សំណួរ
១. តើព្រះពុទ្ធសាសនាមានតួនាទីសំខាន់អ្វីខ្លះក្នុងការកសាងសង្គមកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ?
២. តើមាតាបិតាត្រូវសង្គ្រោះកូនដោយវិធីណាខ្លះ ?
៣. តើបុត្រាបុត្រីត្រូវមានកាតព្វកិច្ចអ្វីខ្លះចំពោះមាតាបិតា ?
៤. តើភរិយា និងស្វាមីត្រូវមានកាតព្វកិច្ចចំពោះគ្នាទៅវិញមកយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ ?
៥. ចូររៀបរាប់ពិធីមង្គលការ ដែលខ្មែរយើងធ្លាប់ធ្វើតាំងពីដើមរៀងមក ។
ចម្លើយ
១. ព្រះពុទ្ធសាសនាតួនាទីសំខាន់ក្នុងការកសាងសង្គមកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នដូចជា ៖
ការអប់រំផ្លូវចិត្ត
- អប់រំសីលធម៌ចរិយាធម៌ ដើម្បីឪ្យមនុស្សមានការរស់នៅប្រកបដោយសុវត្តិភាព សន្តិភាពសង្គម
- មនុស្សចេះគោរពច្បាប់ទម្លាប់
- មនុស្សមានការព្យាយាម
- ចេះគិតអំពីជីវិតរបស់ខ្លួន យល់ច្បាស់ពីអំពើល្អ និងអំពើអាក្រក់
- វៀរចាតអំពីគ្រឿងអបាយមុខផ្សេងៗ
- បង្ហាញផ្លូវឪ្យមនុស្សរស់នៅថ្លៃថ្នូរបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត
កសាងធនធានមនុស្ស
- ផ្តល់ចំណេះដឹង
- បណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈ
- ចែករំលែងផ្សព្វផ្សាយពុទ្ធឳវាទ និងចែករំលែងបទពិសោធ
កសាងរចនាសម្ព័ន្ធ
- វត្តអារាម មន្ទីពេទ្យ សាលារៀន ស្ពាន ថ្នល់...
ចូលរួមកសាងក្នុងវិស័យសង្គមកិច្ច
- សង្រ្គោះកុមារអនាថា ទុរគតជន...។
២. មាតាបិតាសង្រ្គោះកូនដោយវិធី ៥ យ៉ាង គឺ ៖
- ហាមឃាត់កូនកុំឪ្យធ្វើអំពើអាក្រក់ហើយទម្លាប់ឪ្យមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អ
- ដឹកនាំកូនឪ្យតាំងចិត្តនៅក្នុងសុចតិតទាំង ១០ ឪ្យមានកាយសុចរិតជាដើម
- ដឹកនាំកូនឪ្យរៀនតំរិះវិជ្ជាផ្លូវលោក និងធម៌
- រៀបចំផ្សំឪ្យកូនមានសា្វមីភរិយាតាមប្រពៃណី
- បែងចែកមរតកឪ្យមានទៅកូនតាមការគួរតាមលទ្ធភាព ។
៣. បុត្រាបុត្រីត្រូវមានកាតព្វកិច្ចចំពោះមាតាបិតា ៖
- ត្រូវចិញ្ចឹមត្រូវមានមាតាបិតាឪ្យមានដូចជាពេលដែលលោកចិញ្ចឹម
- ជួយចែករំលែកការលំបាកទាំងឡាយរបស់លោកមើលថែរក្សាពេលដែលលោកមានចិញ្ចឹមខ្លួន
- ថែរក្សាវង្សត្រកូលរបស់មាតាបិតាឪ្យមានកិតិ្ដយលល្អ
- ពេលលោកធ្វើមរណៈកាលទៅកូនត្រូវធ្វើបុណ្យជួនលោកឪ្យសម និងសមត្ថភាព ។
៤. ភរិយានិងសាមីត្រូវមានកាតព្វកិច្ចចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមកដូចជា ៖
ភរិយាត្រូវគោរពសា្វមីដោយធម៌ ៥ យ៉ាងដូចជា ៖
- រៀបចំម្ហូបអាហារ ប្រកបដោយឳជាសរឆ្ងាញ់ពិសាជូនប្ដី
- រាប់អានញាតិសន្ដាន វង្សត្រកូលខាងប្ដីដូចគ្រួសារខ្លួន
- កុំក្បាច់ចិត្តប្ដីដោយមានប្រុសដទៃ
- ចេះថែទាំទ្រព្យសម្បត្តិដែលប្ដីរកមកឪ្យ
- ឈ្លាសវៃកិច្ចការងារក្នុងផ្ទះ មិនខ្ជិលច្រអូស ។
ស្វាមី
- ផ្តល់កិត្តិយសដល់ប្រពន្ធថាជាប្រពន្ធពិតប្រាដក
- កុំមើលងាយប្រពន្ធថាដូចជាស្រីបម្រើ
- កុំក្បត់ចិត្តប្រពន្ធដោយមានស្រីផ្សេងៗទៀត
- ត្រូវប្រគល់ការងារក្នុងផ្ទះ ឪ្យប្រពន្ធមើលការខុសត្រូវ
- ត្រូវទិញគ្រឿងលំអដូចជាគ្រឿងក្រអូប គ្រឿងអលង្ការឪ្យប្រពន្ធ ។
៥. រៀបរាប់ពិធីមង្គលការ ដែលខ្មែរយើងធ្លាប់ធ្វើតាំងពីដើមរៀងមក ៖
+ មុនមង្គលការ ៖
- មើលថ្ងៃខែឆ្នាំ ( ផ្សំសម្ព័ន្ធពង្ស ) កូនប្រុសស្រី
- ពិធីចែចូវ
- ពិធីស្ដីដណ្ដឹង
- ពិធីជូនពេលវេលាភ្ជាប់ពាក្យ
+ ពិធីក្នុងថ្ងៃមង្គលការមានកម្មវិធីដូចជា ៖
- ដង្ហែកូនកម្លោះចូលរោងផ្កាស្លា ( ផ្ទះខាងស្រី )
- ការបេះផ្កាស្លា
- ការលើកកំណត់ ស៊ីស្លាមើលពាលាកូនប្រុសស្រី
- ការហែឡើងអ្នកតា
- ពិធីកាត់សក់
- ការដង្ហែកូនប្រុសស្រីទៅងូតទឹក
- ការសែនក្រុងពាលី
- ការសែនចងដៃទោល
- ពិធីជុំពេល ជាវខាន់ស្លា
- ពិធីបុកល័ក្ខ
- ការរៀបរៀងផ្លែឈើ
- ការដាតផ្កាស្លា
- ការសំពះពេលា ( ពេលជិតភ្លឺ )
- ការដង្ហែកូនប្រុសស្រីទៅកន្លែងផ្នឹម
- ការសំពះផ្កាស្លា
- ការសំពះផ្នឹម ( ចងដៃ បង្វិលពពិល បាចផ្កាស្លា )
- តោងស្បៃកូនក្រមុំចូលបន្ទប់
- ការសែនលាបំណន់ តាដុង យាយជ័យ
- ពិធីផ្សំដំណេក ។
+ ក្រោយពេលពិធីមង្គលការ
- កូនប្រុសស្រី យកផ្កាស្លាច្បង និងចង្ហាន់ទៅវត្តប្រគេនព្រះសង្ឃដើម្បីទទួលពរជ័យ
- ឪពុកម្ដាយ កូន ស្រី ទៅសាលាសង្គាត់ចុះសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍
- ស្វាមីភរិយា នាំគ្នាទៅសួរញាតិទាំងសងខាង ។
