វិញ្ញាសាផែនដី ប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ចំណេះទូទៅ និងបំពេញវិជ្ជា ( វិញ្ញាសាទី៧២ )

សំនួរ

១. តើស្មូកផូតូគីមីជាអ្វី ?

២. តើមូលហេតុអ្វីខ្លះ ដែលនាំឲ្យមានកំណើនការបំពុលអាកាសនៅប្រទសកម្ពុជា ?

៣. តើភ្លៀងអាស៊ីតបង្កផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ?

៤. តើមានវិធានការដូចម្តេចខ្លះ ដើម្បីកាត់បន្ថយកំណកអាកាសអាស៊ីត ?

៥. តើនៅលើផ្ទៃផែនដីគ្របដណ្តប់ដោយទឹកប៉ុន្មានភាករយ ? ដីគោកប៉ុន្មានភាគរយ ?
ចម្លើយ

១.  ស្មូកផូតូគី​មីគឺជា សារធាតុបំពុលខ្យល់ចម្បងកើតមាននៅក្នុងទីក្រុងនៅពេលដែលមានការផ្សំចូលគ្នានៃផ្សែងពុលនានាក្រោមអំពើពន្លឺព្រះអាទិត្យក្នុងលក្ខខណ្ឌបរិយាកាសប្រកបមួយ  ។

២. មូលហេតុដែលនាំឲ្យមានកំណើនការបំពុលអាកាសនៅប្រទេសកម្ពុជារួមមាន ៖​

កំណើនចរាចរណ៍តាមផ្លូវ

រថយន្ត និងទោចក្រយានយន្តចាស់ៗពុំមានការថែទាំបានល្អ

ប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈមិនស្អាត ( សាំងមានជាតិសំណ )

ប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រហួសសម័យនៅក្នុងឧស្សាហកម្ម

កំណើនបម្រើបម្រាស់ថាមពលម៉ាស៊ីនភ្លើងដែលគ្មានប្រសិទ្ធភាពផលិតអគ្គិសនី

គ្មានបែងចែកតំបន់ឧស្សាហកម្មច្បាស់លាស់

គ្មានច្បាប់បរិស្ថានគ្រប់គ្រាន់ ។

៣. ភ្លៀងអាស៊ីតបង្កផលប៉ះពាល់ដូចតទៅ ៖

• ភ្លៀងអាស៊ីតធ្វើឲ្យស្លឹករុក្ខជាតិខ្លោចរោលក្លាយជាពណ៌លឿង បន្ទាប់មកងាប់
• ភ្លៀងអាស៊ីតបណ្តុះអាលុយមីញូមពីក្នុងដី នាំឲ្យថយចុះសារធាតុផ្សេងៗទៀតដូចជា ម៉ាញេស្យូម កាល់ស្យូម ។អាលុយមីញូមបានចមូលទៅផ្តុំគ្នានៅក្នុងទឹកស្ទឹង បឹង ទន្លេ និងផ្តុំនៅក្នុងស្រកីត្រីបណ្តាលឲ្យត្រីថប់ដង្ហើមងាប់ ។
• ភ្លៀងអាស៊ីតច្រោះយកកាល់ស្យូមពីដីធ្វើឲ្យបាត់បង់បរិមាណកាល់ស្យូមសម្រាប់រុក្ខជាតិស្រូបយក នាំឲ្យរុក្ខជាតិខ្វះកាល់ស្យូម ចំណែកឯសត្វខ្យងដែលស៊ីរុក្ខជាតិក៏ទៅជាខ្វះកាល់ស្យូមដែរ ធ្វើឲ្យពងរបស់វាមានសំបវកខុសប្រក្រតី ។
• ភ្លៀងអាស៊ីតធ្វើប្រតិកម្មជាមួយសម្ភារៈសំណង់ ( ថ្ម​កំបោរ​ ថ្មកែវ ឬថ្មម៉ាប ) ព្រោះសារធាតុទាំងនេះមានរ៉ែកាល់ស្យូមកាបូណាត ។ លទ្ធផលនៃប្រតិកម្មគីមីរវាងភ្លៀងអាស៊ីតនិង រ៉ែកាល់ស្យូមកាបូណាត នាំឲ្យអគារ និងសំណង់ផ្សេងៗរងនូវកំណូត បន្ទាប់មកក៏បានបាក់បែកខូចខាត ។

៤. វិធានការដើម្បីកាត់បន្ថយកំណកអាកាសអាស៊ីតគឺបញ្ហាចម្បងត្រូវកាត់បន្ថយសកម្មភាពនានារបស់មនុស្សក្នុងការបំពុលអាកាសដែលបណ្តាលមកពីការបញ្ចេញផ្សែងពុលពីរោងចក្រឧស្សាហកម្ម ពីរថយន្ត រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនិងកត្តាភ្លើងឆេះព្រៃជាដើម ។ ដើម្បីសម្រេចឲ្យបានទិសដៅកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នបំពុលអាកាសទាំងនេះប្រទេសទាំងអស់លើពិភពលោកត្រូវរួមសហការគ្នា ។

៥. នៅលើផ្ទៃផែនដីគ្របដណ្តប់ដោយទឹក ៧០% និងដីគោក ៣០% ។