វិញ្ញាសាផែនដី ប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ចំណេះទូទៅ និងបំពេញវិជ្ជា ( វិញ្ញាសាទី៧៨ )

សំនួរ

១. តើការហិនហោចខែលអូសូនជះឥទ្ធិពលដូចម្តេចខ្លះមកលើផែនដី ?

២. តើយើងត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីថែរក្សាខែលអូសូន ក៏ដូចជារក្សាជីវីតនៅលើផែនដី​ ?

៣. ដូចម្តេចដែលហៅថា សំណល់ ?

៤. តើសំណល់រឹងមានប្រភពចេញមកពីណាខ្លះ ?

៥. តើប្រភេទ​សំណល់មានអ្វីខ្លះ ? ចូរនិយាយពីប្រភពនីមួយៗ ។

ចម្លើយ

១. ការហិនហោចអូសូនជះឥទ្ធិពលមកលើផែនដីដូចតទៅ ៖

• កំណើនកម្តៅនៅលើផែនដី
• បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ 
• កំណើននីវ៉ូទឹកសមុទ្រ
• ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្ស
• ប៉ះពាល់ដល់ជីវចម្រុះ ។

២. ដើម្បីថែរក្សាខែលអូសូន ក៏ដូចជារក្សាជីវីតតនៅលើផែនដីយើងត្រូវមានវិធានការកាត់បន្ថយបរិមាណសារធាតុគីមីពុល ( ក្លរ៉ូភ្លុយអរ៉ូកាបូន ) ដែលភាយចូលទៅក្នុងបរិយាកាសតាមរយៈ ៖

• ថែរក្សាម៉ាស៊ីនត្រជាក់នៅតាមគេហដ្ឋាន ឬម៉ាស៊ីនត្រជាក់របស់រថយន្ត និងទូទឹកកកឲ្យបានល្អ និងមានការជួសជុលដើម្បីកុំឲ្យធ្លុះធ្លាយ ។
• នៅពេលម៉ាស៊ីនតត្រជាក់ និងទូទឹកកកចាស់ឬ ខូចត្រូវយកវាទៅចោលនៅកន្លែងដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុតដើម្បីទប់ស្កាត់ជាតិក្លរ៉ូភ្លុយអរ៉ូកាបូនដែលនៅសល់​ភាយចេញ ។
• សំបកកំប៉ុងបាញ់ថ្នាំពណ៌ ឬសំបកកំប៉ុងបាញ់ថ្នាំសម្លា​ប់សត្វចង្រៃត្រូវយកទៅកប់ក្នុងដី ។
• ចូលរួមកាត់បន្ថយបម្រើបម្រាស់ប្រភេទថាមពលឥន្ធនៈផូស៊ីលណាដែលមានជាតិ​អាសូតក្នុងកម្រិតខ្ពស់ ។
• ស្វែងរកសារធាតុផ្សេងទៀតដែលអាចជំនួសសារធាតុក្លរ៉ូភ្លុយរ៉ូកាបូន ( សារធាតុដែលអាចប្រើជំនួសក្លរ៉ូភ្លុយអរ៉ូកាបូនគឺ R12) ។

៣. សំណល់គឺជា សារធាតុទាំងឡាយណាស្ថិតក្នុងរូបភាពរឹង​រាវ និងឧស្ម័នដែលពុំមានតម្លៃតទៅទៀតសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ ហើយត្រូវគេបោះបង់ចោល ។

៤. សំណល់រឹងមានប្រភពចេញមកពីលំនៅស្ថាន ទីផ្សារលក់ដូរគ្រឹះស្ថានពាណិជ្ជកម្ម មណ្ឌលផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងស្រស់ ឬស្ងួត​សណ្ឋាគារ ភោជនីយដ្ឋាន ហាងលក់ទំនិញ សួនសាធារណៈ អ្នកលក់ដូរតាមផ្លូវ មណ្ឌលទេសចរណ៍ និងទីកន្លែងផ្សេងទៀត ។

៥. ប្រភេទសំណល់មាន​ ៖ សំណល់រឹង​បំពុល និងសំណល់រឹង ប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ ។

• សំណល់រឹងបំពុលគឺជា សំណល់រឹងដែលអាចផ្លាស់ប្តូរសមាសភាព ឬលក្ខណៈជីវសាស្រ្ត គីមី ឬលក្ខណៈរូបរបស់បរិស្ថានដែលគេបោះបង់ចោលដោយចៃដន្យ ឬដោយចេតនា ។
•  សំណល់រឹងប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ គំរាមកំហែងដល់សុខភាព ផាសុខភាពមនុស្ស និងបរិស្ថានដែលបណ្តាលមកពីបរិមាណកំហាប់លក្ខណៈរូប គីមីឬលក្ខណៈជីវសាស្រ្តរបស់វា ។