សំណួរ
១. តើអ្នកមានភស្ដុតាងអ្វីខ្លះដែលហ៊ានបញ្ជាក់ថាជនជាតិខ្មែរមានកំណើតជានៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន ?
២. តើរចនាសម្ព័ន្ធនៃប្រាសាទបុរាណរួមមានអ្វីខ្លះ ?
៣. តើក្បាច់សម្រាប់លំអប្រាសាទរួមមានអ្វីខ្លះ ?
៤. សិល្បៈខ្មែរបុរាណ ( សម័យនគរភ្នំ ចេនាឡា និងអង្គរ ) ចែកចេញប៉ុន្មានរចនាបថ ? ដោយលើកយកកាលបរិច្ឆេទ និងឈ្មោះមកបញ្ជាក់ផង ។
៥. ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសកម្ពុជាសំបូរទៅដោយប្រាង្គប្រាសាទសិលា ?
ចម្លើយ
១. ភស្ដុតាងដោយបញ្ជាថាជនជាតិខ្មែរមានកំណើតកើតជានៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួនពីព្រោះ ៖
- យោងទៅតាមកំណាយស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្រ្ដស្ថានីយសំរោងសែន អន្លង់ ម្លូព្រៃ ស្ថានីយព្រែឆ្លូង ស្ថានីយភ្នំក្បាលលលរមាស និងស្ថានីយល្អាងស្អាននៅភ្នំទាកទ្រាំខេត្តបាត់ចដំបង់ដែលបញ្ជាក់ថាជនជាតិរស់នៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួនតាំងពីច្រើនដស.វមុនគ.ស ជាពិសេសស្ថានីយល្អាងស្ពានក្នុងខេត្តបាត់ដំបង់ដែលបានបញ្ជាក់ថាមនុស្សខ្មែររស់នៅលើទឹកដីតាំងពី ៤២៩០ ឆ្នាំ មុនគ.ស ។
- យោងតាមឧបករណ៍ដែលគេរកឃើញនៅស្ថានីយទាំងនោះមានលក្ខណៈដូចគ្នានឹងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់របស់ជនជាតិខ្មែរនាពេលសព្វថ្ងៃនេះពោលគឹជនជាតិនាពេលនោះពុំមែនជាជនជាតិណាក្រៅជនជាតិខ្មែរឡើយ ។
២. រចនាសម័ន្ធនៃប្រាសាទបុរាណរួមមានដូចជា ៖
- ជញ្ជាំង
- វូត
- ទ្វារ ឬ បង្អួច
- ផ្តែរ ។
៣. ក្បាច់ម្នាក់សម្រាប់លំអប្រាសាទរួមមាន ៤ ប្រភេទ គឺ ៖
- ក្បាច់អង្គរ សម្រាប់លំអជាពិសេសលើសំណង់ធំស៊ីម៉ង់ ឈើ ... ពីព្រោះក្បាច់នេះមានលក្ខណៈរឹងមាំ ហើយងាយក្នុងការធ្វើពុម្ព ឬ ធ្លាក់នៅលើផ្ទាំងថ្ម ឈើ....។
- ក្បាច់ភ្ញឺទេស សម្រាប់ប្រើនៅលើគ្រឿងតុបតែងសំណង់ និងសម្ភារៈប្រើប្រាស់ដែលគេធ្លាប់នៅលើស៊ីម៉ង់ ប្រាក់ ស្ពាន់ ឈើ .... ឬប៉ាក់ឌិនលើកំណាត់វាំងននលើសំលៀកបំពាក់នាដករ នាដការិនីរបាំផ្សេងៗ ។
- ក្បាច់ភ្ញឺភ្លើង សម្រាប់ប្រើក្នុងពិធីបុណ្យផ្សេងៗក្នុងសាសនា និងបុណ្យប្រពៃណី ព្រោះក្បាច់នេះមានលក្ខណៈជាអណ្ដាតភ្លើង ដែលជាគ្រឿងសក្ការៈបូជានិងប្រទីបបំភ្លឺផ្លូវទៅកាន់សុគតិភព ។
- ក្បាច់ភ្ញឺវល្លីជាក្បាច់សម្រាប់ជំនួយបន្ថែមបំពេញបន្ថែមទៅលើឋានរូបភាពផ្សេងៗ ដូចជានៅលើជញ្ជាំងអង្គរវត្តក៏ឃើញមានក្បាច់ភ្ញឺវល្លីនេះបំពេញបន្ថែមលើឋានរូបភាពនេះដែរ ។
៤. សិល្បៈខ្មែរបុរាណ ( សម័យនគរភ្នំ ចេនឡា និងអង្គរ ) ចែកចេញជា១៤ រចនាបថរួមមាន ៖
- រចនាបថភ្នំដា ( ស.វទី ១ ដល់ស.វទី ៦ )
- រចនាបថសម្បូរ ( ពាក់កណ្ដាលទី ១ នៃស.វទី ៧ )
- រចនាបថព្រៃក្មេង ( ពាក់កណ្ដាលទី ២ នៃស.វទី ៧ )
- រចនាបថកំពង់ព្រះ ( ស.វ ទី ៨ )
- រចនាបថគូលែន ( ពាក់កណ្ដាលនៃស.វទី ៩ )
- រចនាបថកំពង់ ( ស.វទី ៩ )
- រចនាបថកំពង់ព្រះគោ ( ភាគ ៤ ចុងក្រោយនៃស.វទី ៩ )
- រចនាបថបាខែង ( ចុងស.វ និងដើមស.វទី ១០ )
- រចនាបថកោះកេរ ( ភាគ៤ និង ២ នៃស.វទី ១០ )
- រចនាបថបន្ទាយស្រី ( ពាក់កណ្ដាលទី ២នៃស.វទី ១០ )
- រចនាបថឃ្លាំង ( ចុងស.វទី១០ និងពាក់កណ្ដាលទី ១ នៃស.វទី ១១ )
- រចនាបថបាពួន ( ពាក់កណ្ដាលទី ២ នៃស.វ ទី ១១ )
- រចនាបថអង្គរវត្ត ( ពាក់កណ្ដាលទី ២ នៃស.វទី ១២ )
- រចនាបថបាយ័ន ( ពាក់កណ្ដាលទី ២ នៃស.វទី ១២ និងដើមស.វ១២ ) ។
៥. បានជាចែកប្រទេសកម្ពុជាសំបូរទៅដោយប្រាង្គប្រាសាទសិលាពីព្រោះ ៖
- បុព្វហេតុសាសនានៅសម័យនោះ (ពិធីទេវរាជ និងពុទ្ធរាជ )
- បុព្វហេតុសង្រ្គាមជាញឹមញាប់ បណ្ដាលឪ្យមានការផ្លាស់ប្ដូររាជធានី
- បុព្វហេតុព្រះមហាក្សត្រមួយអង្គៗ ចង់បានកិត្តិយស និងមហិទ្ធិឬទ្ធិ
- បុព្វហេតុប្រវត្តិសាស្រ្ដ
- បុព្វហេតុទម្លាប់គឺ ការបន្ដស្នាដៃ ។
