ខ្លួន និងមិត្តភក្តិ អ្នកជិតខាង
- បាត់បង់ទំនុកចិត្តល្អពីសំណាក់គ្រួសារ បងប្អូន សាច់ញាតិ
- ធ្វើឱ្យមានភាពសោកសៅ សោកសង្រេងនៅក្នុងគ្រួសារ
- មានការបារម្មណ៍ពីសំណាក់សមាជិកគ្រួសារ (វិបត្តិផ្លូវចិត្ត)
សង្គមជាតិ
- បាត់បង់ធនធានមនុស្សនៅក្នុងសង្គម
- បាត់បង់សេចក្តីថ្លៃថ្នូរកិត្តិយសសំរាប់ជាតិ
- បង្កឱ្យមានអំពើហិង្សាក្នុងសង្គម (កើតមានជម្លោះផ្សេងៗ)
- កើតមានអំពើអសន្តិសុខសង្គម (ឆក់ ប្លន់ សម្លាប់ ចាប់ជំរិត ចាប់រំលោភ)
- កើតមានភាពអនាធិបតយ្យ ច្របូកច្របល់ រញ៉េរញ៉ៃ
- សង្គមគ្មានការរីកចម្រើន ជួបវិបត្តិក្រីក្រពឹងអាស្រ័យតែជំនួយបរទេស ។
